နှလုံးရောဂါဆိုင်ရာ (နှလုံး) နောင်တွင်ဖြစ်ပေါ်မည့်ဆိုးကျိုးများ

နေအိမ်
ကင်ဆာပြီးနောက် ဘဝ
ရေရှည်နှင့် နောင်တွင်ဖြစ်ပေါ်မည့် ဆိုးကျိုးများ
နှလုံးရောဂါဆိုင်ရာ (နှလုံး) နောင်တွင်ဖြစ်ပေါ်မည့်ဆိုးကျိုးများ လက်ရှိစာမျက်နှာ

၀ - ၁၈ နှစ်အကြားဖြစ်သော ကလေးဘဝ ကင်ဆာရောဂါမှလွတ်မြောက်လာသူကလေးအများစုတွင် ၎င်းတို့၏ကင်ဆာကုထုံးကြောင့်ဖြစ်သော နှလုံးဆိုင်ရာ ပြဿနာများကို မတွေ့ကြုံရတတ်ကြပါ။ သို့သော် ၀ - ၁၈ နှစ်အကြားဖြစ်သော ကလေးဘဝ ကင်ဆာကုသသည့် အချို့သောကုထုံးများကြောင့် အသက်ကြီးလာသောအခါတွင် နှလုံးရောဂါဖြစ်စေနိုင်သည်။

အချို့သောကုထုံးများကြောင့် ၀ - ၁၈ နှစ်အကြားဖြစ်သော ကလေးဘဝ ကင်ဆာရောဂါမှလွတ်မြောက်လာသူကလေးများ၌ နှလုံးရောဂါဆိုင်ရာ နောင်တွင်ဖြစ်ပေါ်မည့်ဆိုးကျိုးများ ဖြစ်စေတတ်သည်။ အန်သရာဆိုက်ကလင်းဆေးဝါးများနှင့် ရင်ဘတ်ကိုဓာတ်ကင်ခြင်းကြောင့် ၀ - ၁၈ နှစ်အကြားဖြစ်သော ကလေးဘဝ ကင်ဆာရောဂါမှလွတ်မြောက်လာသူကလေးတစ်ချို့တွင် နှလုံးရောဂါဖြစ်စေနိုင်သည်။ ဤပုံတွင် သမားတော်တစ်ဦးသည် ၀ - ၁၈ နှစ်အကြားဖြစ်သော ကလေးဘဝ ကင်ဆာရောဂါမှရှင်သန်လာသူကလေးတစ်ဦး၏ နှလုံးခုန်သံကို နားထောင်နေသည်။ — အချို့သောကုထုံးများကြောင့် ၀ - ၁၈ နှစ်အကြားဖြစ်သော ကလေးဘဝ ကင်ဆာရောဂါမှလွတ်မြောက်လာသူကလေးများ၌ နှလုံးရောဂါဆိုင်ရာ နောင်တွင်ဖြစ်ပေါ်မည့်ဆိုးကျိုးများ ဖြစ်စေတတ်သည်။

နှလုံးဘယ်လိုအလုပ်,လုပ်သလဲ

နှလုံးသည် ကိုယ်အင်္ဂါအစိတ်အပိုင်းများဆီသို့ သွေးတွန်းပို့ပေးသော ကြွက်သားအင်္ဂါတစ်ခု ဖြစ်သည်။ နှလုံးသည် သွေးလွှတ်ကြောများ၊ သွေးပြန်ကြောများနှင့် ဆံချည်မျှင်သွေးကြောများပါဝင်ဖွဲ့စည်းထားသည့် သွေးကြောကွန်ရက်တစ်ခုဖြစ်သော သွေးလည်ပတ်မှုစနစ်၏ အလယ်ဗဟိုတွင်တည်ရှိသည်။

လျှပ်စီးကြောင်းစနစ်တစ်ခုသည် နှလုံးကို ထိန်းချုပ်ထားသည်။ လျှပ်စီးကြောင်းအချက်ပြမှုများကို အသုံးပြု၍ နှလုံးနံရံများကိုညှစ်စေသည်။ နံရံများညှစ်လိုက်သောအခါ နှလုံးမှသွေးကိုတွန်းထုတ်ပေးသည်။ နှလုံးအခန်းများရှိ ဝင်ပေါက်နှင့်ထွက်ပေါက်အဆို့ရှင်များသည် သွေးများကို မှန်ကန်သည့်ဦးတည်ရာဆီသို့ စီးဆင်းနေစေသည်။

ကျန်းမာသောနှလုံးတစ်ခုသည် မှန်ကန်သောသွေးပမာဏကို လိုအပ်သည့်နှုန်းဖြင့် ခန္ဓာကိုယ်အနှံ့သို့ ပို့လွှတ်ပေးသည်။ ရောဂါ သို့မဟုတ် ထိခိုက်ဒဏ်ရာတို့ကြောင့် နှလုံးကို အားနည်းသွားစေပါက ကိုယ်အင်္ဂါအစိတ်အပိုင်းများ မှန်ကန်စွာအလုပ်လုပ်နိုင်ရန် လုံလောက်သောသွေးပမာဏ ရရှိတော့မည်မဟုတ်ပါ။

ပင်မသွေးလွှတ်ကြော၊ ခန္ဓာကိုယ်အပေါ်ပိုင်းမှ ပြန်လာသောသွေးများကို ညာဘက်နှလုံးသွေးဝင်ခန်းသို့ ပို့ဆောင်ပေးသည့် သွေးပြန်ကြော၊ ညာဘက်သွေးဝင်ခန်း၊ ညာဘက်သွေးဝင်ခန်းမှ ညာဘက်သွေးလွှတ်ခန်းဆီသို့ သွေးများစီးသွားစေသည့် အဆို့ရှင်၊ အဆုတ်အဆို့ရှင်၊ ညာဘက်သွေးလွှတ်ခန်း၊ ကန့်လန့်ကာ၊ ဘယ်ဘက်သွေးလွှတ်ခန်း၊ ဘယ်ဘက်သွေးလွှတ်ခန်းနှင့် ပင်မသွေးလွှတ်ကြောကြားရှိ အဆို့ရှင်၊ ဘယ်ဘက်သွေးဝင်ခန်းမှ ဘယ်ဘက်သွေးလွှတ်ခန်းဆီသို့ သွေးများစီးသွားစေသည့် အဆို့ရှင်၊ ဘယ်ဘက်သွေးဝင်ခန်း၊ အဆုတ်သွေးပြန်ကြောနှင့် အဆုတ်သွေးလွှတ်ကြောစသည်တို့ကို စာညွှန်းတပ်ထားပြီး အနီရောင်နှင့်အပြာရောင်တို့ဖြင့် ပြသထားသော ခန္ဓာဗေဒဆိုင်ရာနှလုံးတစ်ခု၏ပုံ — နှလုံးသည် ကိုယ်အင်္ဂါအစိတ်အပိုင်းများဆီသို့ သွေးတွန်းပို့ပေးသော ကြွက်သားအင်္ဂါတစ်ခု ဖြစ်သည်။ နှလုံးသည် သွေးလွှတ်ကြောများ၊ သွေးပြန်ကြောများနှင့် ဆံချည်မျှင်သွေးကြောများပါဝင်ဖွဲ့စည်းထားသည့် သွေးကြောကွန်ရက်တစ်ခုဖြစ်သော သွေးလည်ပတ်မှုစနစ်၏ အလယ်ဗဟိုတွင်တည်ရှိသည်။

နှလုံးပြဿနာများဖြစ်စေနိုင်သော ကင်ဆာကုထုံးများ

အန်သရာဆိုက်ကလင်းဆေးဝါးများနှင့် ရင်ဘတ်ကိုဓာတ်ကင်ခြင်းကြောင့် ၀ - ၁၈ နှစ်အကြားဖြစ်သော ကလေးဘဝ ကင်ဆာရောဂါမှလွတ်မြောက်လာသူကလေးများတွင် နှလုံးရောဂါဖြစ်စေနိုင်သည်။ ၀ - ၁၈ နှစ်အကြားဖြစ်သော ကလေးဘဝ ကင်ဆာရောဂါမှလွတ်မြောက်လာသူကလေးအားလုံး၏ ၆၀ ရာခိုင်နှုန်းနီးပါးသည် အန်ထရာဆိုက်ကလင်းဓာတုကုထုံး သို့မဟုတ် ရင်ဘတ်ဓာတ်ကင်ခြင်း သို့မဟုတ် နှစ်မျိုးစလုံးကို ထိတွေ့ခဲ့နိုင်သည်။

အန်ထရာဆိုက်ကလင်းများ

အန်ထရာဆိုက်ကလင်းများတွင် အောက်ပါတို့ပါဝင်ကြသည်-

Doxorubicin (Adriamycin®)
Daunorubicin/ daunomycin (Cerubidine®)
Idarubicin (Idamycin®)
Mitoxantrone (Novantrone®)
အက်ပီရူဘင်စင်

ပေးသည့်ဆေးပမာဏ (ဆေးပမာဏ) မြင့်လာလေလေ နှလုံးမှ သွေးမညှစ်ထုတ်နိုင်မှု ဖြစ်နိုင်ခြေများလာလေလေ ဖြစ်သည်။

အန်ထရာဆိုက်ကလင်းပမာဏ (စုပုံလာခြင်း)	နှလုံးမှ သွေးမညှစ်ထုတ်နိုင်မှုဖြစ်နိုင်ခြေများလာခြင်း
250 mg/m2 အောက်	၅ ရာခိုင်နှုန်းအောက်
250 mg/m2 နှင့် 600 mg/m2 ကြား	၁၀ ရာခိုင်နှုန်းခန့်
600 mg/m2 ကျော်	၃၀ ရာခိုင်နှုန်း

ရင်ဘတ်ဓာတ်ကင်ခြင်း

ဓာတ်ရောင်ခြည်ပေးမည့်ဧရိယာအတွင်း နှလုံးတည်ရှိနေပါက အချို့သောနှလုံးအခြေအနေတို့ ဖြစ်ပွားနိုင်ခြေကို မြင့်မားသွားစေသည်။

ရင်ဘတ်ဓာတ်ရောင်ခြည်ပမာဏ (ဆေးပမာဏ) မြင့်လာလေလေ နှလုံးရောဂါဖြစ်နိုင်ခြေများလာလေလေ ဖြစ်သည်။

ဓာတ်ရောင်ခြည်ပမာဏ	ရောဂါဖြစ်နိုင်ခြေ
35 Gy သို့မဟုတ် ထို့ထက်ပို၍	မြင့်
15 Gy-<35 Gy	အသင့်အတင့်
<15 Gy	နိမ့်

အန်ထရာဆိုက်ကလင်းနှင့် ရင်ဘတ်ဓာတ်ကင်ခြင်း

အန်ထရာဆိုက်ကလင်းနှင့် ရင်ဘတ်ဓာတ်ကင်ခြင်းနှစ်မျိုးစလုံးဖြင့်ကုသခဲ့သော ကင်ဆာရောဂါမှ လွတ်မြောက်လာသူများတွင် ဖြစ်နိုင်ခြေအမြင့်ဆုံးရှိနေသည်။

အခြားသော ရောဂါဖြစ်နိုင်ခြေမြင့်တက်စေသည့် အကြောင်းရင်းများ

နှလုံးရောဂါမှာ မျိုးရိုးလိုက်တတ်သည်။

သွေးဆုံးပြီးသောအမျိုးသမီးများတွင် ဖြစ်ပွားနိုင်ခြေမြင့်မားသည်။

အခြားသောကျန်းမာရေးအခြေအနေများကြောင့်လည်း နှလုံးပြဿနာများဖြစ်ပွားနိုင်ခြေကို မြင့်မားစေသည်-

အဝလွန်ခြင်း
သွေးတိုးခြင်း
သွေးတွင်း ကိုလက်စထရော သို့မဟုတ် ထရိုင်ဂလစ်စရိုက်ပမာဏများနေခြင်း
ဆီးချိုရှိခြင်း

အချို့သောကင်ဆာကုထုံးများသည် ကင်ဆာရောဂါမှလွတ်မြောက်လာသူကလေးများ၌ ဖော်ပြပါကျန်းမာရေးပြဿနာများဖြစ်ပွားနိုင်ခြေကို မြင့်မားစေသည်။

ဖြစ်လာနိုင်သည့် နှလုံးပြဿနာများ

နှလုံးကြွက်သားအားနည်းလာခြင်း (နှလုံးကြွက်သားလျော့ရဲလာခြင်း)
နှလုံးသွေးလွှတ်ကြောဆိုင်ရာရောဂါဖြစ်ခြင်း
လေဖြတ်ခြင်း
နှလုံးခုန်စည်းချက်များ ပုံမှန်မဟုတ်ခြင်း (နှလုံးစည်းချက်မမှန်ခြင်း)
နှလုံးအဆို့ရှင်တွင်ပြဿနာများဖြစ်ပေါ်ခြင်း (နှလုံးအဆို့ရှင်ကျဥ်းခြင်း သို့မဟုတ် အဆို့ရှင် အပေါက်မလုံခြင်း)
နှလုံးတဝိုက်ရှိအမြှေးပါးတွင်းပြဿနာများဖြစ်ပေါ်ခြင်း (နှလုံးကာအမြှေးရောင်ရမ်းခြင်း သို့မဟုတ် နှလုံးကာအမြှေးမာကြောလာခြင်း)

နှလုံးကြွက်သားလျော့ရဲလာသည့်ရောဂါသည် အချိန်နှင့်အမျှ ပိုပိုဆိုးလာပြီး နှလုံးမညှစ်နိုင်တော့သည်အထိဖြစ်သွားနိုင်သည်။အခြားသောနှလုံးအခြေအနေများကြောင့်လည်း နှလုံးမညှစ်နိုင်တော့ခြင်းကို ဖြစ်စေနိုင်သည်။ အဆိုပါအခြေအနေသည် ခန္ဓာကိုယ်၏လိုအပ်ချက်များနှင့် ပြည့်မီသည်အထိ လုံလောက်သည့်သွေးပမာဏကို နှလုံးမှမညှစ်ထုတ်နိုင်တော့ခြင်းကို ဆိုလိုသည်။

ရောဂါလက္ခဏာများ

ကင်ဆာရောဂါမှလွတ်မြောက်လာသူများတွင် အစောပိုင်းနှလုံးရောဂါလက္ခဏာများမပြသော်လည်း နှလုံးရောဂါ ရှိနေနိုင်သည်။ ထိုအခြေအနေတွင် နှလုံးရောဂါကို ရှာဖွေဖော်ထုတ်နိုင်သည့်နည်းလမ်းများထဲမှတစ်ခုမှာ နှလုံးအာထရာဆောင်း (echo) ရိုက်ကြည့်ခြင်းဖြစ်သည်။

နှလုံးရောဂါပိုဆိုးလာသည်နှင့်အမျှ လူနာတို့တွင် အောက်ပါလက္ခဏာတို့ကို ခံစားရနိုင်သည်-
- မောနေခြင်း
- မူးဝေခြင်း
- မေ့လဲမတတ် မူးဝေခြင်း
- မူးလဲမလိုဖြစ်ခြင်း
- အလွန်အမင်းနုံးခွေခြင်း
- ရင်ဘတ်အောင့်ခြင်း၊ ချွေးထွက်ခြင်း၊ ပျို့အန်ချင်စိတ်ဖြစ်ခြင်း သို့မဟုတ် ရင်ဘတ်အောင့်၍မောနေခြင်း
- ခြေထောက်များနှင့် ခြေချင်းဝတ်များရောင်ရမ်းခြင်း
- ဆက်တိုက်ချောင်းဆိုးခြင်းနှင့် တရွီရွီမြည်နေခြင်း
- ကိုယ့်နှလုံးခုန်သံကိုယ်ပြန်သတိထားမိနေခြင်း သို့ ရင်တဒိတ်ဒိတ်ခုန်ခြင်း
- နှလုံးခုန်စည်းချက်ပုံမှန်မဟုတ်ခြင်း

နှလုံးသွေးကြောပိတ်ရောဂါဖြစ်နိုင်ခြေကို တွက်ချက်ခြင်း

ကင်ဆာရောဂါမှလွတ်မြောက်လာသူများမှ ဘာတွေလုပ်ဆောင်နိုင်သလဲ

ကင်ဆာရောဂါမှလွတ်မြောက်လာသူများအနေဖြင့် နှလုံးကျန်းမာရေးကောင်းနေစေရန် အောက်ပါအဆင့်များကို လုပ်ဆောင်နိုင်သည်-

သင့်တွင် နှလုံးရောဂါဖြစ်လာနိုင်ခြေကို သိရှိထားပါ။ နှလုံးရောဂါဖြစ်နိုင်ခြေမြင့်မားစေသော ကုထုံးများခံယူရဖူးခြင်းရှိ/မရှိ သင့်ဆရာဝန်ကို မေးမြန်းပါ။
နှလုံးပြဿနာများအပါအဝင် ပုံမှန်ဆေးစစ်မှုများ ပြုလုပ်ပါ။
ကုထုံးအကျဥ်းချုပ်ဖော်ပြချက်ပါဝင်သည့် "ကင်ဆာရောဂါမှလွတ်မြောက်လာသူအတွက် ပြုစုစောင့်ရှောက်ကုသရေးအစီအစဉ်" မိတ္တူတစ်စောင်ကို ကျန်းမာရေးစောင့်ရှောက်မှုပေးသူကို မျှဝေပေးထားပါ။
နှလုံးရောဂါဖြစ်နေကြောင်းတွေ့ရှိရပါက နှလုံးအထူးကုနှင့် ဆွေးနွေးတိုင်ပင်ပါ။
နှလုံးရောဂါကိုကာကွယ်နိုင်ရန် ကျန်းမာစေသည့်နေထိုင်မှုပုံစံကို ရွေးချယ်ပါ။
နှလုံးကျန်းမာရေးကိုထိခိုက်စေသည့်အခြေအနေတို့ကို ကုသပေးပါ။

နှလုံးကျန်းမာစေသော အလေ့အထများ

အချို့သောနေထိုင်မှုပုံစံအလေ့အထများသည် နှလုံးရောဂါဖြစ်ပွားနိုင်ခြေကို မြင့်မားစေနိုင်သည်။ ၎င်းတို့တွင် လေ့ကျင့်ခန်းမလုပ်ခြင်းနှင့် ကျန်းမာရေးနှင့်မညီညွတ်သောအစားအသောက်များစားခြင်းတို့ ပါဝင်သည်။

နှလုံးရောဂါဖြစ်ပွားနိုင်ခြေကိုလျော့ကျစေသော အလေ့အထများ

လေ့ကျင့်ခန်းပုံမှန်လုပ်ခြင်း
ကျန်းမာရေးနှင့်ညီညွတ်သောအစားအသောက်စားခြင်း
ဆေးလိပ်မသောက်ခြင်း

လေ့ကျင့်ခန်းလုပ်ခြင်းနှင့် ကျန်းမာရေးနှင့်ညီညွတ်သည့်အာဟာရကိုစားသုံးခြင်းအားဖြင့် အဆိုပါအခြေအနေများဖြစ်ပွားနိုင်ခြေကို လျှော့ချပေးနိုင်သည်။ ကျန်းမာစေသည့်နေထိုင်မှုပုံစံကို လူတိုင်းရွေးချယ်သင့်သည်။ သို့သော် ထိုသို့ရွေးချယ်ရန်မှာ နှလုံးရောဂါဖြစ်နိုင်ခြေမြင့်မားပြီးသားဖြစ်သော ကင်ဆာရောဂါမှလွတ်မြောက်လာသူများအတွက်မူ အထူးအရေးကြီးသည်။

---
ဤဆောင်းပါးတွင် ဖော်ပြထားသည့် မည့်သည့်ကုန်ပစ္စည်းအမှတ်တံဆိပ်ကိုမျှ သုံးစွဲရန် Together က ထောက်ခံချက် မပေးပါ။

---
ပြန်လည်သုံးသပ်ခဲ့သည့်ရက်စွဲ- ဇွန်လ ၂၀၁၈