တစ်သျှူးပျော့ ဆာကိုမာကင်ဆာ

အရိုးဆက်ကြွက်သား ဆာကိုမာကင်ဆာဆိုတာဘာလဲ။

အရိုးဆက်ကြွက်သား ဆာကိုမာကင်ဆာဖြစ်ပွားရတဲ့အကြောင်းအရင်းများနဲ့ ဖြစ်ပွားစေတဲ့အချက်များ

အသက်အရွယ်၊ လိင်နှင့် လူမျိုးအပါအဝင် အချို့သောအချက်များက အရိုးဆက်ကြွက်သား ဆာကိုမာကင်ဆာ ဖြစ်ပွားနိုင်ခြေကို မြင့်မားစေပါတယ်။ 

• အရိုးဆက်ကြွက်သား ဆာကိုမာကင်ဆာ အကျိတ် ၂မျိုး /၃ မျိုး ခန့်ဟာ ၁၀ နှစ်အောက်ကလေးများမှာ တွေ့ရလေ့ရှိပါတယ်။ 
• အရိုးဆက်ကြွက်သား ဆာကိုမာကင်ဆာ ဟာ မိန်းကလေးတွေထက် ယောကျာ်း‌လေးတွေမှာ အနည်းငယ် ပိုအဖြစ်များပါတယ်။
• အာဖရိကန်-အမေရိကန်တွေနှင့်ယှဉ်ရင် လူဖြူကလေးတွေမှာ ဖြစ်နိုင်ခြေပိုမြင့်မားပါတယ်။
• DICER1 ပြောင်းလဲမှု၊Li-Fraumeni လက္ခဏာစု(P53 ပြောင်းလဲမှု)၊အာရုံကြောဖုံး အသားမျှင်မှ ဖြစ်သည့် အဖုအကျိတ် အမျိုးအစား ၁ (NF1)၊ ကော်စတယ်လို လက္ခဏာစု၊ ဘက်ဝစ်-ဝီဒမန် လက္ခဏာစုနဲ့ နွန်းနန် လက္ခဏာစု အပါအဝင် အချို့ မျိုးရိုးလိုက်တတ်တဲ့အခြေအနေတွေဟာ အရိုးဆက်ကြွက်သား ဆာကိုမာကင်ဆာဖြစ်ပွားနိုင်ခြေကို မြင့်မားစေပါတယ်။

အရိုးဆက်ကြွက်သား ဆာကိုမာကင်ဆာရဲ့ရောဂါလက္ခဏာများ

အရိုးဆက်ကြွက်သား ဆာကိုမာကင်ဆာရဲ့ရောဂါလက္ခဏာများဟာ အကျိတ်တည်ရှိတဲ့ နေရာပေါ်မူတည်ပါတယ်။ အရိုးဆက်ကြွက်သား ဆာကိုမာကင်ဆာရဲ့ ရောဂါလက္ခဏာများမှာ ပါဝင်တာကတော့- 

• မပျောက်ကင်းနိုင်သော ရောင်ရမ်းမှု သို့ အဖု၊ တစ်ခါတစ်ရံနာပါတယ်
• ခေါင်းကိုက်ခြင်းများ
• မျက်လုံးစူထွက်ခြင်း
• နှာခေါင်း၊ မိန်းမကိုယ် သို့မဟုတ် စအို တွင် သွေးထွက်ခြင်း
• ဝမ်းချုပ်ခြင်း သို့ ဆီးသွားရခက်ခြင်း

အရိုးဆက်ကြွက်သား ဆာကိုမာကင်ဆာကို ရောဂါရှာဖွေခြင်း

အရိုးဆက်ကြွက်သား ဆာကိုမာကင်ဆာကို ရောဂါရှာဖွေဖို့ လုပ်ထုံးလုပ်နည်းများနဲ့ စစ်ဆေးမှုပုံစံအမျိုးမျိုးကို သုံးလေ့ရှိပါတယ်။ ၎င်းတို့တွင် အောက်ပါတို့ပါဝင်သည်- 

• ကျန်းမာရေး မှတ်တမ်း၊ ရုပ်ပိုင်းဆိုင်ရာ စမ်းသပ်စစ်ဆေးခြင်း နှင့် သွေးစစ်ဆေးမှု တို့က ယေဘုယျကျန်းမာရေးအခြေအနေ၊ ယခင် ဖြစ်ဖူးသောရောဂါများနဲ့ ရောဂါဖြစ်ပွားစေတဲ့အကြောင်းအရင်းများ ကို လေ့လာဖို့ လိုအပ်တဲ့ အချက်အလက်တွေဖြစ်ပါတယ်။
• မူလ စတင်ဖြစ်ပွားတဲ့အကျိတ်ကိုအကဲဖြတ်ဖို့အတွက် MRI (သံလိုက်စက်ကွင်း ဓါတ်မှတ်)၊ CT Scan (ကွန်ပျူတာ ဓါတ်မှန်) နဲ့ Ultrasound (တီဗွီ ဓါတ်မှန်) တွေအပါအဝင် ဓာတ်မှန်ရိုက်စစ်ဆေးမှုများက အခြား ဘယ်စစ်ဆေးမှုတွေလိုအပ်မလဲကို ဆုံးဖြတ်ပေးပါတယ်။ 
  • မူလ စတင်ဖြစ်ပွားတဲ့အကျိတ်ကိုအကဲဖြတ်ဖို့အတွက် MRIကို သုံးပါတယ်။
  • အဆုတ်တွေကို အရိုးဆက်ကြွက်သားဆာကိုမာကင်ဆာ ပျံ့နှံ့ခြင်းရှိမရှိကြည့်ဖို့အတွက် ရင်ဘတ် CT Scan ကို သုံးပါတယ်။ အကျိတ်ဟာ ခန္ဓာကိုယ်ရဲ့ အောက်ဘက်ပိုင်းမှာဆိုရင် ဝမ်းဗိုက်နဲ့ တင်ပါးဆုံ CT Scanလိုအပ်နိုင်ပါတယ်။
  • အရိုးနဲ့ ခန္ဓာကိုယ်ရဲ့ အခြားနေရာများက ကင်ဆာကို ရှာဖွေရန် Bone Scans သို့မဟုတ် PET Scans သုံးပါတယ်။
• ကင်ဆာပျံ့နှံ့ခြင်းရှိမရှိကြည့်ဖို့အတွက်ရိုးတွင်းခြင်ဆီ စုပ်ထုတ်စစ်ဆေးမှုနှင့် အသားစယူစစ်ဆေးခြင်း။ ခါးရိုးထဲကို ပါးလွှာတဲ့အခေါင်းပေါက်အပ်တစ်ချောင်း ထိုးစိုက်ကာ ဆရာဝန်တွေက ရိုးတွင်းခြင်ဆီနမူနာကို ရယူမှာဖြစ်ပါတယ်။ ရောဂါဗေဒပညာရှင် က ကင်ဆာလက္ခဏာများကိုရှာဖွေဖို့ အဏုကြည့်မှန်ဘီလူးအောက်မှာ ရိုးတွင်းခြင်ဆီကို ကြည့်မှာဖြစ်ပါတယ်။
• ရောဂါရှာဖွေမှုတစ်ခုလုပ်ရန် အကျိတ်၏ အသားစတစ်ခု။ အသားစ စစ်ဆေးမှုမှာ ဆရာဝန်ဟာ အကျိတ်မှ အသားစပမာဏသေးသေးကို ဖယ်ရှားပါတယ်။ ထို့နောက် ကင်ဆာလက္ခဏာကို ရှာဖွေဖို့အတွက် ဆဲလ်များကို အဏုကြည့်မှန်ဘီလူးအောက်မှာ စစ်ဆေးတာဖြစ်ပါတယ်။ အသားစကို ခွဲထုတ်ယူ၍စစ်ဆေးခြင်း သို့မဟုတ် အပ်ဖြင့်ဖောက်စစ်ဆေးမှု တွေကို အကျိတ်ရဲ့တည်နေရာပေါ်မူတည်ပြီး အသုံးပြုနိုင်ပါတယ်။

အကျိတ်ရဲ့တည်နေရာပေါ်မူတည်ပြီး ထပ်ဆောင်းစစ်ဆေးမှုများလည်း လိုအပ်လာနိုင်ပါတယ်-

• ကင်ဆာပျံ့နှံ့နိုင်ခြေများသောပြန်ရည်ဖုများကို အသားစယူစစ်ဆေးခြင်းအကျိတ်ရဲ့ အနီးတဝိုက်က ကင်ဆာပျံ့နှံ့နိုင်ခြေများတဲ့ ပြန်ရည်ဖုများမှာ အရိုးဆက်ကြွက်သား ဆာကိုမာကင်ဆာ ပျံ့နှံ့မှုကို စစ်ဆေးခြင်း ဖြစ်ပါတယ်။ ဒီလုပ်ထုံးမှာ အထူးဆိုးဆေး (သို့) ရေဒီဓာတ်သတ္တိကြွပစ္စည်းတစ်ခုကို အကျိတ်အနီးမှာ ထိုးသွင်းလိုက်ပါတယ်။ ဆိုးဆေးဟာ ပြန်ရည်စနစ်ကိုဖြတ်ကာ မူလအကျိတ်အနီးက ပထမဆုံးပြန်ရည်ဖုများဆီရောက်ရှိသွားတာဖြစ်ပါတယ်။ အဆိုပါပြန်ရည်ဖုများကို ဖယ်ရှားနိုင်ပြီး ကင်ဆာလက္ခဏာများကို အကဲဖြတ်နိုင်မှာဖြစ်ပါတယ်။ ဒီကိစ္စဟာ အရိုးဆက်ကြွက်သား ဆာကိုမာကင်ဆာ အဆင့်ကို ဆုံးဖြတ်ရာမှာ အရေးကြီးပြီး ကုသမှုများကိုစီစဉ်ရာမှာ အထောက်အကူဖြစ်စေပါတယ်။
• ဦးနှောက်အမြှေးပါးနဲ့ ကျောရိုးအာရုံကြောမကြီး (parameningeal) အနီးမှာ ဖြစ်ပွားတဲ့အကျိတ်များမှာဦးနှောက်အာရုံကြောမကြီးအတွင်းမှအရည် ထဲက ကင်ဆာဆဲလ်တွေကို ရှာဖွေဖို့ ခါးဆစ်ကြောရိုးဖောက်ခြင်း။

အကျိတ်ရဲ့တည်နေရာကိုမူတည်ပြီး နေရာအသေးစိတ်အကဲဖြတ်မှုများလည်း လိုအပ်နိုင်ပါတယ်။ ကုသမှုတစ်လျှောက် သင့်လျော်တဲ့ဂရုစိုက်မှုကို ထောက်ပံ့ပေးဖို့ နယ်ပယ်စုံဆေးပညာဆိုင်ရာအဖွဲ့ကလည်း အရေးကြီးပါတယ်။

အရိုးဆက်ကြွက်သား ဆာကိုမာကင်ဆာ အဆင့်ခွဲခြားခြင်း

အရိုးဆက်ကြွက်သား ဆာကိုမာကင်ဆာမှာ ရောဂါကိုအမျိုးအစားခွဲခြားဖို့ နည်းလမ်းအမျိုးမျိုးရှိပါတယ်။ ဒါဟာ ရောဂါကို ပိုမိုနားလည်စေဖို့ ဆရာဝန်များကို အကူအညီဖြစ်ပြီး သင့်လျော်တဲ့ကုသမှုများကို ပိုမိုကောင်းမွန်စွာ အစီစဉ်ဆွဲနိုင်ပါတယ်။

အရိုးဆက်ကြွက်သား ဆာကိုမာကင်ဆာဟာ အကျိတ်တည်နေရာ၊ ရောဂါပျံ့နှံ့မှု နဲ့ ခွဲစိတ်မှုရလဒ်ပေါ်အခြေခံပြီး အုပ်စုခွဲထားတာ ဖြစ်ပါတယ်။

TNM စနစ်ကိုသုံးပြီး အရိုးဆက်ကြွက်သား ဆာကိုမာကင်ဆာကို အဆင့်ခွဲခြားနိုင်ပါတယ်။ ဒီစနစ်ဟာ အချက်သုံးချက်ပေါ်မူတည်ပြီး စဉ်းစားတာဖြစ်ပါတယ်-

1. အကျိတ် (T)) - မူလအကျိတ်ရဲ့တည်နေရာနဲ့ အရွယ်အစား
2. အဖု (N) -ပြန်ရည်ဖုများကို ရောဂါပြန့်နှံ့မှု
3. ပျံ့ပွားမှု (M) - ခန္ဓာကိုယ်ရဲ့အခြားပိုင်းများဆီ ရောဂါပျံ့နှံ့မှု

TNM စနစ်ကိုသုံးပြီး အရိုးဆက်ကြွက်သား ဆာကိုမာကင်ဆာကို အဆင့် ၄ ဆင့် ခွဲခြားနိုင်ပါတယ်။

အရိုးဆက်ကြွက်သား ဆာကိုမာကင်ဆာ ပြန်ဖြစ်လာမယ်ဆိုရင် ကင်ဆာပြန်ဖြစ်လာတဲ့ခန္ဓာကိုယ်ထဲက နေရာ၊ မူလကင်ဆာနဲ့ ပြန်ဖြစ်လာတဲ့ကြားထဲက ကုန်ဆုံးသွားတဲ့အချိန် နဲ့ ကင်ဆာကိုကုသဖို့ မူလသုံးတဲ့ ကုသနည်းများက ရောဂါတိုးတက်မှုကို လွှမ်းမိုးနိုင်ပါတယ်။

ပျံ့နှံ့ခြင်းမရှိ တဲ့အရိုးဆက်ကြွက်သား ဆာကိုမာကင်ဆာနဲ့ကလေးတွေဟာ ရေရှည်ကုသပျောက်ကင်းနိုင်ခြေ ၇၀ ရာခိုင်နှုန်းပိုများပါတယ်။ လူနာ ၂၀ ရာခိုင်နှုန်းခန့်ဟာ ရောဂါစမ်းသပ်ရာမှာ ပျံ့ပွားခြင်း အခြေအနေ မှာရှိပါတယ်။ ရောဂါစမ်းသပ်စဉ်မှာ ကင်ဆာက ပျံ့နှံ့ခဲ့ပြီးပြီ (ပျံ့ပွားအရိုးဆက်ကြွက်သား ဆာကိုမာကင်ဆာ)ဆိုပါက ရှင်သန်နိုင်ခြေဟာ ၃၀ ရာခိုင်နှုန်းအောက်သာရှိပါတယ်။

ခန့်မှန်းခြေအားဖြင့် အရိုးဆက်ကြွက်သား ဆာကိုမာကင်ဆာလူနာ ၃၀ ရာခိုင်နှုန်းဟာ ကင်ဆာပြန်လည်ဖြစ်ပွားလေ့ ရှိပါတယ်။ အရိုးဆက်ကြွက်သား ဆာကိုမာကင်ဆာဟာ ကနဦးအကျိတ်တည်နေရာ သို့ တခြားနေရာတွေမှာ ပြန်လည်ဖြစ်နိုင်ပါတယ်။ ပြန်ဖြစ်တဲ့ အရိုးဆက်ကြွက်သား ဆာကိုမာကင်ဆာဟာ ကုသရခက်ပြီး ကုသလို့ပျောက်ကင်းနိုင်ခြေလည်းနိမ့်ပါတယ်။

အရိုးဆက်ကြွက်သား ဆာကိုမာကင်ဆာ ကုသမှု

အရိုးဆက်ကြွက်သား ဆာကိုမာကင်ဆာဟာ ဓာတုကုထုံး၊ ခွဲစိတ်ကုသမှု နဲ့/သို့ ဓာတ်ရောင်ခြည်ကုထုံးအပါအဝင် ကုသမှုများပေါင်းစပ်ဖို့ လိုအပ်ပါတယ်။ ကလေးများအားလုံးဟာ အရိုးဆက်ကြွက်သား ဆာကိုမာကင်ဆာ ကုသမှုတစ်စိတ်တစ်ပိုင်းအနေနဲ့ စနစ်ကျတဲ့ဓာတုကုထုံး နဲ့ ကုသရပါတယ်။ စစ်ဆေးဖော်ထုတ်လို့မရနိုင်တဲ့ ရောဂါသေးသေးမွှားမွှားပျံ့နှံ့မှုကို ကုသတာကလဲ အရေးပါပါတယ်။ ပုံရိပ်ဖော်ခြင်းဖြင့် မြင်နိုင်တဲ့ အကျိတ်များကို ခွဲစိတ်မှု နဲ့/သို့ ဓာတ်ရောင်ခြည်ကုထုံးနဲ့လည်း ကုသနိုင်ပါတယ်။ 

• ကင်ဆာကို ဖယ်ထုတ်ဖို့ ဖြစ်နိုင်ပါက ခွဲစိတ်မှု ကို သုံးပါတယ်။ အကျိတ်နဲ့ အနီးအနားပြန်ရည်ဖုတစ်ဝိုက်က အသားစပမာဏအနည်းငယ်ကိုလည်း ဖယ်ရှားပါတယ်။ ခန္ဓာကိုယ်က ဘယ်နေရာမှာမဆို အရိုးဆက်ကြွက်သား ဆာကိုမာကင်ဆာဖြစ်ပွားနိုင်တာကြောင့် ခွဲစိတ်မှုတစ်ခုစီက ကွဲပြားပါတယ်။ ကျန်ရှိကင်ဆာအကြွင်းအကျန်အနည်းငယ်ကိုသတ်ဖို့ ခွဲစိတ်ပြီးတဲ့အခါ လူနာများကို ဓာတုကုထုံးနဲ့ ကုသပါတယ်။ 
• ဓာတုကုထုံး (“ခီမို”) ဟာ ကင်ဆာများကို သတ်ဖို့ (သို့)ကင်ဆာဆဲလ်များ ကြီးထွားခြင်း နှင့် ဆဲလ်သစ်များပြုလုပ်ခြင်းကိုရပ်တန့်စေဖို့ ထိရောက်မှုကောင်းတဲ့ဆေးဝါးများကို သုံးစွဲတာဖြစ်ပါတယ်။ တစ်ခါတစ်ရံ ကင်ဆာကို ကုသဖို့ ဆေးဝါးတစ်မျိုးတည်းမက သုံးစွဲပါလိမ့်မယ်။ ဓာတုကုထုံးအများစုဟာ ထိုးဆေးကတစ်ဆင့်ပေးတာဖြစ်ပေမယ့် အချို့ခီမိုတွေကတော့ ပါးစပ်ကတစ်ဆင့် ပေးပါတယ်။ အကျိတ်ကို သေးငယ်အောင်ခွဲစိတ်ပြီးနောက်မှာမှ ဓာတုကုထုံးကို ပေးတာဖြစ်ပါတယ်။ ကျန်ရှိကင်ဆာဆဲလ်များကို သတ်ဖို့ နဲ့ အကျိတ်ပြန်မလာနိုင်အောင် ခွဲစိတ်မှုတွေပြုလုပ်ပြီးနောက်မှာ ဓာတုကုထုံးကို ပေးတာဖြစ်ပါတယ်။

အရိုးဆက်ကြွက်သား ဆာကိုမာကင်ဆာအတွက် ဓာတုကုထုံး အညွှန်းမှာ ဗင်ခရစ်စတင်၊ အက်တီနိုမိုင်ဆင် ဒီ၊ ဆိုက်ကလိုဖိုစဖာမိုက် နဲ့ အီရင်နိုတီကန်တို့ပါဝင်ပါတယ်။ ကုသမှုတစ်ခုအတွက် စံပြုထားတဲ့ ဆေးတစ်ပတ်လည် အတွက် ကြာမြင့်မဲ့အချိန် ၁၄ - ၁၆ ပတ် (နားချိန်ကာလနဲ့ ကုသမှုကာလ) ဖြစ်ပါတယ်။

• အရိုးဆက်ကြွက်သား ဆာကိုမာကင်ဆာ ကိုကုသဖို့အတွက် ဓာတုကုထုံး နဲ့/သို့မဟုတ် ခွဲစိတ်မှုနဲ့ ပေါင်းကာဓာတ်ရောင်ခြည်ကုထုံးLink အသစ်တစ်ခုကို 0 င်းဒိုးတွင်ဖွင့်သည် ကို သုံးရပါမယ်။ ဓာတ်ရောင်ခြည်ဟာ ကင်ဆာဆဲလ်များကို သတ်ဖို့ သို့မဟုတ် ရပ်တန့်စေဖို့ စွမ်းအင်မြင့်အမှုန်များကို အသုံးပြုတာဖြစ်ပါတယ်။ ဓာတ်ရောင်ခြည်ကုထုံးဟာ အရိုးဆက်ကြွက်သား ဆာကိုမာကင်ဆာရဲ့ ပျံ့ပွားမှုအတွက် အဓိကကုသမှုဖြစ်ပါတယ်။

ခုခံအားကုထုံး နဲ့ ဆဲလ်သံသရာမှာရှင်သန်မှုကို တားမြစ်တဲ့ဆေးဝါးများ၊ရည်မှန်းချက်ထားကုထုံးများကဲ့သို့ စမ်းသပ်ပစ္စည်းများနဲ့‌ဒေါက်ဆိုရူဘစ်ဇင်ကဲ့သို့ တခြားဓာတုကုထုံးဆေးဝါးများလည်း တခြားကုသမှုတွေမှာ ပါဝင်ပါတယ်။

အရိုးဆက်ကြွက်သား ဆာကိုမာကင်ဆာ ကို လက်တွေ့စမ်းသပ်မှုလုပ်ဖို့ တစိတ်တပိုင်း အနေနဲ့ ကလေးတွေအများကြီးကို ကုသမှုပေးပါတယ်။