အဓိကအကြောင်းအရာ skip

ကြိုဆိုပါသည်

Together သည် - လူနာများနှင့် မိဘများ၊ မိသားစုဝင်များနှင့် သူငယ်ချင်းများအပါအဝင် - ကလေးကင်ဆာကြောင့် ထိခိုက်မှုရှိသူတိုင်းအတွက် ရင်းမြစ်အသစ်တစ်ခု ဖြစ်ပါသည်။

ပိုမိုလေ့လာရန်

ကျောက်ကပ်အကျိတ်များ

ကျောက်ကပ်အကျိတ်များဆိုတာ ဘာလဲ

ကျောက်ကပ် (ကျောက်ကပ်) တစ်ရှုးတွေမှာ ကင်ဆာဆဲလ်တွေ ဖွဲ့စည်းတဲ့အခါ ကျောက်ကပ်အကျိတ်များ ဖြစ်ပွားပါတယ်။ ကလေးတွေမှာဖြစ်ပွားတဲ့ ကျောက်ကပ် အကျိတ်အမျိုးအစား အများကြီး ရှိပါတယ်။ အားလုံးခြုံကြည့်ရင် ကလေးဘဝမှာဖြစ်ပွားတတ်တဲ့ ၀ - ၁၈ နှစ်အကြားဖြစ်သော ကလေးဘဝ ကင်ဆာအားလုံးရဲ့ ၇ ရာခိုင်နှုန်းရှိပါတယ်။ တွေ့ရလေ့ရှိတဲ့ ကလေးကျောက်ကပ်အကျိတ်အမျိုးအစားတွေမှာ Wilms အကျိတ်(ကလေးများတွင် အဖြစ်များသည့် ကျောက်ကပ်ကင်ဆာ) နဲ့ ကျောက်ကပ်ဆဲလ်ကင်ဆာ တို့ပါဝင်ပါတယ်။

ကျောက်ကပ်တွေဟာ ဝမ်းဗိုက်ရဲ့အနောက်ဘက်ကျောရိုးမကြီး တစ်ဘက်တစ်ချက်ဆီမှာရှိတဲ့ အစုံလိုက်ရှိတဲ့ ကိုယ်တွင်းအင်္ဂါတစ်စုံဖြစ်ပါတယ်။ သူ့တို့ရဲ့အဓိကလုပ်ဆောင်ချက်က သွေးကို သန့်စင် စစ်ထုတ်ပြီး ဆီးကို ပြုလုပ်ဖို့ဖြစ်ပါတယ်။

ကိုယ်တွင်းအင်္ဂါများမှ ကျောက်ကပ်ကိုအဓိကဖော်ပြထားပြီး အညွှန်းတပ်ထားတဲ့ လမ်းလျှောက်တတ်စ ကလေးငယ်တစ်ဦးပုံ

ကျောက်ကပ်တွေဟာ ဝမ်းဗိုက်ရဲ့အနောက်ဘက်ကျောရိုးမကြီး တစ်ဘက်တစ်ချက်ဆီမှာရှိတဲ့ အစုံလိုက်ရှိတဲ့ ကိုယ်တွင်းအင်္ဂါတစ်စုံဖြစ်ပါတယ်။ သူ့တို့ရဲ့အဓိကလုပ်ဆောင်ချက်က သွေးကို သန့်စင် စစ်ထုတ်ပြီး ဆီးကို ပြုလုပ်ဖို့ဖြစ်ပါတယ်။

ကလေးတွေမှာ အများဆုံးဖြစ်ပွားတတ်တဲ့ ကျောက်ကပ်ကင်ဆာ (Nephroblastoma) လို့လည်း သိကြတဲ့Wilms အကျိတ်ဟာ ကလေးတွေမှာ အဖြစ်များဆုံးကျောက်ကပ်ကင်ဆာဖြစ်ပါတယ်။ အမေရိကန်ပြည်ထောင်စုမှာ နှစ်စဉ်နှစ်တိုင်း ကလေး ၅၀၀ ခန့်ဟာ Wilms အကျိတ် ရောဂါရှာဖွေတွေ့ရှိပါတယ်။ အသက် ၅ နှစ်အောက်ကလေးတွေမှာ တွေ့ရလေ့ရှိတာလည်း ဖြစ်ပါတယ်။ အသက် ၁၅-၁၉ နှစ် ဆယ်ကျော်သက်တွေကြားမှာ အဖြစ်များဆုံးကျောက်ကပ်အကျိတ်ဟာ ကျောက်ကပ်ဆဲလ်ကင်ဆာဖြစ်ပါတယ်။ တခြားကျောက်ကပ်အကျိတ်တွေမှာပါဝင်တာက ကြည်လင်ကျောက်ကပ်ဆဲလ်ဆာကိုမာကင်ဆာ၊ အန္တရာယ်ရှိကြွက်သားစင်းအကျိတ် နဲ့ မွေးရာပါ ကျောက်ကပ်အကျိတ်ကျောက်ကပ်ယိုယွင်းမှုများ. ဆာကိုမာကင်ဆာကဲ့သို့ တခြားကင်ဆာများသည် ကျောက်ကပ်မှာ ဖြစ်ပွားနိုင်သကဲ့သို့ ခန္ဓာကိုယ်ရဲ့အခြားအပိုင်းတွေမှာလည်း ထွက်ပေါ်လာနိုင်ပါတယ်။

ကျောက်ကပ်အကျိတ်ရဲ့အကြိုနဲ့ ရောဂါလက္ခဏာများမှာ အလုံးအဖုဖြစ်ခြင်း၊ ဗိုက်ထဲမှာ ရောင်ရမ်းခြင်း (သို့) နာကျင်ခြင်း၊ ဆီးတွင်းသွေးပါခြင်း၊ သွေးတိုးခြင်း၊ ဖျားခြင်း ၊ ဝမ်းချုပ်ခြင်း၊ ဝိတ်ကျခြင်း (သို့) အစာစားချင်စိတ်ပျောက်ဆုံးခြင်းတို့ဖြစ်ပါတယ်။ အချို့မျိုးဗီဇလက္ခဏာတွေ ရှိခြင်း (သို့) တခြားအခြေအနေတွေရှိခြင်းကကျောက်ကပ်အကျိတ်တစ်ခုဖြစ်နိုင်ခြေကို မြင့်မားစေပါတယ်။

အကျိတ်အမျိုးအစားပေါ်မူတည်ပြီး ကင်ဆာဟာ ကျောက်ကပ် တစ်ခု (သို့) နှစ်ခုစလုံးမှာ တွေ့နိုင်ပါတယ်။ ကင်ဆာလို့ စစ်ဆေးတွေ့ရှိတဲ့အချိန်မှာပဲ တစ်ခါတစ်လေ အဆုတ်၊ အသည်း၊ အရိုး၊ ဦးနှောက် (သို့) ပြန်ရည်ဖုများကို ပျံ့နှံ့နေပြီးတာမျိုးဖြစ် နိုင်ပါတယ်။

ကျောက်ကပ်အကျိတ်အများစုအတွက် ကုသမှုဟာ အကျိတ်ပေါ်မူတည်ပြီးခွဲစိတ်မှုကင်ဆာဓာတုဆေးသွင်းကုထုံး ၊နဲ့/သို့မဟုတ် ဓာတ်ရောင်ခြည်ကုထုံးတို့ကို ပေါင်းစပ်ထားတဲ့ကုသမှုတစ်ခု ပါဝင်နိုင်ပါတယ်။ ကျောက်ကပ်ဖြတ်ထုတ်ခြင်းဆိုတာဟာ ကျောက်ကပ်တစ်ခုလုံး(အားလုံးဖြတ်ထုတ်ခြင်း) သို့ တစ်စိတ်တစ်ပိုင်း(တစ်စိတ်တစ်ပိုင်းဖြတ်ထုတ်ခြင်း)ကို ဖယ်ရှားတဲ့ ခွဲစိတ်မှုဖြစ်ပါတယ်။ ကျောက်ကပ်အကျိတ်နဲ့ အတိုင်းအတာတွေဟာရောဂါအလားအလာခန့်မှန်းမှုနဲ့ ကုသမှုရွေးချယ်မှုပိုင်းကို သက်ရောက်မှုရှိပါတယ်။

ကျောက်ကပ်အကျိတ်တွေရဲ့ အကြိုလက္ခဏာနဲ့ ရောဂါလက္ခဏာများ

ကျောက်ကပ်အကျိတ်တွေရဲ့ ယေဘုယျရောဂါလက္ခဏာများမှာ ပါဝင်တာကတော့-

  • ဝမ်းဗိုက်တွင်း ရောင်ရမ်းခြင်း သို့မဟုတ် အလုံးအဖုဖြစ်ခြင်း
  • ဆီးထဲသွေးပါခြင်း
  • ဗိုက်နာခြင်း
  • သွေးတိုးခြင်း
  • အဖျား
  • စားချင်စိတ်မရှိခြင်း
  • ကိုယ်အလေးချိန်ချခြင်း
  • ဝမ်းချုပ်ခြင်း

သွေးတွင်း ထုံးဓာတ်မြင့်မားမှုကြောင့် လူနာတွေဟာ ပင်ပန်းနွမ်းနယ်ခြင်း၊ စိတ်ရှုပ်ထွေးခြင်း၊ အလွန်အမင်းရေဆာခြင်း သို့/နဲ့ အန်ခြင်းတွေ ဖြစ်နိုင်ပါတယ်(သွေးတွင်း ထုံးဓါတ်မြင့်မားခြင်း - Hypercalcemia)။ ဝမ်းဗိုက်တွင်းအစိုင်အခဲရှိနေခြင်းကြောင့် တချို့လူနာတွေမှာ ဝမ်းချုပ်ခြင်းကို ကုသသော်လည်း ရောဂါလက္ခဏာလျော့ပါးခြင်းမရှိ တာကို တွေ့ရနိုင်ပါတယ်။

ကျောက်ကပ်အကျိတ်များကို ရောဂါရှာဖွေအမည်တပ်ခြင်း

ကျောက်ကပ်အကျိတ်တွေကို အကဲဖြတ်ဖို့အတွက် စစ်ဆေးမှုအမျိုးမျိုးကိုသုံးပါတယ်။ ဤစမ်းသပ်မှုများတွင် အောက်ပါအချက်များ ပါဝင်ပါသည်။

  • ရောဂါလက္ခဏာတွေနဲ့ပတ်သက်လို့ သိရှိဖို့ ကျန်းမာရေးမှတ်တမ်းနဲ့ ရုပ်ပိုင်းစစ်ဆေးမှု၊ ယေဘုယျကျန်းမာရေး၊ ယခင် ရောဂါဖြစ်ပွားမှုများနဲ့ ဖြစ်ပွားရတဲ့အကြောင်းအရင်းများ ဖြစ်ပါတယ်။ ကင်ဆာဟာ မျိုးရိုးလိုက်ခြင်းသို့မဟုတ် မျိုးရိုးမလိုက်ခြင်း ကို ဆုံးဖြတ်ရာမှာ မိသားစုရာဇဝင်ကလည်း အရေးပါပါတယ်။ အချို့မျိုးရိုးလိုက်တဲ့အခြေအနေတွေဟာ ကင်ဆာအချို့ဖြစ်ပွားနိုင်ခြေကို မြင့်မားစေနိုင်ပါတယ်။
  • သွေးနဲ့ဆီးကို အသုံးပြုတဲ့ ဓါတ်ခွဲလေ့လာမှုတွေမှာ-
    • ပြည့်စုံတဲ့ သွေးဆဲလ်ရေတွက်မှု ကို သွေးထဲက သွေးနီဥသွေးဖြူဥတွေ နဲ့ သွေးဥမွှားတွေရဲ့ အရေအတွက်ကို သိရှိဖို့နဲ့ သွေးနီဥအတွင်းပါဝင်တဲ့ ဟေမိုဂလိုဘင် (Hemoglobin) ပမာဏ၊ ပြီးတော့ သွေးမှာပါဝင်ဖွဲ့စည်းထားတဲ့ သွေးနီဥရဲ့ ပါဝင်မှု အချိုးတွေ ပါဝင်ပါတယ်။
    • အင်္ဂါအစိတ်အပိုင်းတွေအလုပ်လုပ်ပုံကို အကဲဖြတ်ဖို့ဖို့ အသည်းနဲ့ကျောက်ကပ်ဆောင်ရွက်ချက်တွေကို စမ်းသပ်မှုတွေ။
    • ဆိုဒီယမ်၊ မဂ္ဂနီဆီယမ်၊ ကလိုရိုက်၊ ပိုတက်ဆီယမ်နဲ့ ကယ်လ်ဆီယမ်ပါဝင်မှုတွေကို ကြည့်ဖို့ လျှပ်လိုက်ရည်စစ်ဆေးမှုများ။
    • ဆီးဓာတ်ခွဲခြင်း မှာဆိုရင် သကြား၊ ပရိုတိန်း၊ သွေးနဲ့ ဘက်တီးရီးယားတွေအတွက် ဆီးကို စစ်ဆေးပါတယ်။
  • အစိုင်အခဲရဲ့တည်ရှိမှုကို အတည်ပြုနိုင်ဖို့ ၊ အကျိတ်ကြီးထွားမှုကို ကြည့်ဖို့နဲ့ ပျံ့နှံ့နေမှု ကို ဆုံးဖြတ်စစ်ဆေးဖို့ ဝမ်းဗိုက်မှာ ပုံရိပ်ဖော်စစ်ဆေးမှုတွေ လုပ်ပါတယ်။
    • ရင်ဘတ်နဲ့ဝမ်းဗိုက်လို ခန္ဓာကိုယ်နေရာအမျိုးမျိုကို နှစ်ဘက်မြင်ရုပ်ပုံများရိုက်ယူဖို့ဓာတ်မှန် ဟာ သံလိုက်စက်ကွင်းစွမ်းအင်ကို သုံးပါတယ်။
    • Ultrasound သို့မဟုတ် အသံလွန်လှိုင်းပုံရိပ်ဖော်ခြင်း ဟာ ကျောက်ကပ်ပုံရိပ်ကို ဖန်တီးဖို့ အသံလှိုင်းများကို သုံးတာဖြစ်ပါတယ်။
    • ကွန်ပျူတာဓါတ်မှန် (CT Scan) ဟာ ခန္ဓာကိုယ်တွင်းက အင်္ဂါအစိတ်အပိုင်းများနဲ့ အသားစများရဲ့ ၃-ဘက်မြင်ပုံရိပ်ကို ဖန်တီးဖို့ ဓာတ်မှန်အတွဲလိုက်ရိုက်ယူတာဖြစ်ပါတယ်။ အင်္ဂါအစိတ်အပိုင်းများကို ပိုမိုရှင်းလင်းစွာ မြင်နိုင်ဖို့ သွေးကြောထဲကို ဆိုးဆေး ထိုးတာက အကူအညီဖြစ်ပါတယ်။
    • သံလိုက်စက်ကွင်းသုံးဓါတ်မှန် (MRI) ဟာ ရေဒီယိုလှိုင်းများနဲ့ သံလိုက်များကိုသုံးကာ ဝမ်းဗိုက်ရဲ့သုံးဘက်မြင်ရုပ်ပုံများကို ပြုလုပ်တာဖြစ်ပါတယ်။
    • ကင်ဆာဟာ ကျောက်ကပ်ရဲ့အပြင်ကိုပျံ့နှံ့နေလားဆိုတာကို ဆုံးဖြတ်ရာမှာ အရိုး၊ ဦးနှောက်နဲ့ ရင်ဘတ်များကို စစ်ဆေးဖို့ ထပ်ဆောင်းပုံရိပ်ဖော်စစ်ဆေးမှုတွေကို ပြုလုပ်ရနိုင်ပါတယ်။
  • ကင်ဆာဆဲလ်အမျိုးအစားနဲ့ ဆဲလ်ရဲ့တစ်သျှူးဗေဒ ကို ပိုမိုလေ့လာဖို့ အကျိတ်မှ အသားစကို စမ်းသပ်စစ်ဆေးခြင်း။ အကျိတ်ကိုခွဲစိတ်ဖယ်ရှားပြီးနောက်အသားစ ဓာတ်ခွဲစစ်ဆေးမှု မှတစ်ဆင့် ပြုလုပ်တာဖြစ်ပါတယ်။
Ultrasound လို ပုံရိပ်ဖော်စစ်ဆေးမှုတွေဟာ အကျိတ်ရဲ့အရွယ်အစားကို ဆရာဝန်တွေနားလည်ဖို့ အထောက်အကူပြုပါတယ်။ အကျိတ်ဟာ ပျံ့နှံ့နေပြီလားဆိုတာကိုလည်း Ultrasound က ပြသပါတယ်။

Ultrasound လို ပုံရိပ်ဖော်စစ်ဆေးမှုတွေဟာ အကျိတ်ရဲ့အရွယ်အစားကို ဆရာဝန်တွေနားလည်ဖို့ အထောက်အကူပြုပါတယ်။ အကျိတ်ဟာ ပျံ့နှံ့နေပြီလားဆိုတာကိုလည်း Ultrasound က ပြသပါတယ်။

ကျောက်ကပ်အကျိတ်များကို အဆင့်ခွဲခြားခြင်း

အကျိတ်အဆင့်ဟာ အကျိတ်အရွယ်အစားနဲ့ ကင်ဆာပျံ့နှံ့ပြီးပြီလားဆိုတာကို ညွှန်းဆိုတာ ဖြစ်ပါတယ်။ ပုံရိပ်ဖော်စစ်ဆေးမှု၊ ခွဲစိတ်မှုနဲ့ ရောဂါဗေဒ စစ်ဆေးမှုဟာ ရောဂါအဆင့်အတွက် အချက်အလက်ပေးပါတယ်။ ကျောက်ကပ်အကျိတ်အမျိုးအစားအားလုံးအတွက်-

  • အဆင့် ၁ နဲ့ အဆင့် ၂ ဟာ ကျောက်ကပ်အပြင်ဘက်ကို မပျံ့နှံ့တဲ့ နေရာတွင်းရောဂါများကို ညွှန်းဆိုပါတယ်။ 
  • အဆင့် ၃ ဟာ ကျောက်ကပ်အပြင်ဘက်ကို ပျံ့နှံ့ပေမယ့် ကင်ဆာဟာ ဝမ်းဗိုက်ထဲမှာ ကျန်ရှိနေဆဲဖြစ်ပါတယ်။ 
  • အဆင့် ၄ ရောဂါကတော့ ရောဂါဟာ ဝမ်းဗိုက်ကနေ ထွက်ပြီး ရင်ဘတ်၊ အရိုးများ၊ ဦးနှောက်၊ အသည်း သို့ တခြားပြန်ရည်ဖုများကို ပျံ့နေပြီဖြစ်ပါတယ်။ 
  • အဆင့် ၅ ကတော့ ရောဂါဟာ (Wilms Tumor တွက်သာလျှင် ) ကျောက်ကပ်နှစ်ခုစလုံးကို သက်ရောက်နေပြီလို့ ဆိုလိုတာ ဖြစ်ပါတယ်။

ကျောက်ကပ်အကျိတ်အားလုံးအတွက် မြင့်မားတဲ့ ရောဂါအဆင့်နဲ့လူနာတွေဟာ (ကင်ဆာဟာ ပျံ့နှံ့ပြီး သို့ တခြားခန္ဓာကိုယ်အပိုင်းဆီ ပျံ့ပွားပြီး) ရောဂါက ပိုပြင်းထန်ပြီး ကုသဖို့ ခက်တာကြောင့် ပိုမို ပြင်းထန်အခြေအနေရှိတဲ့ရောဂါအလားအလာ ခန့်မှန်းချက်တစ်ခုကို ရရှိမှာဖြစ်ပါတယ်။

ကျောက်ကပ်ကင်ဆာပြီးနောက်ပိုင်း ဘဝ

ပြန်လည်ဖြစ်ပွားမှုကို စောင့်ကြည့်ထိန်းသိမ်းခြင်း

ကုသမှုပြီးနောက် ပြန်ဖြစ်ပွားမှုတွေကို စစ်ဆေးနေဖို့ အချိန်တစ်ခုကြာအောင် နောက်ဆက်တွဲဂရုစိုက်မှု ကို လူနာတွေက လက်ခံရရှိပါတယ်။ ဆေးဘက်ဆိုင်ရာအဖွဲ့ဟာ လိုအပ်တဲ့ စစ်ဆေးမှုအမျိုးအစားများနဲ့ စစ်ဆေးဖို့လိုတဲ့ အကြိမ်ရေအတွက် တိကျတဲ့ အကြံပြုချက်များကို ပြုလုပ်ပါလိမ့်မယ်။ အချို့အမွေခံလက္ခဏာ (သို့) မျိုးဗီဇအခြေအနေများနဲ့ လူနာတွေဟာ အနာဂတ်ကင်ဆာဖြစ်နိုင်ခြေရှိနိုင်ပြီး ထပ်‌ဆောင်းဂရုစိုက်မှု လိုအပ်ပါတယ်။

ကျောက်ကပ်ဖယ်ထုတ်ပြီး ဘဝအခြေအနေ

ကျောက်ကပ်တစ်လုံးဖယ်ရှားထားတဲ့လူနာတွေဟာ ကျန်တစ်လုံးနဲ့ ပုံမှန်တက်ကြွတဲ့ဘဝကို နေထိုင်နိုင်ပါတယ်။ ဒါပေမယ့် မိသားစုတွေဟာ ဆေးဘက်ဆိုင်ရာလိုအပ်ချက်များနဲ့ ဘဝနေထိုင်မှုအလေ့အထများကို သူတို့ရဲ့ဆရာဝန်တွေနဲ့ ဆွေးနွေးဖို့က အရေးကြီးပါတယ်။ လူနာတွေဟာ နှစ်စဉ် ပုံမှန်ဆေးစစ်မှုတစ်ခုတော့ ပြုလုပ်သင့်ပါတယ်။ စစ်ဆေးမှုတွေမှာ သွေးပေါင်ချိန်၊ ကျောက်ကပ်လုပ်ဆောင်မှု (BUN၊ Creatine) နဲ့ ဆီးစစ်ခြင်းတို့ ပါဝင်သင့်ပါတယ်။ အဲလိုစစ်ဆေးတဲ့အခါ ပြဿနာရှိတယ်ဆိုရင် လူနာတွေကိုကလေးကျောက်ကပ်အထူးကုမှ ဆက်လက်ကြည့်ရှု့သင့်ပါတယ်။

ကျောက်ကပ်ကျန်းမာရေးကိုကာကွယ်ရမယ့်နည်းလမ်းများ

  • တစ်ရက်ကို ၆-၈ ခွက်နှုန်းခန့် ရေကိုလုံလောက်အောင်သောက်ပြီး ရေဓာတ်ခန်းခြောက်ခြင်းကို ရှောင်ပါ။ အထူးသဖြင့် ပူပြင်းတဲ့ရာသီဥတုမှာ အားကစားလုပ်တဲ့အခါ ရေဓာတ်ရရှိအောင်နေထိုင်ဖို့ ဂရုစိုက်ပါ။
  • ကဖင်းဓာတ်သုံးစွဲမှုကို ကန့်သတ်ပါ။
  • စတီးရွိုက်မဟုတ်တဲ့ အရောင်ကျဆေးဝါးများ (NSAIDs) အသုံးပြုခြင်းကိုဂရုစိုက်ပါ။ ခဏခဏသုံးလွန်းခြင်း (သို့) တစ်ခါတည်းအများအပြားသုံးခြင်းတွေ ပြုလုပ်တဲ့အခါ အဆိုပါအလွန်အကျွံသုံးခြင်းကြောင့် ကျောက်ကပ်တွေကို ထိခိုက်နိုင်ပါတယ်။ ဒီဆေးဝါးများကို ရှောင်နိုင်သလောက်ရှောင်ရှားပြီး၊ သုံးရမယ်ဆိုရင် မသုံးခင် ဆရာဝန်တစ်ယောက်နဲ့ ဆွေးနွေးပါ။
  • ဆေးဝါးသစ်တစ်ခု မသုံးခင် ဆရာဝန် (သို့) ဆေးဝါးကျွမ်းကျင်သူတစ်ဦးနဲ့ စစ်ဆေးပါ။ ဒီထဲမှာ ဆေးဘက်ဝင်အပင်အားဆေးများအပြင် ဆေးညွှန်းမပါဝယ်ယူနိုင်သောဆေးများနဲ့ ဆေးညွှန်းဖြင့်သာ ဝယ်ယူရမဲ့ဆေး များလည်း ပါဝင်ပါတယ်။ လူနာမှာ ကျောက်ကပ်တစ်လုံးပဲရှိတာကို ကျန်းမာရေးထောက်ပံ့ပေးသူများနဲ့ ဆေးဝါးကျွမ်းကျင်သူများ သိရှိအောင် သေချာ ပြုလုပ်ရမှာပါ။
  • အမျှင်ဓာတ်စားပြီး ရေဓာတ်ရရှိအောင်နေထိုင်ခြင်းနဲ့ ဝမ်းချုပ်ခြင်းကို မဖြစ်အောင်ရှောင်ရှားပါ။ ဆရာဝန်က အကြံပြုရင် ဝမ်းပျော့စေဖို့ ဆေးသုံးပါ။
  • ဆီးချုပ်ခြင်းပြဿနာကို ရှောင်ရှားဖို့ အိမ်သာတည်လေ့ကျင့်ခန်းမစတင်ခင် ကလေးတွေက အသင့်ဖြစ်တာ သေချာပါစေ။ 
  • ကျောက်ကပ်ပိုးဝင်မှု (သို့) ဆီးလမ်းကြောင်းပိုးဝင် (UTI) တဲ့ လက္ခဏာ အနည်းငယ်ရှိလျှင် ဆရာဝန်ခေါ်ပါ။
  • ကိုယ်လက်လှုပ်ရှားမှု ရှိပါစေ။ ရုပ်ပိုင်းဆိုင်ရာလှုပ်ရှားမှုအများစုနဲ့ အားကစားတွေဟာ (ခန္ဓာကိုယ်ခြင်းထိတွေ့အားကစားအပါအဝင်) ကျောက်ကပ်ကျန်းမာရေးကို အန္တရာယ်နည်းနည်းမှ မရှိစေပါဘူး။ လှုပ်ရှားမှုများ၊နဲ့ သင့်စိုးရိမ်မှုများအကြောင်းကို ကျန်းမာရေးဂရုစိုက်မှုထောက်ပံ့သူကို ပြောပြပါ။

နောက်ပိုင်းသက်ရောက်မှုများ

ကျောက်ကပ်အကျိတ်ကုသမှုပြုလုပ်ထားတဲ့ကလေးတွေဟာ ကုထုံးနဲ့ပတ်သက်ပြီး နောက်ပိုင်းသက်ရောက်မှုတွေ ဖြစ်လာနိုင်ပါတယ်။ အထွေထွေကျန်းမာရေးနှင့် ရောဂါ ကာကွယ်ခြင်းအတွက် ကင်ဆာရောဂါပျောက်ကင်းသူ အားလုံးသည် ကျန်းမာသော နေထိုင်မှုပုံစံနှင့် စားသောက်မှု အလေ့အထများကို မွေးမြူသင့်ပါသည်။ ထို့ပြင် မူလအစကတည်းက ပြသခဲ့သော ဆရာဝန်ထံတွင် ပုံမှန် ရုပ်ပိုင်းဆိုင်ရာ ကျန်းမာရေးစစ်ဆေးမှုများနှင့် မ်းသပ်စစ်ဆေးမှုများကိုလည်း ဆက်လက် လုပ်ဆောင်သင့်ပါသည်။ ခန္ဓာကိုယ်တစ်ခုလုံး ပျံ့နှံ့စေသော ကင်ဆာဓာတုဆေးသွင်းကုထုံး (သို့) ဓာတ်ရောင်ခြည်နဲ့ ကုသရှင်သန်သူတွေကို ကုထုံးရဲ့ စိုးရိမ်ဖွယ်ရာနောက်ပိုင်းသက်ရောက်မှုတွေအတွက် စောင့်ကြည့်သင့်ပါတယ်။ ၀ - ၁၈ နှစ်အကြားဖြစ်သော ကလေးဘဝ ကင်ဆာရှင်သန်သူလေ့လာချက်အရ ရှင်သန်သူ ၂၅%ခန့်ဟာ ရောဂါစစ်ဆေးတွေ့ရှိပြီးနောက် ၂၅နှစ်ကြာတဲ့ထိ ဆိုးဝါးတဲ့နာတာရှည်ကျန်းမာရေးအခြေအနေတွေ ရှိဆဲဖြစ်ပါတယ်။ ဒီအခြေအနေတွေမှာ ပါဝင်တာတွေကတော့ ဒုတိယကင်ဆာများ (ဓာတ်ရောင်ခြည်နဲ့ အချို့ ကင်ဆာဓာတုဆေးသွင်းကုထုံးဆေးဝါးများကို ထိတွေ့ပြီးနောက် မြင့်မားလာတဲ့အန္တရာယ်)၊ သွေးစုပြီး နှလုံးရောင်ရမ်းပျက်စီးမှု (Doxorubicinနှင့် ထိတွေ့မှုကြောင့်)၊ မြုံခြင်း (မျိုးမအောင်ခြင်း) (သို့) ကိုယ်ဝန်ဆောင်စဉ်အတွင်း ဖြစ်ပွားလာသော နောက်ဆက်တွဲ ဆိုးကျိုးများ (ကင်ဆာဓာတုဆေးသွင်းကုထုံးဆေးဝါးစုံအမျိုးမျိုးကို ထိတွေပြီးနောက် မြင့်မားလာတဲ့အန္တရာယ်) နဲ့ ကျောက်ကပ်ပျက်စီးမှု (သို့) နောက်ဆုံးအဆင့်ကျောက်ကပ်ရောဂါတို့ ဖြစ်ပါတယ်။ အားလုံးဖြတ်ထုတ်ထားတဲ့ရှင်သန်သူတွေဟာ ကျောက်ကပ်ပြဿနာဖြစ်ပွားနိုင်ခြေမြင့်မားပါတယ်။

---
ပြန်လည်သုံးသပ်ခဲ့သည့်ရက်စွဲ- ဇွန်လ 2018