Retinoblastoma (ရှားပါး ကလေးမျက်စိကင်ဆာ)

နေအိမ်
ကလေးဆိုင်ရာကင်ဆာအကြောင်း
ကလေးနှင့်ပတ်သက်သော ကင်ဆာအမျိုးအစားများ
Retinoblastoma (ရှားပါး ကလေးမျက်စိကင်ဆာ) လက်ရှိစာမျက်နှာ

ကလေးမြင်လွှာကင်ဆာဆိုတာ ဘာလဲ။

ကလေးမြင်လွှာကင်ဆာဟာ မျက်လုံးကင်ဆာတစ်မျိုး ဖြစ်ပါတယ်။ ကလေးငယ်များမှာဖြစ်လေ့ရှိပြီး အထူးသဖြင့် ၃ နှစ်မတိုင်ခင်မှာဖြစ်လေ့ရှိပါတယ်။ ဒီကင်ဆာက အသက် ၅ နှစ်အထက် ကလေးတွေမှာ ဖွံ့ဖြိုးလေ့မရှိပါဘူး။ ကလေးမြင်လွှာကင်ဆာဟာ မျက်လုံးရဲ့ မြင်လွှာမှာ ဖွဲ့စည်းပါတယ်။ မြင်လွှာဟာ မျက်လုံးနောက်ဘက်က ပါးလွှာတဲ့နာ့ဗ်တစ်ရှုးလွှာဖြစ်ပါတယ်။ မြင်လွှာဆဲလ်တွေဟာ အလင်းနဲ့အရောင်ကို ရှာဖွေဖော်ထုတ်တာဖြစ်ပါတယ်။ ကလေးမြင်လွှာကင်ဆာဟာ မျက်လုံးတစ်လုံး (တစ်ဘက်၊ အဖြစ်များဆုံး) သို့မဟုတ် နှစ်လုံးစလုံး (နှစ်ဘက်) ကို သက်ရောက်နိုင်ပါတယ်။

ဒီပုံဟာ ကောင်မလေးရဲ့ဦးခေါင်းဘေးဘက်အမြင်ကို ပြသပါတယ်။ သူမရဲ့မျက်လုံးတည်ဆောက်ပုံနဲ့ ရောဂါလက္ခဏာတွေကို အညွှန်းတပ်ထားပါတယ်။ မှန်ဘီလူး၊ မျက်နက်ဝန်း၊ မျက်ကြည်လွှာ၊ ရှေ့မျက်နက်ခန်း၊ မျက်စိရည်ပျစ်ကိုယ်၊ အမြင်အာရုံနာ့ဗ်၊ ဗဟိုကျောက်ကပ် သွေးလွှတ်ကြော၊ မြင်လွှာ မြှေးပါးနု မျက်ဖြူ၊ ကင်ဆာဆဲလ်၊ မျက်စိရည်ပျစ်အစေ့ဖြစ်ခြင်းနဲ့ အမြင်အာရုံကြောခွဲအရည်နဲ့ အစေ့ဖြစ်ခြင်းတို့ ဖြစ်ပါတယ်။ — ကလေးမြင်လွှာကင်ဆာဟာ မျက်လုံးရဲ့ မြင်လွှာမှာဖွဲ့စည်းတဲ့ကင်ဆာတစ်မျိုးဖြစ်ပါတယ်။ မြင်လွှာဟာ မျက်လုံးနောက်ဘက်က ပါးလွှာတဲ့နာ့ဗ်တစ်ရှုးလွှာဖြစ်ပါတယ်။

ကလေးမြင်လွှာကင်ဆာဟာ ရှားပါတယ်။ အမေရိကန်ပြည်ထောင်စုမှာ တစ်နှစ်ကို ကလေးပေါင်း ၂၅၀-၃၀၀ ခန့်မှာ ရောဂါစစ်ဆေးတွေ့ရှိပါတယ်။ လူနာအများစုမှာ ကလေးမြင်လွှာကင်ဆာဟာ မျက်လုံးမှာ ကန့်သတ်ဖြစ်ပေါ်ပြီး ကင်ဆာကလည်း လုံးဝကုသလို့ရနိုင်ပါတယ်။ ကနဦးစစ်ဆေးမှုနဲ့ ရရှိနိုင်တဲ့ ကုသမှုတွေကြောင့် ဒီကင်ဆာအတွက် ကုသနှုန်းဟာ ၉၅ ရာခိုင်နှုန်းအထက်မှာ ရှိပါတယ်။ ရောဂါကို မကုသဘူးဆိုရင် ခန္ဓာကိုယ်ရဲ့တခြားအပိုင်းတွေဆီ ပျံ့နှံ့နိုင်ပြီး ကုသလို့ပိုခက်သွားနိုင်တဲ့ နေရာတွေဖြစ်ပါတယ်။ ကလေးမြင်လွှာကင်ဆာဟာ မျိုးရိုးလိုက်ခြင်(မိသားစုလက်ဆင့်ကမ်းလာ) or မလိုက်ခြင်း ဖြစ်နိုင်ပါတယ်။

ကလေးမြင်လွှာကင်ဆာအတွက် ကုသမှုတွေမှာ အကျိတ်ရှုံ့သွားစေဖို့ ဓာတုကုထုံ ဆုံချက်ကုထုံး (focal therapy) (မျက်လုံးဆီသို့ တိုက်ရိုက်ပို့တဲ့ လေဆာ သို့မဟုတ် အေးခဲကုထုံး)၊ မျက်လုံးကိုဖယ်ရှားတဲ့ ခွဲစိတ်မှု နဲ့ ဓာတ်ရောင်ခြည်ကုထုံးတို့ ပါဝင်ပါတယ်။ ကလေးမြင်လွှာကင်ဆာ မျိုးရိုးလိုက်တဲ့လူနာတွေဟာ ဘဝနှောင်းပိုင်းမှာ တခြားကင်ဆာတွေလည်း ဖြစ်ပွားနိုင်ခြေရှိပါတယ်။

ကလေးမြင်လွှာကင်ဆာဖြစ်ပွားနိုင်တဲ့အကြောင်းအရင်းအချက်များ

ဖြစ်စဉ်အများစုမှာ ကလေးမြင်လွှာကင်ဆာ(RB1) မျိုးဗီဇ လို့ခေါ်တဲ့ မျိုးဗီဇတစ်မျိုးရဲ့ (အပြောင်းအလဲ)ကနေ ဖြစ်ပေါ်လာတာဖြစ်ပါတယ်။ အာဘီဝမ်းမျိုးဗီဇအပြောင်းအလဲရှိတဲ့အခါ ဆဲလ်တွေဟာ ပုံမှန်မဟုတ်ဘဲ ကြီးထွားပျံ့ပွားတာဖြစ်ပါတယ်။

မျိုးရိုးမလိုက်(ပြောက်ကျား)နဲ့ မျိုးရိုးလိုက်ဆိုပြီး ကလေးမြင်လွှာကင်ဆာနှစ်မျိုးရှိပါတယ်။

ကလေးမြင်လွှာကင်ဆာအဖြစ်အများဆုံးပုံစံဟာ ပြောက်ကျား သို့မဟုတ် မျိုးရိုးမလိုက်ပုံစံဖြစ်ပါတယ်။ ပြောက်ကျားကလေးမြင်လွှာကင်ဆာဟာ မိသားစုလက်ဆင့်ကမ်းမှုမရှိပါဘူး။ မျက်လုံးတစ်လုံးမြင်လွှာထဲမှ ဆဲလ်တစ်ခုရဲ့ အာဘီဝမ်းမျိုးဗီဇမှာ အပြောင်းအလဲတစ်ခု ရှိတာဖြစ်ပါတယ်။ အဆိုပါဆဲလ်တွေဟာ အကျိတ်တစ်ခုကို ပျံ့ပွားဖွဲ့စည်းတာဖြစ်ပါတယ်။ မျက်လုံးတစ်လုံး(တစ်ဘက်တည်း)ကိုသာ သက်ရောက်တဲ့ လူနာအများစုဟာ ပြောက်ကျားကလေးမြင်လွှာကင်ဆာ ရှိပါတယ်။

ကလေးမြင်လွှာကင်ဆာနဲ့ကလေး ၂၅-၃၀% ဟာ မျိုးရိုးလိုက်တဲ့ပုံစံအခြေအနေရှိပါတယ်။ မျိုးရိုးလိုက်ကလေးမြင်လွှာကင်ဆာဟာ ခန္ဓာကိုယ်ထဲက ဆဲလ်တိုင်းရဲ့ အာဘီဝမ်းမျိုးဗီဇအပြောင်းအလဲတစ်ခုကြောင့်ဖြစ်ပါတယ်။ မျိုးရိုးလိုက်ကလေးမြင်လွှာကင်ဆာနဲ့ လူနာအများစုဟာ မျက်လုံးနှစ်လုံးစလုံး(နှစ်ဘက်) သက်ရောက်လေ့ရှိပါတယ်။ မျိုးရိုးလိုက်ကလေးမြင်လွှာကင်ဆာနဲ့ကလေးတွေဟာ ဘဝနှောင်းပိုင်းမှာ တခြားကင်ဆာတွေ ဖြစ်ပွားလာနိုင်ခြေရှိပါတယ်။ မျိုးရိုးလိုက်ကလေးမြင်လွှာကင်ဆာရှိတဲ့ကလေးတွေဟာ ဒီမျိုးဗီဇအပြောင်းအလဲနဲ့သူတို့ရဲ့မိသားစုတွေမှာ ပထမဆုံးဖြစ်နိုင်ပြီး သူတို့ရဲ့ကလေးတွေဆီ မျိုးဗီဇကို လက်ဆင့်ကမ်းနိုင်ခြေဟာ ၅၀% ရှိပါတယ်။

မျိုးဗီဇစစ်ဆေးမှုဟာ ကလေးမြင်လွှာကင်ဆာမှာ အရေးကြီးပါတယ်။ ခန့်မှန်းခြေအားဖြင့် တစ်ဘက်ကလေးမြင်လွှာကင်ဆာနဲ့ လူနာ ၁၀-၁၅% နဲ့ နှစ်ဘက်ကလေးမြင်လွှာကင်ဆာလူနာ အားလုံးဟာ မျိုးရိုးလိုက်ရောဂါပုံစံ ရှိပါတယ်။ ကင်ဆာအမျိုးအစား - ပြောက်ကျား သို့မဟုတ် မျိုးရိုးလိုက်ဟာ ကုသမှုဆုံးဖြတ်ချက်တွေနဲ့ အနာဂတ်မှာကင်ဆာဖြစ်နိုင်ခြေတွေကို သက်ရောက်နိုင်ပြီး အနာဂတ်ဘဝဆုံးဖြတ်ချက်တွေကို လွှမ်းမိုးနိုင်ပါတယ်။

ကလေးမြင်လွှာကင်ဆာရဲ့လက္ခဏာများ

ဆရာဝန်တစ်ယောက်ဟာ ပုံမှန်မျက်လုံးစမ်းသပ်မှု သို့မဟုတ် ကျန်းမာရေးစမ်းသပ်မှုမှာ ကလေးမြင်လွှာကင်ဆာကို ရှာတွေ့နိုင်ပါတယ်။ ဒါပေမယ့် ကလေးတစ်ယောက်ရဲ့မျက်လုံးက သာမန်ကနေ ခြားနားနေတာကို မိဘတစ်ဦး သို့မဟုတ် ဆွေမျိုးတစ်ဦးကနေ ကြိမ်ဖန်များစွာ သတိပြုမိပါတယ်။ ကလေးမြင်လွှာကင်ဆာရဲ့လက္ခဏာအချို့ဟာ တခြားမျက်လုံးပြဿနာတွေနဲ့ တူညီလေ့ရှိတာကြောင့် စစ်ဆေးတွက်ချက်ဖို့အတွက် မျက်လုံးအထူးကုဆရာဝန်တစ်ယောက်နဲ့ပြဖို့ အရေးကြီးပါတယ်။

ကလေးမြင်လွှာကင်ဆာရဲ့လက္ခဏာတွေမှာ ပါဝင်တာကတော့-

သူငယ်အိမ်မှာဖြစ်တဲ့အဖြူရောင်တောက်တောက်ဟာ အလင်းဖွင့်ပြီးဓာတ်ပုံရိုက်တဲ့အခါ ပုံထဲမှာ ပိုမြင်နိုင်ပါတယ်။ သူငယ်အိမ်ဟာ အနက်ရောင်ဖြစ်လေ့ရှိတဲ့ မျက်လုံးရဲ့ ဗဟိုအပိုင်းဖြစ်ပါတယ်။ ကလေးမြင်လွှာကင်ဆာနဲ့ကလေးတစ်ယောက်မှာ ကင်မရာကထွက်တဲ့အလင်းဟာ တစ်ခါတစ်ရံမှာ အနီရောင်အလင်းပြန်မှု (“မျက်လုံးနီ”) အစား သူငယ်အိမ်ဖြူကို အလင်းပြန်စေပါတယ်။ ဒါကို လူကိုကော်ရီယာ လို့ခေါ်ဆိုပါတယ်။ ကလေးမြင်လွှာကင်ဆာရဲ့ တွေ့ရအများဆုံးလက္ခဏာလည်း ဖြစ်ပါတယ်။
စွေနေတဲ့မျက်လုံး သို့မဟုတ် “ပျင်းရိမျက်လုံး”။ ကလေးတစ်ယောက်ဟာ ရှေ့တည့်တည့်ကို ကြည့်တဲ့အခါ မျက်လုံးတစ်လုံးဟာ အထဲဘက် (သို့) အပြင်ဘက်ကို လည်နေနိုင်ပါတယ်(မျက်စိစွေခြင်း)။ ကလေးမြင်လွှာကင်ဆာရဲ့ ဒုတိယတွေ့ရအများဆုံးလက္ခဏာဖြစ်ပါတယ်။
မျက်နက်ဝန်း (မျက်လုံးရဲ့အရောင်ရှိသောအပိုင်း) ဟာ မတူတဲ့အရောင်တစ်ခုဖြစ်ပါတယ် (အရောင်စုံခြင်း)။
အမြင်ပြဿနာများ
မျက်လုံးနီ သို့မဟုတ် ယားယံတဲ့မျက်လုံး။
အကျိတ်က ကြီးလာတာနဲ့အမျှ မျက်လုံးထဲက မြင့်မားလာတဲ့ဖိအားကြောင့် နာကျင်မှု။ ဒါက မအီမသာနဲ့ အော့အန်ခြင်းတွေကိုလည်း ဖြစ်စေပါတယ်။

ကလေးမြင်လွှာကင်ဆာကို စမ်းသပ်စစ်ဆေးခြင်း

ကလေးတစ်ယောက်ဟာ ကလေးမြင်လွှာကင်ဆာလက္ခဏာတွေ ပြသရင် ကလေးမျက်လုံးအထူးကု (ကလေးများအတွက်မျက်လုံးဆရာဝန်)တစ်ယောက်ကို ပြဖို့ အရေးကြီးပါတယ်။ မျက်လုံးဆရာဝန်ဟာ ထပ်မံစစ်ဆေးမှုဖို့လိုအပ်ကြောင်း ဆုံးဖြတ်ပေးမယ် ရုံးတွင်းစောင့်ကြည့်စစ်ဆေးတွေကို ပြုလုပ်နိုင်ပါတယ်။

ကလေးမြင်လွှာကင်ဆာကို စမ်းသပ်စစ်ဆေးမှုဟာ မေ့ဆေ(EUA) နဲ့ မျက်လုံးအဖြေထုတ်မှုတစ်ခုကိုအသုံးပြုဖွဲ့စည်းထားတာဖြစ်ပါတယ်။ ဒီစစ်ဆေးမှုမှာ ဆရာဝန် (မျက်လုံးနဲ့အမြင်ဆိုင်ရာ ကင်ဆာအထူးကု) တစ်ယောက်ဟာ မျက်လုံးအိမ်ကို ကျယ်လာစေပြီး အထူးအလင်းများနဲ့ မှန်ဘီလူးများသုံးကာ မျက်လုံးကို နီးနီးကပ်ကပ်စစ်ဆေးတာဖြစ်ပါတယ်။ မြင်လွှာတစ်ခုလုံးကို ကြည့်နိုင်ဖို့ ဒီလုပ်ထုံးကို ကလေးအိပ်ချိန်မှာ လုပ်ရတာဖြစ်ပါတယ်။ အထူးကင်မရာဟာ မျက်လုံးနဲ့ အကျိတ်ရဲ့ ဒီဂျစ်တယ်ရုပ်ပုံများကို ရိုက်ကူးပါတယ်။

ကင်ဆာဆဲလ်တွေပျံ့နှံ့စေနိုင်တာကြောင့် ကလေးမြင်လွှာကင်ဆာကို စမ်းသပ်စစ်ဆေးဖို့ဓာတ်ခွဲစစ်ဆေးမှု ကို မသုံးပါဘူး။

ကလေးမြင်လွှာကင်ဆာရဲ့အတိုင်းအတာကို စစ်ဆေးဆုံးဖြတ်ဖို့အတွက် အီးယူအေအပြင် စမ်းသပ်မှုအချို့ကိုလည်း သုံးနိုင်ပါတယ်။ ဤစမ်းသပ်မှုများတွင် အောက်ပါအချက်များ ပါဝင်ပါသည်။

ကျန်းမာရေး မှတ်တမ်း၊ ရုပ်ပိုင်းမေးခွန်းနဲ့ ရောဂါလက္ခဏာကိုလေ့လာဖို့ သွေးအဖြေများ၊ ယေဘုယျကျန်းမာရေး၊ အတိတ်ကရောဂါများနဲ့ ဖြစ်ပွားစေတဲ့အကြောင်းအရင်းများ။ ကင်ဆာဟာ မျိုးရိုးလိုက်မလိုက်ဆုံးဖြတ်ဖို့အတွက် ကလေးမြင်လွှာကင်ဆာမှာ မိသားစုရာဇဝင်က အရေးကြီးပါတယ်။
စမ်းသပ်စစ်ဆေးမှုကိုအတည်ပြုမယ့်ပုံရိပ်စစ်ဆေးမှုဟာ အကျိတ်ဘယ်လောက်ကြီးလဲဆိုတာကိုမြင်ရပြီး ပျံ့နှံ့မှုရှိလားဆိုတာကိုဆုံးဖြတ်ပါတယ်။
- အက်ထရာဆောင်း သို့မဟုတ် အက်ထရာဆိုနိုဂရက်ဖီ ဟာ မျက်လုံးပုံရိပ်ကို ဖန်တီးပြီး အကျိတ်နေရာကို အသားပေးဖို့ အသံလှိုင်းများကို သုံးတာဖြစ်ပါတယ်။ ကလေးမြင်လွှာကင်ဆာကို စမ်းသပ်စစ်ဆေးဖို့ အသုံးအများဆုံး စစ်ဆေးမှုလည်းဖြစ်ပါတယ်။
- သံလိုက်စက်ကွင်းပဲ့တင်ခြင်းပုံရိပ်ပြုလုပ်မှု (အမ်အာအိုင်) ရေဒီလှိုင်းများနဲ့ သံလိုက်များကိုသုံးကာ မျက်လုံးရဲ့အသေးစိတ်ဓာတ်ပုံများကို ပြုလုပ်တာဖြစ်ပါတယ်။ ရောဂါဟာ မျက်လုံးရဲ့အပြင်ကိုထွက်ပြီး ဦးနှောက်ထိ ပျံ့နှံ့နေလားဆိုတာကို ဆုံးဖြတ်ဖို့ ဒီစစ်ဆေးမှုကို သုံးလေ့ရှိပါတယ်။
- မျက်လုံးရဲ့သုံးဘက်မြင်ရုပ်ပုံများကိုဖန်တီးပြီး အကျိတ်ထဲက ကယ်လ်ဆီယမ်အနှစ်များကို ရှာဖွေဖော်ထုတ်ဖို့အတွက် တွက်ချက်တိုမိုဂရက်ဖီ (CT စကန်) က ကွန်ပျူတာဓာတ်မှန်ကို သုံးပါတယ်။ အခြားစစ်ဆေးမှုတွေက ဓာတ်ရောင်ခြည်နဲ့ထိတွေ့ခြင်းမရှိဘဲ အကျိတ်ကို စစ်ဆေးတွက်ချက်နိုင်တာကြောင့် CT စကန်ကို ကလေးမြင်လွှာကင်ဆာမှာ သုံးလေ့မရှိပါဘူး။

ရောဂါဟာ မျက်လုံးရဲ့အပြင်ဘက်ကို ပျံ့နှံ့သွားပြီဆိုတဲ့စိုးရိမ်မှုတွေရှိရင် ဆရာဝန်တွေဟာ ရိုးတွင်းခြင်ဆီ နဲ့ ဦးနှောက်နာ့ဗ်ကြောမကြီးအရည်. ဦးနှောက်နဲ့ နာ့ဗ်ကြောမကြီးကို ကြည့်ဖို့ ထပ်ဆောင်း ဓာတ်မှန်ရိုက်စစ်ဆေးမှုတွေကိုလည်း ပြုလုပ်မှာဖြစ်ပါတယ်။

ကလေးမြင်လွှာကင်ဆာကို အဆင့်ခွဲခြားခြင်း

ကလေးမြင်လွှာကင်ဆာကို မကုသရင် ပျံ့နှံ့နိုင်ပါတယ်-

မြင်လွှာတစ်လျှောက်။
မျက်လုံးတွင်းကအရည်တစ်လျှောက် (မျက်စိရည်ပျစ်)။ အကျိတ်ကြီးများဟာ မျက်လုံးရည်ထဲမှာမြောနေတဲ့အကျိတ်သေးသေးလေးများအဖြစ်သို့ ပြိုကွဲသွားနိုင်ပါတယ် (မျက်စိရည်ပျစ်အစေ့များ)။ ဒီအစေ့လေးများဟာ ကုသဖို့ခက်ပါတယ်။
မြင်လွှာကိုကျော်ပြီးအနီးအနားတစ်ရှုး၊ မျက်လုံးခွက် (မျက်လုံးအိမ်) နဲ့ အမြင်နာ့ဗ်ဆီသို့။
ဦးနှောက်သို့
အရိုး၊ ရိုးတွင်းခြင်ဆီနဲ့ အသည်းသို့။

မျက်လုံးတည်ဆောက်ပုံမှာ အညွှန်းတပ်ပြီး ကလေးမြင်လွှာကင်ဆာ ရောဂါလက္ခဏာတွေကို ဒီပုံမှာ ပြသထားပါတယ်။ — အကျိတ်ကြီးများဟာ မျက်လုံးရည်ထဲမှာမြောနေတဲ့အကျိတ်သေးသေးလေးများအဖြစ်သို့ ပြိုကွဲသွားနိုင်ပါတယ်။ ဒါတွေကို မျက်စိရည်ပျစ်အကျိတ်။

မျက်လုံးအကျိတ်တွေကို အုပ်စု က ကနေ အုပ်စု င အထိ ခွဲခြားနိုင်ပါတယ်။ ယခင်က ကလေးမြင်လွှာကင်ဆာအကျိတ်ကို အမှတ်စဉ်စနစ် (အုပ်စု ၁ မှ အုပ်စု ၅) ကိုသုံးပြီး ခွဲခြားခဲ့တာဖြစ်ပြီး Reese-Ellsworth အမျိုးအစားခွဲခြားခြင်းလို့ ခေါ်ဆိုပါတယ်။

အုပ်စုဖွဲ့ခြင်းက အကျိတ်အရွယ်အစား၊ နေရာနဲ့ မျက်လုံးတွင်းက ပျံ့နှံ့မှုအတိုင်းအတာပေါ်မူတည်ကာ မျက်လုံးကို ကယ်ဆယ်လို့ရနိုင်ခြေကို ဖော်ပြတာဖြစ်ပါတယ်။ မျက်လုံးတိုင်းကို သီးခြားအဆင့်ခွဲထားပါတယ်။

အုပ်စု က အကျိတ်ဟာ သေးငယ်ပြီး အမြင်ဗဟိုရဲ့အဝေးမှာ တည်ရှိတာဖြစ်ပါတယ်။ အုပ်စု က အကျိတ်နဲ့လူနာတွေဟာ ပုံမှန်မျက်လုံးအမြင်နဲ့လုပ်ဆောင်မှုတွေကို ကောင်းမွန်စွာ ထိန်းသိမ်းထားနိုင်ခြေရှိပါတယ် အုပ်စု င အကျိတ်ဟာ ကြီးမားပြီး မျက်လုံးတွင်းမှာ ပြိုကွဲသွားပြီဖြစ်ပါတယ် (မျက်စိရည်ပျစ်အကျိတ်)။ အုပ်စု င အကျိတ်နဲ့လူနာတွေဟာ မျက်လုံးအပြင်ဘက်ကို ကင်ဆာပျံ့နှံ့နိုင်ခြေ မြင့်မားပြီး ကလေးတွေဟာ မျက်လုံးရဲ့အမြင်ကို ဆုံးရှုံးရနိုင်ခြေရှိပါတယ်။

အကျိတ်အုပ်စု	မျက်လုံးဆုံးရှုံးမှု အန္တရာယ်	ဆေးဘက်ဆိုင်ရာလက်တွေ့လက္ခဏာများ
က	အန္တရာယ်အလွန်နည်းပါတယ်။	အကျိတ်လေးဟာ မြင်လွှာထဲမှာသာ တည်ရှိပြီး အရေးကြီးဖွဲ့စည်းမှုနားမှာ မရှိပါဘူး။
ခ	အန္တရာယ်နိမ့်	ကြီးမားတဲ့ အကျိတ် နဲ့/သို့မဟုတ် အရေးကြီးဖွဲ့စည်းမှုနားမှာ တည်ရှိ
ဂ	အတော်အသင့်အန္တရာယ်	ပျံ့နှံ့မှု သို့မဟုတ် ကင်ဆာမျိုးစေ့ချခြင်း ပမဏအနည်းငယ်တို့နဲ့ အကျိတ်ကို အများအားဖြင့် အဆင့်ကောင်းဟု သတ်မှတ်ထားပါတယ်။
ဃ	အန္တရာယ်မြင့်	အကျိတ်ဟာ ကြီးမားတယ် သို့မဟုတ် ကင်ဆာမျိုးစေ့ချခြင်း မြင့်မားမှုလျှင် အဆင့်မကောင်း ဟုသတ်မှတ်ပါတယ်။
င	အန္တရာယ်အလွန်မြင့်	မျက်လုံးရဲ့ဖွဲ့စည်းပုံနဲ့လုပ်ဆောင်မှုကို သက်ရောက်နေပြီဖြစ်တဲ့ အလွန်ကြီးမားတဲ့အကျိတ်ဖြစ်ပြီး ပျံ့နှံ့နိုင်ခြေမြင့်မားပါတယ်။

ကင်ဆာအဆင့်ကတော့ မျက်လုံးအပြင်ဘက် ပျံ့နှံ့မှုကို ညွှန်းဆိုတာ ဖြစ်ပါတယ်။ အဆင့် ၁ နဲ့ အဆင့် ၂ ဟာ မျက်လုံးတွင်းမှာသာ အကျိတ်ရှိတာကို ဆိုလိုတာ ဖြစ်ပါတယ်။ အဆင့် ၃-၄ ဟာ မျက်လုံးပတ်လည်က နေရာတစ်ဝိုက်တစ်ရှုးများ သို့မဟုတ် အဝေးနေရာများ(ပျံ့ပွားရောဂါ) ကို ပျံ့နှံ့ခဲ့ပြီး ဖြစ်ပါတယ်။

လေှျာ activated

အကျိတ်အုပ်စု က

အကျိတ်လေးဟာ မြင်လွှာထဲမှာသာ တည်ရှိပြီး အရေးကြီးဖွဲ့စည်းမှုနားမှာ မရှိပါဘူး။
လေှျာ activated

အကျိတ်အုပ်စု ခ

ကြီးမားတဲ့ အကျိတ် နဲ့/သို့မဟုတ် အရေးကြီးဖွဲ့စည်းမှုနားမှာ တည်ရှိ
လေှျာ activated

အကျိတ်အုပ်စုအဆင့် ဂ

ပျံ့နှံ့မှု သို့မဟုတ် အစေ့ဖြစ်ခြင်း ပမဏအနည်းငယ်တို့နဲ့ အကျိတ်ကို အများအားဖြင့်အဆင့်ကောင်းဟု သတ်မှတ်ထားပါတယ်။
လေှျာ activated

အကျိတ်အုပ်စု ဃ

အကျိတ်ဟာ ကြီးမားတယ် သို့မဟုတ် အစေ့ဖြစ်မှုပမာဏမြင့်မားမှုနဲ့အတူ နိမ့်ကျစွာ သတ်မှတ်ပါတယ်။
လေှျာ activated

အကျိတ်အုပ်စု င

မျက်လုံးရဲ့ဖွဲ့စည်းပုံနဲ့လုပ်ဆောင်မှုကို သက်ရောက်နေပြီဖြစ်တဲ့ အလွန်ကြီးမားတဲ့အကျိတ်ဖြစ်ပြီး ပျံ့နှံ့နိုင်ခြေမြင့်မားပါတယ်။

ကလေးမြင်လွှာကင်ဆာအတွက် ကြိုတင်ခန့်မှန်းချက်

ကလေးမြင်လွှာကင်ဆာကလေးအများစုကို ကုသလို့ရနိုင်ပါတယ်။ လူနာတွေရဲ့ရှင်သန်မှုကို အဓိကလွှမ်းမိုးတဲ့အချက်မှာ အကျိတ်ဟာ မျက်လုံးအပြင်ဘက်ကို ပျံ့နှံ့ခြင်းရှိမရှိဖြစ်ပါတယ်။ မျက်လုံးနေရာမှာသာ တည်ရှိတယ်ဆိုရင် ကြိုတင်ခန့်မှန်းချက်က ပြည့်စုံပါတယ်။ ကင်ဆာဟာ ခန္ဓာကိုယ်ရဲ့ တခြားအပိုင်းတွေဆီ ပျံ့နှံ့သွားပြီဆိုရင်တော့ ရောဂါဟာ ကုသဖို့ ပိုခက်လာပါတယ်။

လူနာရဲ့ကုသမှုနဲ့ ပြန်ကောင်းမှုနဲ့ပတ်သက်တဲ့ အမြင်အပေါ် အကြောင်းအမျိုးမျိုးက လွှမ်းမိုးပါတယ်-

ကင်ဆာသာ မျက်လုံးတစ်လုံး သို့မဟုတ် နှစ်လုံးစလုံးမှာ ဖြစ်ရင်
ကင်ဆာသာ မျိုးရိုးလိုက်သို့မဟုတ် မျိုးရိုးမလိုက် ဆိုရင်
အကျိတ်ရဲ့အရွယ်အစားနဲ့ တည်ရှိရာနေရာ
အကျိတ်အရေအတွက် သို့မဟုတ် အစိတ်အပိုင်းများက အဓိကအကျိတ်မှ ကွဲကြေသွားတယ်ဆိုရင်
ကလေးရဲ့အသက်
ကင်ဆာဟာ မျက်လုံးအပြင်ဘက် ပျံ့နှံ့ခြင်းရှိမရှိ
အကျိတ်ဟာ အမြင် သို့မဟုတ် မျက်လုံးလုပ်ဆောင်မှုအပေါ် သက်ရောက်မှု

မျက်လုံးမှာသာ ကန့်သတ်ဖြစ်ပွားတဲ့ ကင်ဆာလူနာတွေဟာ ကုသမှုနဲ့ ပြန်ကောင်းနှုန်း >၉၅ ရာခိုင်နှုန်းရှိပါတယ်။ ကင်ဆာဟာ မျက်လုံးခွက်(မျက်လုံးအိမ်)၊ ပြန်ရည်ဖု၊ ရိုးတွင်းခြင်ဆီ၊ အရိုး သို့မဟုတ် အသည်း ဆီကို ပျံ့နှံ့သွားတယ်ဆိုရင် ပြင်းထန်တဲ့ဓာတုကုထုံး၊ အော်တိုလိုဂျက်စတမ်းဆဲလ်ကယ်ဆယ်မှု၊ ဓာတ်ရောင်ခြည်ကုထုံးတို့နဲ့ လူနာတွေဟာ ရှင်သန်နှုန်း >၈၀% ရှိပါတယ်။ ရောဂါစမ်းသပ်စစ်ဆေးစဉ်မှာ ကင်ဆာဟာ နာ့ဗ်ကြောမကြီးအရည် သို့မဟုတ် ဦးနှောက်ရဲ့တခြားအပိုင်းတွေဆီ ပျံ့နှံ့သွားတဲ့အခါ ကြိုတင်ခန့်မှန်းချက်ဟာ နှစ်သက်စရာ မဟုတ်ပါဘူး (<၅၀%ရှင်သန်မှု)။

ကလေးမြင်လွှာကင်ဆာကိုကုသမှုမှာ ဆရာဝန်နဲ့မိသားစုတွေဟာ ရောဂါက ကလေးအပေါ် ဘယ်လိုသက်ရောက်နေလဲဆိုတာကို စဉ်းစားသုံးသပ်ရမှာပါ။ ပထမဦးစွာ အာရုံစိုက်ရမှာက ကုသမှုဖြစ်ပြီး ထို့နောက်မှာတော့ အတတ်နိုင်ဆုံး အမြင်အာရုံရရှိအောင် မျက်လုံးကို ထိန်းသိမ်းစောင်ရှောက်ရေးဖြစ်ပါတယ်။ မျက်လုံးကိုကယ်ဆယ်ရေးအတွက် အဓိကအရေးပါသောအချက်မှာ ရောဂါစမ်းသပ်စစ်ဆေးစဉ်မှာ ရောဂါရဲ့ အတိုင်းအတာဖြစ်ပါတယ်။ ရောဂါရဲ့ပျံ့နှံ့မှုနဲ့ပတ်သက်တဲ့စိုးရိမ်မှု သို့မဟုတ် ကုသမှုက အဓိပ္ပါယ်ရှိတဲ့အမြင်ကို ထိန်းသိမ်းထားနိုင်ခြေမရှိဘူးဆိုတဲ့ စိုးရိမ်မှု ရှိတယ်ဆိုရင် ဆရာဝန်တွေဟာ မျက်လုံးကို ခွဲစိတ်ဖယ်ရှားဖို့ အကြုံပြုနိုင်နိုင်ပါတယ် (အလုံးလိုက်ခွဲထုတ်ခြင်း)။

ကလေးမြင်လွှာကင်ဆာလူနာတွေကို ကုသရာမှာ လူနာရဲ့ရှင်သန်မှုနဲ့ “မျက်လုံးရဲ့ရှင်သန်မှု” ဟာ အမြဲတူတူမဟုတ်ပါဘူး။ အကျိတ် အုပ်စု သို့မဟုတ် အမျိုးအစားခွဲမှုဟာ မျက်လုံးကိုကယ်ဆယ်ရေးအတွက် ကြိုတင်ခန့်မှန်းချက်အပေါ် သက်ရောက်ပါတယ်။ အကျိတ်ကို အုပ်စု က - ဂ ဖြစ်ရင် မျက်လုံးနဲ့ အမြင်ဟာ ကယ်ဆယ်ဖို့ လွယ်ပါတယ်။ မျက်စိရည်ပျစ်အစေ့ဖြစ်ခြင်း (အုပ်စု ဃ သို့မဟုတ် င) နဲ့ မျက်လုံးထဲမှာ ကွဲကြေသွားတဲ့အကျိတ်တွေဟာ ကုသရအခက်ဆုံးဖြစ်ပါတယ်။

မျက်လုံးနှစ်လုံးစလုံး(နှစ်ဘက်ကလေးမြင်လွှာကင်ဆာ) မှာ အကျိတ်တွေရှိတဲ့အခါ အတတ်နိုင်ဆုံးအမြင်ကိုထိန်းသိမ်းပြီး မျက်လုံးလုံးနှစ်လုံးကို ကယ်ဆယ်ဖို့ ကြိုးစားမှုတစ်ခု ပြုလုပ်လေ့ရှိပါတယ်။ ဒါက ဖြစ်စဉ် ၇၀-၈၅% ခန့်မှာ အောင်မြင်ပါတယ်။ တစ်ဘက်ကလေးမြင်လွှာကင်ဆာ (အုပ်စု ဒီ သို့မဟုတ် အီး) က ပိုမိုမြင့်တဲ့ ရောဂါဟာ ရောဂါဖြစ်တဲ့မျက်လုံးကို ဖယ်ရှားပြီး ကျန်းမာတဲ့ကျန်မျက်လုံးကိုဂရုတစိုက်စောင့်ကြည့်မှု လိုအပ်နိုင်ပါတယ်။ မျက်လုံးခွဲစိတ်ဖယ်ရှားထားတဲ့ တစ်ဘက်ကလေးမြင်လွှာကင်ဆာလူနာအများစုဟာ ထပ်ဆောင်းကုသမှုလိုအပ်မှာ မဟုတ်ပါဘူး။

ကလေးမြင်လွှာကင်ဆာကုသမှု

အကျိတ်က မျက်လုံးတစ်လုံး (တစ်ဘက်) သို့မဟုတ် နှစ်လုံးစလုံး (နှစ်ဘက်) သက်ရောက်သလား၊ မျက်လုံးတွင်း ရောဂါရဲ့အတိုင်းအတာ၊မျက်လုံးပတ်လည်တစ်ဝိုက်နဲ့ မျက်လုံးထဲက အခြားနေရာတွေကို အကျိတ်ပျံ့နှံ့သလားဆိုတဲ့အပေါ် ကလေးမြင်လွှာကင်ဆာကိုကုသလေ့ရှိတဲ့ ကုထုံးတွေက မူတည်ပါတယ်။ ဆရာဝန်တွေက တခြားအကြောင်းအရင်းတွေကိုလည်း သုံးသပ်လေ့ရှိပါတယ်-

ကလေးရဲ့အသက်
မျိုးဗီဇအကြောင်းအရင်းများ- ပျောက်ကြား သို့မဟုတ် မျိုးရိုးလိုက်ကလေးမြင်လွှာကင်ဆာ
အမြင်ဗဟိုကို အကျိတ်ရဲ့သက်ရောက်မှုရှိမရှိ
မျက်စိရည်ပြစ်ထဲမှာ အကျိတ်က ကွဲကြေခြင်းရှိမရှိ
အကျိတ်များစွာရဲ့တည်ရှိမှု

ခွဲစိတ်မှု၊ ဆုံချက်ကုထုံး (focal therapy)၊ ဓာတုကုထုံး နဲ့/သို့မဟုတ် ဓာတ်ရောင်ခြည်ကုထုံးတွေကို ကလေးမြင်လွှာကင်ဆာကုသဖို့ သုံးလေ့ရှိပါတယ်။ ပုံမှန်အားဖြင့် ကုသမှုများပေါင်းစပ်ထားခြင်းတစ်ခုကိုလည်း သုံးပါတယ်။ ကုထုံး မစတင်ခင် ရေတိုနဲ့ ရေရှည်နှစ်ရပ်စလုံးမှာ အကျိုးအမြတ်နဲ့အန္တရာယ်တွေကို အကြမ်းဖျင်းဖော်ပြဖို့ လူနာ၊မိသားစုတို့နဲ့ ကုသမှုအစီစဉ်များကို အသေးစိတ် ဆွေးနွေးသင့်ပါတယ်။

ပျံ့နှံ့ခြင်းမရှိကလေးမြင်လွှာကင်ဆာကို ကုသမှု

ကီမိုဆေးသွင်းကုထုံး
ကင်ဆာဆဲလ်များကို သတ်ဖို့ သို့မဟုတ် ဆဲလ်များပိုမိုပြုလုပ်ပြီး ကြီးထွားခြင်း (ပျံ့ပွားခြင်း) ကနေ ရပ်ဖို့ ဓာတုခြည်ကုထုံး (“ခီမို”) ဟာ အားကောင်းတဲ့ဆေးတွေကို အသုံးပြုပါတယ်။ တစ်ခုတည်းသောဆေးဝါးများ သို့မဟုတ် ဆေးဝါးအမြောက်အများ(ပေါင်းစပ်ဓာတုကုထုံး) ကို သုံးနိုင်ပါတယ်။ ဓာတုကုထုံးတစ်ခုတည်းနဲ့ ကလေးမြင်လွှာကင်ဆာကို မကုသနိုင်ပါဘူး။ တခြားကုသမှုတွေနဲ့ တွဲဖက်အသုံးပြုတာဖြစ်ပါတယ်။
- စနစ်တကျဓာတုကုထုံး - ဆေးကို ခန္ဓာကိုယ်တစ်လျှောက်သွားလာခွင့်ပြုဖို့ ပါးစပ်မှတစ်ဆင့် သို့မဟုတ် သွေးကြောတစ်ခုမှ တဆင့်ပေးပါတယ်။
- နေရာဓာတုကုထုံး - အချို့ဖြစ်စဉ်တွေမှာ ဆေးကို မျက်လုံးတစ်ဝိုက်(မျက်လုံးအိမ်တစ်ဝိုက်) ထိုးနိုင်ပါတယ် သို့မဟုတ် ကုသမှုကိုနေရာလိုက်ပို့မှုအတွက် မျက်လုံးထဲကို တိုက်ရိုက်ထိုးနိုင်ပါတယ်(အတွင်းမျက်စိရည်ပျစ်ဆိုင်ရာ)။ မျက်စိသွေးလွှတ်ကြောဓာတုခွဲစိတ်မှု (OAC) သို့မဟုတ် သွေးကြောတွင်းဓာတုကုထုံးကို မျက်စိသွေးလွှတ်ကြေဓာတုကုထုံးဆေးဝါးတွေကို ပို့ဖို့ တစ်ခါတစ်ရံမှာ သုံးလေ့ရှိပါတယ်။ မျက်လုံးကို အဆိပ်ဖြစ်မှုနဲ့ ရှုပ်ထွေးတဲ့အန္တရာယ်များ အနည်းဆုံးဖြစ်စေဖို့ ဒီခွဲစိတ်မှုလုပ်ထုံးတွေကို ဒီနည်းစနစ်မှာအတွေ့အကြုံရှိတဲ့ အထူးဆေးဘက်ဆိုင်ရာအဖွဲ့ကသာလျှင် လုပ်ဆောင်သင့်ပါတယ်။
ဆုံချက်ကုထုံး (focal therapy)
ဆုံချက်ကုထုံး (focal therapy)ဟာ အကျိတ်ကို တိုက်ရိုက်ကုသတဲ့ကုထုံးများကို ညွှန်းဆိုတာ ဖြစ်ပါတယ်။ အကျိတ်ကိုရှုံ့သွားစေဖို့ ဓာတုကုထုံးကို သုံးပြီးနောက် ဆုံချက်ကုထုံး (focal therapy)တွေကို သုံးလေ့ရှိပါတယ်။ အကျိတ်ဟာ အလွန်သေးပြီး ဆုံချက်သရဖီတစ်ခုတည်းက ကင်ဆာကိုကုသဖို့ လုံလောက်နိုင်ပါတယ်။ မေ့ဆေနဲ့ ကလေးအိပ်ပျော်နေတုန်းမှာ ဒီကုသမှုတွေကို လုပ်ဆောင်တာဖြစ်ပါတယ်။
- လေဆာ ကုထုံး - လေဆာကုထုံးဟာ ကင်ဆာဆဲလ်များကိုသတ်ဖို့အတွက် ပြင်းအားမြင့်အလင်း (လေဆာ အလင်းဓာတ်ခဲခြင်း) သို့မဟုတ် အပူ (သာမိုကုထုံး) ကို သုံးပါတယ်။
- ရေခဲကုထုံး - ဒီလုပ်ထုံးဟာ ကင်ဆာဆဲလ်များကိုသတ်ပြီး အကျိတ်ကိုရှုံ့သွားစေဖို့ အေးခဲမှုနဲ့ ပျော်ကျမှုကို သုံးတာဖြစ်ပါတယ်။
- သတ္တုပြားဓာတ်ရောင်ခြည်ကုထုံး (ဗရာခီကုထံုး) - ရေဒီယိုဓာတ်သတ္တုကြွပစ္စည်းနဲ့ လုပ်ထားတဲ့ ကိရိယာသေးလေးတစ်ခုကို မျက်လုံးတွင်းက အကျိတ်ရှိတဲ့ မျက်လုံးရဲ့မျက်နှာပြင်မှာ တိုက်ရိုက်ထားလိုက်တာဖြစ်ပါတယ်။ ၃-၄ ရက်လောက်ရှိတဲ့ အချိန်ကာလတိုတစ်ခုပြီးနောက်မှာတော့ ကိရိယာကို ဖယ်ရှားပါတယ်။ ကိရိယာကိုနေရာချထားဖို့နဲဖယ်ရှားဖို့အတွက် မေ့ဆေးနဲ့ခွဲစိတ်မှုလိုအပ်ပါတယ်။ ကိရိယာကိုဖယ်ရှားပြီးတဲ့အခါ မျက်လုံးထဲမှာ ဓာတ်ရောင်ခြည်ကျန်ရှိခြင်း မရှိပါဘူး။
ခွဲစိတ်ကုသမှု

လိုအပ်ရင် မျက်လုံးကိုဖယ်ရှားဖို့ ခွဲစိတ်မှု ကို သုံးပါတယ်။ မျက်လုံးကိုဖယ်ရှားဖို့ခွဲစိတ်မှုကို အလုံးလိုက်ခွဲထုတ်ခြင်းလို့ခေါ်ပါတယ်။ မျက်လုံးတစ်လုံးသာသက်ရောက်တဲ့(တစ်ဘက်ကလေးမြင်လွှာကင်ဆာ)လူနာတွေကြားမှာ အများစု (၇၀-၉၀%) ဟာ မျက်လုံးခွဲစိတ်မှုပြီးနောက် နောက်ထပ်ကုသမှုတွေ မလိုအပ်တော့ပါဘူး။ မျက်လုံး သို့မဟုတ် မျက်လုံးခွက်ကို ဝန်းရံထားတဲ့ တစ်ရှုးထဲကို အကျိတ်ပျံ့နှံ့သွားရင် ရောဂါရဲ့အဆင့်အားလုံးကို ဆုံးဖြတ်ဖို့ ရိုးတွင်းခြင်ဆီ စုပ်မှုများနဲ့ ဓာတ်ခွဲစစ်ဆေးမှု နဲ့ lumခါးဆစ်ရိုးဖောက်မှု အပါအဝင် နောက်ထပ်စစ်ဆေးမှုတွေကို လုပ်ဆောင်ပါတယ်။ အကျိတ်ပြန့်နှံမှုမြင့်မားနိုင်ခြေကြောင့် ဒီလူနာတွေဟာ စနစ်ကျဓာတုကုထုံးကို သုံးပါတယ်။ နှစ်ဘက်ကလေးမြင်လွှာကင်ဆာနဲ့လူနာတွေမှာ မျက်လုံးတစ်လုံးကို ဖယ်ရှားမယ်ဆိုရင် ကုသမှု ကျန်တစ်လုံးကို ကယ်ဆယ်ဖို့ အဓိကထားပါတယ်။
ဓာတ်ကင်ခြင်းကုထုံး

ပိုမိုတိုးတက်တဲ့ကလေးမြင်လွှာကင်ဆာဖြစ်စဉ်တွေအတွက် ဓာတ်ရောင်ခြည်ကုထုံ ကို တစ်ခါတစ်ရံမှာ သုံးလေ့ရှိပါတယ်။ ကင်ဆာဆဲလ်များကို သတ်ဖို့ သို့မဟုတ် ကြီးထွားခြင်းကနေ ရပ်တန့်ဖို့ ဓာတ်ရောင်ခြည်ဟာ စွမ်းအင်မြင့်လှိုင်းများ သို့မဟုတ် တခြားအမှုန်များကို သုံးပါတယ်။ အပြင်ဘက်ဓာတ်ရောင်ခြည်တန်းဟာ မျက်လုံးတစ်ခုလုံးဆီ ဓာတ်ရောင်ခြည်ကို ပို့လွှတ်ဖို့ ခန္ဓာကိုယ်အပြင်ဘက်ကနေ စက်တစ်လုံးကို အသုံးပြုတာဖြစ်ပါတယ်။ ကလေးမြင်လွှာကင်ဆာကို တိုက်ဖျက်ဖို့အတွက် အကြမ်းဆုံးကုသမှုဖြစ်ပြီး အမြင်အာရုံကို ထိန်းသိမ်းဖို့နဲ့ ကင်ဆာပျံ့နှံ့မှုကို တားဆီးရာမှာ ကူညီဖို့ အသုံးပြုနိုင်ပါတယ်။ ဒုတိယကင်ဆာရဲ့အန္တရာယ်နဲ့ ရေရှည်သက်ရောက်မှုအလားအလာတွေကြောင့် မျက်လုံးပြင်ဘက် ရောဂါပျံ့နှံ့နေတဲ့လူနာတွေ၊ တခြားကုထုံးတွေကို တုံ့ပြန်ခြင်းမရှိသူတွေ သို့မဟုတ် ရောဂါပြန်ဖြစ်သူတွေအတွက် ဓာတ်ရောင်ခြည်ကို သီးသန့်ထား ထားပါတယ်။

ပျံ့ပွားကလေးမြင်လွှာကင်ဆာအတွက် ထပ်ဆောင်းကုသစရာရွေးချယ်မှု

ကလေးမြင်လွှာကင်ဆာဟာ ဦးနှောက်၊ အရိုး သို့မဟုတ် ရိုးတွင်းခြင်ဆီသို့ ပျံ့နှံ့တာ အလွန်ရှားပါတယ်။ ဒီလိုဖြစ်စဉ်တွေမှာ ပိုမိုပြင်းထန်တဲ့ ဓာတုကုထုံးတွေကိုလိုအပ်နိုင်ပြီး အော်တိုလိုဂျက်ရိုးတွင်းခြင်ဆီအစားထိုးမှုကိုလည်း ဆက်လုပ်ရနိုင်ပါတယ်။ အချို့လူနာတွေဟာ ဓာတ်ရောင်ခြည်ကုထုံးတွေလည်း လိုအပ်နိုင်ပါတယ်။

ဟန်တာဟာ အသက် ၁၁ လသားအရွယ်မှာ ကလေးမြင်လွှာကင်ဆာ စမ်းသပ်တွေ့ရှိပါတယ်။ သူ့မျက်လုံးကို ခွဲစိတ်ဖယ်ရှားကုသခဲ့ပြီး အဆိုပါအချိန်ကတည်းက ကင်ဆာမရှိတော့ပါဘူး။ အားကစားအားလုံးကို ဟန်တာက နှစ်သက်ပြီး အကိုကြီးကောင်းတစ်ယောက်ဖြစ်ပါတယ်။

မျက်လုံးတစ်လုံးတည်းရှိခြင်းက ဟန်တာလုပ်နိုင်တာကို တကယ်မသက်ရောက်ပါဘူး။ သူ့ရဲ့အကြီးမားဆုံးရုပ်ပိုင်းဆိုင်ရာစိန်ခေါ်မှုက နေ့စဉ်နေ့တိုင်း သူ့သောက်စရာကို မှောက်မချပစ်မိဖို့ ဖြစ်ပါတယ်။ ဒါပေမယ့် ဘတ်စကတ်ဘော၊ ဘေ့စ်ဘော၊ ဂေါက်တွေကရော။ သူ့ကိုလုံးဝမသက်ရောက်ပါဘူး။ သူ့ရဲ့ကိုယ်နေဟန်ထားကို ပြောင်းလဲတာ၊ ခေါင်းကိုသေချာလှည့်တာလို ညှိယူမှုအနည်းငယ် သူ လုပ်ရနိုင်ပါတယ်။ ဒါပေမယ့် လူတိုင်းဟာ ကျော်လွှားရမယ့်အကန့်အသတ်တွေရှိပါတယ်။

ဂျွန်၊ ဟန်တာ(ကလေးမြင်လွှာကင်ဆာ ရှင်သန်သူ)ရဲ့အဖေ

ကလေးမြင်လွှာကင်ဆာရှင်သန်သူ - ညီအစ်ကိုနဲ့ကောင်လေး — ညီအစ်ကိုဂျိတ်နဲ့ အသက် ၇ နှစ် ဟန်တာ (အပေါ်)

ကလေးမြင်လွှာကင်ဆာပြီးနောက် ဘဝ

ပြန်လည်ဖြစ်ပွားမှုကို စောင့်ကြည့်ထိန်းသိမ်းခြင်း

ကုသမှုတစ်လျှောက်နဲ့ ကုသပြီးကာလတစ်ခုမှာ ကလေးတွေဟာ မေ့ဆေး(အီးယူအေ)နဲ့ စစ်ဆေးမှုတွေအပါအဝင် ပုံမှန်စစ်ဆေးမှုတွေကို လက်ခံရရှိနိုင်ပါတယ်။ ပြန်လည်ဖြစ်ပွားမှုကို စောစီးစွာသိရှိမယ်ဆိုရင် ဆုံချက်ကုထုံး (focal therapy)နဲ့ စီမံနိုင်ပါတယ်။ ကြိမ်နှုန်းနဲ့ နောက်ဆက်တွဲဂရုစိုက်မှုကာလတွေကို ကလေးရဲ့ဆေးဘက်ဆိုင်ရာအဖွဲ့က ဆုံးဖြတ်ပါတယ်။

ယေဘုယျမျက်လုံးကျန်းမာရေး

မျက်လုံးကျန်းမာရေးအတွက် ဘဝတစ်လျှောက်နောက်ဆက်တွဲဟာ ကလေးမြင်လွှာကင်ဆာရှင်သန်သူတွေအားလုံးအတွက် အရေးပါပါတယ်။ ပုံမှန်ကျန်းမာရေးဂရုစိုက်မှုအပိုင်းအနေနဲ့ မျက်စိရောဂါအထူးကုတစ်ယောက်ရဲ့ အနည်းဆုံးတစ်နှစ်တစ်ကြိမ် မျက်လုံးစစ်ဆေးမှုကို ပြုလုပ်ဖို့ အကြံပြုပါတယ်။ အမြင်အကူလည်း လိုအပ်နိုင်ပါတယ်။ အမြင်ဆုံးရှုံးမှုက အရေးပါတယ်ဆိုရင် အမြင်အထောက်အကူပြုကျွမ်းကျင်သူတစ်ယောက်ကို ညွှန်းဆိုပေးခြင်းနဲ့ ဘရဲယာ (Braille) ကို စောစီးစွာမိတ်ဆက်ထားခြင်းက အကူအညီဖြစ်နိုင်ပါတယ်။ မျက်လုံးထိခိုက်မှုကို ကာကွယ်ဖို့ အကာအကွယ်မျက်မှန်တွေကိုလည်း ဝတ်ဆင်ရပါတယ်။

မျက်လုံးခွဲစိတ်ဖယ်ရှားမှုပြီးနောက် မျက်လုံးတု

ကုသမှုမှာ မျက်လုံးခွဲစိတ်ဖယ်ရှားမှု ပါဝင်တယ်ဆိုရင် မျက်လုံးအိမ်ထည့်သွင်းအစားထိုးခြင်းကိုလည်း ခွဲစိတ်ချိန်မှာ ပြုလုပ်ပါတယ်။ မျက်လုံးခွက်ကို ကုသပြီးတဲ့အခါ ကလေးကို မျက်လုံးတုတစ်လုံးအတွက် ချိန်နိုင်ပါတယ်(ခန္ဓာကိုယ်အစိတ်အပိုင်းအစားထိုးမှု)။ အစားထိုးမှုကို လူနာနဲ့ ကိုက်ညီအောင် သီးသန့်ပြုလုပ်ထားတာကြောင့် အလွန်ကောင်းတဲ့ပြင်ဆင်မှုအလှရလဒ်ကို ရရှိနိုင်ပါတယ်။ မျက်လုံးဖယ်ရှားဖို့လိုတဲ့ကလေးအများစုဟာ ခွဲစိတ်မှုမတိုင်ခင်ကတည်းက အမြင်အပြောင်းအလဲများကို လိုက်လျောညီထွေဖြစ်အောင် ပြုလုပ်ခဲ့ပြီး အမြင်အပြုအမူတွေဟာ ခွဲထုတ်ပြီးနောက်ပိုင်းလည်း ထူးခြားစွာ မပြောင်းလဲပါဘူး။ မျက်လုံးတုကျွမ်းကျင်သူရဲ့ နှစ်စဉ်စစ်ဆေးမှုတစ်ခုကို ခံယူဖို့ အစားထိုးမျက်လုံးနဲ့ လူနာတွေကို အကြုံပြုပါတယ်။

အမြင်ကာကွယ်ခြင်းနဲ့ မျက်လုံးကျန်းမာရေးထိန်းသိမ်းခြင်းဆိုင်ရာ နည်းဗျူဟာများ-

ပုံမှန်မျက်လုံးစစ်ဆေးမှုကို ရယူပါ။
အပြင်ထွက်ရင် UV ပါတဲ့နေကာမျက်မှန်ဝတ်ပါ။
တစ်ချိန်လုံးမျက်မှန်အကာအကွယ်တပ်ပါ။ အထူးသဖြင့် အားကစားလုပ်နေတဲ့အချိန်၊ ခြံအလုပ်လုပ်နေတဲ့အချိန်၊ စက် သို့မဟုတ် ဓာတုပစ္စည်းများသုံးနေတဲ့အချိန်တွေမှာဖြစ်ပါတယ်။
မျက်လုံးကိုအန္တရာယ်ရှိစေမယ့် လှုပ်ရှားမှုကိစ္စများနဲ့ အရာဝတ္ထုများကို ရှောင်ပါ (ဥပမာ- ထက်ရှသောအပိုင်းများ၊ ပေါက်ကွဲပစ္စည်းများ)
မျက်လုံးထိခိုက်မှု သို့မဟုတ် ပိုးဝင်မှုလက္ခဏာဖြစ်တာနဲ့ ကျန်းမာရေးစောင့်ရှောက်မှု ရှာဖွေရယူပါ။

ကလေးမြင်လွှာကင်ဆာကုသမှုပြီးနောက် မျက်လုံးပြဿနာများ-

မျက်လုံးကို အပြင်ဘက်ဓာတ်ရောင်ခြည်တန်းကုထုံးနဲ့ ကုသထားတဲ့ လူနာတွေဟာ အချို့ရှုပ်ထွေးမှုများ သို့မဟုတ် ကုထုံးရဲ့နှောင်းပိုင်းသက်ရောက်မှု အန္တရာယ်တွေ ရှိပါတယ်။ အောက်ပါ မျက်လုံးပြဿနာတွေ ပါဝင်နိုင်ပါတယ်း

အတွင်းတိမ်များ
မျက်လုံးခြောက်သွေ့ခြင်းများ
မျက်ရည်ယိုခြင်း
မျက်ကြည်လွှာရောင်ရမ်းခြင်း
မျက်လုံးနဲ့ မျက်လုံးအိမ် မဖွံ့ဖြိုးမှု
မျက်လုံးအိမ်တွင် နေလောင်မျက်လုံး

မျိုးရိုးလိုက်ကလေးမြင်လွှာကင်ဆာနဲ့ အနာဂတ်ကင်ဆာအန္တရာယ်

မျိုးရိုးလိုက်ကလေးမြင်လွှာကင်ဆာသက်ရှင်သူတွေဟာ ဘဝနှောင်းပိုင်းမှာ တခြားကင်ဆာဖြစ်ပွားနိုင်ခြေကြီးမားပါတယ်။ ကုသမှုအစိတ်အပိုင်းတစ်ရပ်အနေနဲ့ ဓာတ်ရောင်ခြည်ကိုလက်ခံလိုက်ရင် ဒီအန္တရာယ်ဟာ မြင့်မားပါတယ်။ ပီနီယယ်ဂလင်းအကျိတ်ကို စစ်ဆေးတဲ့ ၅ နှစ်သားထိ လူနာငယ်တွေကို ဦးနှောက်အမ်အာအိုင်စ် ပုံမှန်ဆက်လုပ်ပါတယ်။ အသက် ၅ နှစ်နောက်မှာတော့ ဒုတိယကင်ဆာကို စစ်ဆေးဖို့ ပုံမှန်ဓာတ်မှန်ရိုက်စစ်ဆေးခြင်းအတွက် စံသတ်မှတ်အကြုံပြုချက်ဆိုတာ မရှိပါဘူး။ လူနာတွေဟာ သူတို့ရဲ့ မူလကျန်းမာရေးထောက်ပံ့သူများကို သူတို့ရဲ့ ဆေးဝါးကုသမှုဆိုင်ရာ မှတ်တမ်းအကြောင်း ပြောသင့်ပြီး ကျန်းမာရေးကို စောင့်ကြည့်ထိန်းသိမ်းဖို့ ဆရာဝန်တွေဆီနှစ်စဉ်သွားရောက်မှုများ (အနည်းဆုံး) ရှိသင့်ပါတယ်။

ကင်ဆာပြီးနောက်ဘဝ

ယေဘုယျကျန်းမာရေးနဲ့ ရောဂါကာကွယ်ရေးအတွက် ကင်ဆာအသက်ရှင်သူအားလုံးဟာ ကျန်းမာတဲ့ဘဝပုံစံအလေ့အကျင့်တွေကို ရွေးချယ်သင့်ပါတယ်။ ထို့အပြင် ပုံမှန်ကာကွယ်စစ်ဆေးမှုကို မူလဆရာဝန်တစ်ယောက်ဆီကနေ ဆက်လက်ပြုလုပ်သင့်ပါတယ်။ ကုထုံးရဲ့ ပြင်းထန်နောက်ကျသက်ရောက်မှုတွေကြောင့် စနစ်ကျဓာတုကုထုံး သို့မဟုတ် ဓာတ်ရောင်ခြည်တွေနဲ့ ကုသရှင်သန်သူတွေကို စောင့်ကြည့်ထိန်းသိမ်းသင့်ပါတယ်။

---
ပြန်လည်သုံးသပ်ခဲ့သည့်ရက်စွဲ- ဇွန်လ 2018

ကလေးမြင်လွှာကင်ဆာဆိုတာ ဘာလဲ။

ကလေးမြင်လွှာကင်ဆာဖြစ်ပွားနိုင်တဲ့အကြောင်းအရင်းအချက်များ

ကလေးမြင်လွှာကင်ဆာရဲ့လက္ခဏာများ

ကလေးမြင်လွှာကင်ဆာကို စမ်းသပ်စစ်ဆေးခြင်း

ကလေးမြင်လွှာကင်ဆာကို အဆင့်ခွဲခြားခြင်း

အကျိတ်အုပ်စု က

အကျိတ်အုပ်စု ခ

အကျိတ်အုပ်စုအဆင့် ဂ

အကျိတ်အုပ်စု ဃ

အကျိတ်အုပ်စု င