အဓိကအကြောင်းအရာ skip

ကြိုဆိုပါသည်

Together သည် - လူနာများနှင့် မိဘများ၊ မိသားစုဝင်များနှင့် သူငယ်ချင်းများအပါအဝင် - ကလေးကင်ဆာကြောင့် ထိခိုက်မှုရှိသူတိုင်းအတွက် ရင်းမြစ်အသစ်တစ်ခု ဖြစ်ပါသည်။

ပိုမိုလေ့လာရန်

ကင်ဆာဖြစ်ပြီးနောက် ကျန်းမာစွာ စားသောက်မှု

 ကျန်းမာရေးနှင့် ညီညွတ်သော အာဟာရဓာတ်စာသည် ကင်ဆာကာကွယ်ရာတွင် အရေးကြီးသည့် ကဏ္ဍမှပါဝင်သည်။ နောင်တွင် ကင်ဆာမဖြစ်အောင် လူတိုင်း စားသောက်မှုပုံစံကို အလေ့ကျင့်များပြုလုပ်သင့်ပြီး ၎င်းသည် ကင်ဆာအသက်ရှင်သူများအတွက် ပိုမိုအရေးကြီးပါသည်။ 

ကျန်းမာသော စားသောက်မှုပုံစံသည် အဝလွန်ခြင်းကို လျော့ချပေးပြီး အချို့ အရွယ်ရောက်သူများ ကင်ဆာဖြစ်ပွားခြင်းကို လျော့ချပေးနိုင်သည်။

အာဟာရ၊ ကိုယ်အလေးချိန်နှင့် ကိုယ်လက်လှုပ်ရှားမှု အကြံပြုချက်များမှာ-

  • အပင် အခြေခံအစားသောက်များဖြစ်သည့် အစေ့အဆံများ၊ အသီးအရွက်၊ သစ်သီးနှင့် ပဲများ ပိုမိုစားသုံးပါ။
  • အနီရောင်အသားများကို လျှော့စားပြီး ပြုပြင်ထုပ်ပိုးထားသော အသားများကို ရှောင်ကြဉ်ပါ။
  • ကယ်လိုရီမြင့် အစာများနှင့် သကြားပါသော အချိုရည်များ ရှောင်ပါ။
  • တာရှည်ခံစာများကို ရှောင်ကြဉ်ပြီးနှင့် ဆားလျှော့စားပါ။
  • အရက် သောက်သုံးမှုကို ကန့်သတ်ပါ။
  • ကျန်းမာရေးနှင့် ညီညွတ်သော ကိုယ်အလေးချိန်ကို ထိန်းသိမ်းပါ။
  • ပုံမှန် ကိုယ်လက်လှုပ်ရှားမှုပြုလုပ်ပါ။

အာဟာရကျွမ်းကျင်သူများသည် ကျန်းမာသောအစားအသောက်စားခြင်းကို အကြံပြုထားပြီး အသီးများ၊ ဟင်းရွက်များနှင့် အစေ့ဆန်များကို အထူးပြုအလေးပေးထားသည်။ ထို့ပြင် ကယ်လိုရီစားသုံးမှုထိန်းချုပ်ခြင်းဖြင့် ကျန်းမာသော ကိုယ်အလေးချိန်ကို ထိန်းထားနိုင်သည်။

ကျန်းမာသော အစားအသောက်အလေ့အထကို ကျင့်သုံးသော ကင်ဆာပျောက်ကင်းပြီး အသက်ရှင်သူများသည် အဝလွန်ခြင်းကို လျော့ချပြီး အရွယ်ရောက်သူအတွက် ကင်ဆာများဖြစ်ပွားမှုကို လျော့နည်းစေသည်။ ခင်းကျင်းထားသော အသင့်စားဖွယ်များကို ရွေးချယ်နေသော လူနာကလေးငယ်။

ကျန်းမာသော အစားအသောက်အလေ့အထကို ကျင့်သုံးသော ကင်ဆာပျောက်ကင်းပြီး အသက်ရှင်သူများသည် အဝလွန်ခြင်းကို လျော့ချပြီး အရွယ်ရောက်သူအတွက် ကင်ဆာများဖြစ်ပွားမှုကို လျော့နည်းစေသည်။

ပိုမိုစားသုံးရမည့် အရာများ-

  • အသီးနှင့် ဟင်းသီးဟင်းရွက်များ
    • ဟင်းသီးဟင်းရွက်နှင့် သစ်သီးများကို နေ့စဉ် အနည်းဆုံး 2½ ခန့် စားသုံးပါ။
    • စားသောက်ချိန်တိုင်းနှင့် သရေစာ စားရာတွင် ဟင်းသီးဟင်းရွက်များနှင့် အသီးများကိုပါ စားပါ။
    • အပိုကယ်လိုရီများရှောင်ရှားရန် ဆော့စ်များ၊ အဆာပလာများနှင့် အချဉ်များကို လျော့သုံးပါ။
    • သစ်သီးနှင့် ဟင်းသီးဟင်းရွက်များကို ပိုမိုစားပါ။
    • 100% ဟင်းသီးဟင်းရွက် သို့မဟုတ် အသီးဖျော်ရည်များကို သောက်သုံးပါ။
  • နှံစားပင်များ။ ဂျုံကြမ်းပေါင်မုန့်များ၊ ပါစတာနှင့် ဘာလီဂျုံ၊ အုတ်ဂျုံများနှင့် ဆန်ညိုများပါဝင်သည်။
  • ပရိုတင်းများ။ အသားများနှင့် ကြက်သားများ၊ ပင်လယ်စာ၊ ဥများ၊ ပဲများနှင့် အစေ့အဆံများ အပါအဝင် ပရိုတင်းအစားစာ များစွာစားသုံးပါ။

လျှော့စားရမည့်အရာများ-

  • သန့်စင်ထားသော ကာဗိုဟိုက်ဒြိတ်များ။ အစာသွပ်မုန့်များ၊ သကြားလုံး၊ မနက်စာ ဆီရီယယ်အချိုများ၊ ကွတ်ကီးများနှင့် သကြားများစွာပါဝင်သော အခြား အချိုမုန့်များ။
  • အဆီပါဝင်သော အစားသောက်များ။ အရွယ်ရောက်ပြီးသူ ကင်ဆာအမျိုးစားများစွာသည် အမဲသား၊ ဝက်သား၊ ထောပတ်နှင့် မာဂျရင်းတို့တွင် တွေ့ရသော ပြည့်ဝဆီ၊ ပြောင်းလဲထားသော အဆီပါဝင်မှုမြင့်မားသော  အာဟာရဓာတ်စာ  နှင့် ဆက်စပ်နေသည်။ အဆီပါဝင်မှုမြင့်မားသော အစားသောက်များသည် အူ၊ ရင်သားနှင့် ဆီးကျိပ်ကင်ဆာများဖြစ်ပွားမှု မြင့်တက်လာစေနိုင်ပြီး အဝလွန်ခြင်း၊ နှလုံးရောဂါနှင့် အခြားကျန်းမာရေးပြဿနာများ ဖြစ်ပွားစေနိုင်ပါသည်။ ပြည့်ဝအဆီကို နေ့စဉ် ကယ်လိုရီစားသုံးမှု၏ 10% ထက်ပိုမစားသုံးသင့်ပါ။
  • ကိုင်တွယ်ပြုပြင်ထားသော အသားနှင့် ခြေလေးချောင်းအသား။ ဝက်ပေါင်ခြောက်၊ ဝက်အူချောင်း၊ အသားပြားများနှင့် အသားချောင်းများကဲ့သို့ အစာများကို လျှော့ပါ။ အနီရောင်အသားများစားသုံးလျှင် အဆီနည်းသောအသားကိုရွေးချယ်ပါ။ ကြော်ခြင်း သို့မဟုတ် မီးသွေးဖြင့်ကင်ခြင်းအစား ဖုတ်ခြင်း၊ ကင်ခြင်း သို့မဟုတ် ပြုတ်ကြော်ခြင်းဖြင့် ပြုလုပ်စားသုံးပါ။ ငါး၊ အသား သို့မဟုတ် ပဲများစသည့် ကျန်းမာသော အစားစာများကိုစားသုံးရန် စဉ်းစားပါ။
  • ကြာရှည်ခံအစားအစာများ။ အချို့ ဆားနယ်ထားသောနှင့် အချဉ်တည်ထားသော အစားအစာများ၊ အသားပြားများစသည့် တို့သည် နိုက်ထရိုက် (ယမ်းစိမ်း) ကဲ့သို့ တာရှည်ခံ ဓာတုပစ္စည်းများပါဝင်သည်။ ထိုအစားအစာများသည် များစွာစားသုံးလျှင် အစာမျိုပြွန်နှင့် အစာအိမ်တွင် ကင်ဆာဖြစ်နိုင်ခြေကို တိုးစေသည်။

အရွယ်အစားနှင့် ကယ်လိုရီများကို သေချာစွာဂရုစိုက်ပါ။ 

  • အရွယ်အစားနှင့် ကယ်လိုရီများကို အစားသောက် အညွှန်းတွင်ဖတ်ပါ။ 
  • ဟင်းသီးဟင်းရွက်နှင့် သစ်သီးများကဲ့သို့ ကယ်လိုရီနည်းသော အစာများကို ရွေးချယ်ပါ။ 
  • ကယ်လိုရီမြင့်မားသော အစားများဖြစ်သည့် အာလူးကြော်၊ အာလူးနှင့် အာလူးပြားကြော်များ၊ ရေခဲမုန့်၊ ဒိုးနတ်များနှင့် အခြားအချိုများကို နည်းပါးစွာစားသုံးပါ။
  • သကြားပါသော အရည်များဖြစ်သည့် အချိုရည်ဗူးများ၊ အားကစားအချိုရည်များနှင့် အသီးအရသာ အရည်များကို လျော့သောက်ပါ။

ကင်ဆာကို ဆန့်ကျင်သော အစားသောက်များ

အချို့သော အစားအသောက် အမျိုးအစားများနှင့် အစိတ်အပိုင်းများသည် ကင်ဆာကြီးထွားမှုအပေါ် သက်ရောက်မှုရှိပုံကို သုတေသီများကလေ့လာထားသည်။ အစားအစာများတွင် ကင်ဆာဆဲလ်ကြီးထွားမှုကို နှေးစေပြီး ကင်ဆာကို ကာကွယ်သော ဓာတ်တစ်မျိုးပါသည့်  သက်သေအထောက်အထား ရှိပါသည်-

  • အသီးနှံအခြေခံအစားသောက်များတွင် ကင်ဆာကိုဆန့်ကျင်သည့် သဘာဝဓာတုပစ္စည်းများပါဝင်သည်။ ၎င်းတွင် အောက်ပါတို့ပါဝင်သည်-
    • ဖိုင်တို ကယ်မီကယ်လ်- အနီ၊ လိမ္မော်၊ အဝါနှင့် အစိမ်းရင့်ဟင်းသီးဟင်းရွက်များတွင် တွေ့နိုင်ပါသည်
    • ပိုလီဖီနောလ်- သစ်ခေါက်များ၊ ဟင်းခတ်အမွှေးကြိုင်များ၊ လက်ဖက်စိမ်း၊ ပန်းသီးနှင့် ဘယ်ရီသီးများတွင် တွေ့နိုင်ပါသည်
    • အလီယမ်ဒြပ်ပေါင်း- ကြက်သွန်မြိတ်၊ ကြက်သွန်ဖြူ၊ ကြက်သွန်ဖြူမြိတ်နှင့် ကြက်သွန်နီများတွင် တွေ့နိုင်ပါသည်။
    • ဂလူကိုဆီနိုလိတ်- အထုတ်လိုက် ဟင်းသီးဟင်းရွက်များဖြစ်သည့် ဂေါ်ဖီထုတ်၊ မုန်ညင်းထုတ်၊ ပန်းမုန်လာစိမ်း၊ ပန်းမုန်လာတို့တွင် တွေ့နိုင်ပါသည်
  • ဓာတ်တိုးဆန့်ကျင်ပစ္စည်းများ- ဘီတာခရိုတင်း၊ လိုက်ကိုပင်းနှင့် ဗီတာမင် အေ၊ စီနှင့် အီးတို့သည် ဆဲလ်များ ပျက်စီးမှုကို လျော့ချပေးသည်။
  • အမျှင်ဓာတ်သည် အစားသောက်ကို အစာခြေစနစ်အတွင်း လျှင်မြန်စွာရွေ့လျားစေသည်။
    • ဘာလီ၊ အုတ်၊ ဘာဂျာ၊ ပြောင်းနှင့် လူး တို့ကဲ့သို့ အဆန်နှင့် အစေ့များ
    • ဂျုံကြမ်းပေါင်မုန့်နှင့် ပါစတာ
    • ပဲတောင့်ရှည်မျိုးများနှင့် အခြောက်အခြမ်း ပြုလုပ်ထားသော ပဲများဖြစ်သည့် ပစေ့နက်၊ ကုလားပဲ၊ ပဲနီလေးနှင့် ပဲခြမ်းများစသည်
    • အသီးအရွက်နှင့်  သစ်သီးများ

အဝလွန်ခြင်း

ကယ်လိုရီကို ခန္ဓာကိုယ်မှ လိုအပ်သည်ထက် ပိုစားသုံးလျှင် ကိုယ်အလေးချိန်တိုးလာနိုင်သည်။

ကိုယ်အလေးချိန်တိုးလာခြင်း သို့မဟုတ် အဝလွန်ခြင်းသည် အောက်ပါတို့အပါအဝင် ကင်ဆာမျိုးပေါင်းများစွာဖြစ်ပွားမှုကို မြင့်မားစေနိုင်သည်-

  • ရင်သား (အထူးသဖြင့် သွေးဆုံးပြီးသော အမျိုးသမီးများ)
  • အူသိမ်နှင့် အူမကြီး
  • သားအိမ်မြှေး (မွေးလမ်းကြောင်းတစ်လျှောက်)
  • အစာပြွန်
  • ကျောက်ကပ်
  • ပန်ကရိယ
  • ဥအိမ်
  • အသည်း
  • ဆီးကျိတ်

ပုံမှန်ကိုယ်လက်လှုပ်ရှားပြုလုပ်ခြင်းသည် အဝလွန်ခြင်းကို ကာကွယ်ပေးသည်။ ကိုယ်လက်လှုပ်ရှားခြင်းသည် အဝလွန်ခြင်းကြောင့်ဖြစ်သော ကင်ဆာများအန္တရာယ်ကို လျှော့ချပေးသည်။

အရွယ်ရောက်သူများသည် အတော်အသင့် ပြင်းထန်သော ကိုယ်လက်လှုပ်ရှားမှုကို တစ်ပတ်လျှင် 150 မိနစ်ခန့် သို့မဟုတ် အားပြင်းကိုယ်လက်လှုပ်ရှားမှုကို တစ်ပတ်လျှင် 75 မိနစ်ခန့် ပြုလုပ်သင့်သည်။ အတော်အသင့် ကိုယ်လက်လှုပ်ရှားမှုသည် ခပ်မြန်မြန်လမ်းလျှောက်ခြင်းမျိုးဖြစ်သည်။

ကလေးနှင့် ဆယ်ကျော်သက်များအတွက် ကိုယ်လက်လှုပ်ရှားမှုပိုမိုလိုအပ်ပါသည်-

  • ပြင်းထန်သော ကိုယ်လက်လှုပ်ရှားမှုကို တစ်ပတ်လျှင် အနည်းဆုံး 3 ရက်ခန့် အပါအဝင် အတော်အသင့်မှ ပြင်းထန်သော ကိုယ်လက်လှုပ်ရှားမှုကို တစ်ရက်လျှင် အနည်းဆုံး 1 နာရီ။
  • ကြွက်သားနှင့် အရိုးများသန်စွမ်းရန် လှုပ်ရှားမှုကို တစ်ပတ် 3 ရက်အနည်းဆုံးလိုအပ်ပါသည်။
  • လှုပ်ရှားမှုနည်းသော အနေအထိုင်များဖြစ်သည့် ထိုင်ခြင်း၊ လှဲခြင်း၊ တီဗီကြည့်ခြင်း သို့မဟုတ် “တက်ဘလက်နှင့် ဖုန်းများတွင် အချိန်ကုန်ခြင်း” ကို ကန့်သတ်ထားပါ။

မိသားစုများ အစားမှန်ကန်စွာစားသုံးရန်၊ တက်ကြွစေရန်နှင့် ဖုန်းကြည့်ချိန်လျှော့ချရန် နည်းလမ်းများ ပိုမိုသိရှိရန်လေ့လာပါ။

အရက်နှင့် ကင်ဆာအန္တရာယ်

အရက်သောက်ခြင်း- ဝိုင်၊  ဘီယာ နှင့် အရည်များစသည်တို့သည် ကင်ဆာအန္တရာယ်ကို တိုးပွားစေသည်။ အရက်သည် ဦးခေါင်းနှင့် လည်ပင်း၊ အသည်း၊ အစာမျိုပြွန်၊ ရင်သားကင်ဆာနှင့် အူမကြီးနှင့် အစာအိမ်ဟောင်း ကင်ဆာများနှင့် တိုက်ရိုက်ဆက်နွယ်နေသည်။

 အရက်ကြောင့် ကင်ဆာဖြစ်နိုင်ခြေ တိုးလာသည့် အကြောင်းရင်းကို သုတေသီများက အတိအကျ မသိသေးသော်လည်း ဖြစ်နိုင်ခြေများမှာ-

  • အရက်တွင် ကျန်းမာသော ဆဲလ်များ၏ မျိုးရိုးဗီဇနှင့် ပရိုတင်းများကို ပျက်စီးစေနိုင်သည့် ဓာတုပစ္စည်းများ ပါဝင်သည်။
  • အရက်သည် သွေးတွင်း မ ဟော်မုန်းကို တိုးစေနိုင်ပြီး ရင်သား၊ သားအိမ်နှင့် ဆီးလမ်းကြောင်းကင်ဆာများကို ဖြစ်ပွားစေနိုင်သည်။
  • အရက်သည် ဗီတာမင် အေ၊ စီ၊ ဒီ၊ အီး၊ ဖောလစ်အက်စစ်နှင့် ကာရိုတီနွိုက်တို့ အပါအဝင် အရေးကြီးသော အာဟာရဓာတ်များကို ခန္ဓာကိုယ်က စုပ်ယူနိုင်စွမ်းနှင့် ချက်လုပ်နိုင်စွမ်းအား လျော့နည်းစေနိုင်သည်။

အရွယ်ရောက်ပြီးသူ အရက်သောက်ပါက သောက်သုံးမှုသည် အမျိုးသားဆိုလျှင် တစ်ရက် 2 ခွက်နှင့် အမျိုးသမီးဆိုလျှင် တစ်ရက် 1 ခွက် ကန့်သတ်သောက်သုံးသင့်သည်။ တစ်ခွက်ဆိုသည်မှာ ဘီယာ 12 အောင်စ၊ ဝိုင် 5 အောင်စနှင့် 1.5 အောင်စ ပါဝင်သော 80-ပရုအရက် (ပေါင်းခံထားသော အရက်) ကို ဆိုလိုပါသည်။

အရက်သောက်သုံးမှု ကန့်သတ်ရန် အခြားအကြံပြုချက်များမှာ-

  • သောက်စားခြင်း သို့မဟုတ် များပြားစွာသောက်သုံးခြင်း မပြုလုပ်ရပါ။
  • ဝိုင်နီအတွက် ချွင်းချက် မရှိစေရ။
  • အရက်ကို ဆေးရွက်ကြီးပစ္စည်းများနှင့် မပေါင်းစပ်ရပါ။ ၎င်းသည် အချို့ကင်ဆာများ ဖြစ်နိုင်ခြေကို ပိုမိုမြင့်မားစေသည်။

ကင်ဆာအန္တရာယ်များအကြောင်း စောင့်ရှောက်သူနှင့် ပြောပါ။ ဒုတိယအဆင့်ကင်ဆာ ဖြစ်နိုင်ခြေကို ကူညီလျှော့ချရန် ဆရာဝန်များက အရက်အား ကန့်သတ် သို့မဟုတ် လုံးဝရှောင်ရှားရန် အကြံပြုနိုင်သည်။

ထို့ပြင် လူနာများသည် ၎င်းတို့နေမကောင်းချိန် သို့မဟုတ် ဆေးသောက်နေချိန်တွင် အရက်သောက်ခြင်းသည် ဘေးကင်းမှုရှိမရှိ ဆရာဝန်ကိုမေးရန် အရေးကြီးသည်။

 


ပြန်လည်သုံးသပ်သည့်ရက်စွဲ- 2021 ခုနှစ်၊ ဇွန်လ