အာဟာရဓာတ်နှင့် ဘေးထွက်ဆိုးကျိုးများ

• အနှံအစေ့ကဲ့သို့ အလွတ် အဖြူထည် အစားအစာများ၊ ဆီသွပ်ထားသော သို့မဟုတ် လတ်ဆတ်သော သစ်သီး၊ ထမင်း၊ ခေါက်ဆွဲ၊ ပေါင်မုန့်ကင်၊ အာလူးထောင်း သို့မဟုတ် အာလူးဖုတ်၊ စွပ်ပြုတ်၊ မု့န်ကြွပ်၊ အသား သို့မဟုတ် ကြက်သားအလွတ်တို့ကို စားပါ။
• တစ်နေ့လျှင် နည်းနည်းချင်း 6-8 ကြိမ်စားပါ။
• စပ်သော၊ ကစီဓာတ်များ၍ပြည့်ဝစေသော၊ ကြော်ထားသော၊ ချိုသော၊ အဆီများသော သို့မဟုတ် အနံ့ပြင်းသော အစားအစာများကို ရှောင်ပါ။
• ဖြည်းညှင်းစွာ စားသောက်ပါ၊ နည်းနည်းချင်း ကိုက်ပါ၊ စုပ်သောက်ပါ။
• အသားငါးတုံးနှင့် အရည်တို့ကို မတူညီသော အချိန်များတွင် စားပါ။ ဖျော်ရည်တို့ကို အစာစားချိန် တစ်ခုနှင့်တစ်ခု ကြားချိန်တို့တွင် သောက်ပါ၊ အစာစားနေစဉ် မသောက်ပါနှင့်။
• အစားအစာအနံ့များနှင့် ပြဿနာရှိပါက အစားအစာများကို အခြားတစ်ခန်းတွင် ဖွင့်ပါ သို့မဟုတ် ပြင်ဆင်ပါ။ အေးသော သို့မဟုတ် အခန်းအပူချိန်ရှိသော အစားအစာများကို ရွေးချယ်ပါ။ အဖုံးပါသော ခွက်များကို သုံးပါ။
• ကုသမှုခံယူချိန်များဝန်းကျင်တွင် အစာစားရန် အကောင်းဆုံးအချိန်ကို လေ့လာပါ။
• ကိုယ်လက်မလှုပ်ရှားမီ အစာခြေရန်အတွက် အချိန်အနည်းငယ် ပေးပါ။
• အစာစားချိန်များအတွက် ဆိတ်ငြိမ်သော ပတ်ဝန်းကျင်ကို ဖန်တီးပါ။
• မနက်နိုးလာပြီးနောက်နှင့် နေ့အချိန်တစ်လျှောက်လုံး ပေါင်မုန့်မီးကင်၊ မု့န်ကြွပ်ကဲ့သို့ အစားအစာအခြောက်များ သို့မဟုတ် အနှံအစေ့အခြောက်များကို စားပါ။
• အန်ချင်စိတ်ကို လျှော့ချရန်နှင့် ခံတွင်းမလိုက်ခြင်းမှ သက်သာစေရန် သံပုရာအရသာကဲ့သို့သော သကြားလုံးအမာများနှင့် သစ်သီးအရသာ သကြားလုံးတို့ကို ငုံပါ။
• ခံတွင်းမလိုက်ခြင်းပိုမိုသက်သာလာစေရန် အစာမစားမီ အိမ်လုပ် ခံတွင်းသန့်စင်ရည် 1 အောင်စ 2 အောင်စဖြင့် ခံတွင်းကို ဆေးကြောပါ (ဖော်စပ်ပုံ- မု့န်ဖုတ်ဆိုဒါ လက်ဖက်ရည်ဇွန်း 1 ဇွန်း၊ ဆား လက်ဖက်ရည်ဇွန်း ¾ ဇွန်းနှင့် ရေ လေးပုံ 1 ပုံ)။
• နေမကောင်းစဉ်အချိန်တွင် အကြိုက်ဆုံးအစားအစာများနှင့်ပတ်သက်၍ အနှုတ်သဘောဆောင်ခြင်းကို ရှောင်ကြဉ်ရန် ၎င်းတို့အား စားသုံးရာတွင် သတိထားပါ။
• ဖျော်ရည်များကို အအေးခံထားပြီး ပိုက်နှင့်သောက်ပါ။

• အရည်များများသောက်ပါ။
• အစားအစာများကို နည်းနည်းချင်းစားပါ။
• အစာကြေလွယ်သော အပျော့စား အစားအစာများကို ရွေးချယ်ပါ။
• BRAT အစားအစာကို စမ်းကြည့်ပါ- ငှက်ပျောသီး၊ ထမင်း၊ ပန်းသီးအနှစ်နှင့် ပေါင်မု့န်မီးကင်။ အဆိုပါအစားအစာတွင် အချို့အာဟာရဓာတ်များတွင် အလွန်နည်းသောကြောင့် ရက်အနည်းငယ်သာ စားသုံးပါ။
• ဖြည်းညင်းစွာစားပြီး အစာကိုညက်အောင်ဝါးပါ။
• အမျှင်များသော အစားအစာများကို သေချာရွေးချယ်ပါ-
  • အုတ်ဂျုံမှုန့်၊ အုတ်ဂျုံကိုအခြေခံထားသော အနှံအစေ့များ၊ ပန်းသီးအနှစ်၊ ငှက်ပျောသီးနှင့် ပန်းသီး၊ သစ်တော်သီးနှင့် မက်မွန်သီးတို့အထဲတွင် တွေ့ရသော အရည်တွင်ပျော်ဝင်နိုင်သော အမျှင်များသည် ဝမ်းပျက်ခြင်းကို ကူညီတားဆီးပေးနိုင်သည်။
  • အရွက်များသော အစိမ်းရောင် ဟင်းသီးဟင်းရွက်များ၊ အသီးအနှံ/ဟင်းသီးဟင်းရွက်အခွံ၊ အရေခွံနှင့် အစေ့တို့တွင် တွေ့ရသော အရည်တွင်မပျော်ဝင်နိုင်သည့် အမျှင်သည် ဝမ်းလျှောခြင်းနှင့် ဗိုက်အောင့်ခြင်းကို ပိုမိုဆိုးရွားစေသည်။
• အစာအိမ်အောင့်နေပါက ကာဗွန်နစ်အက်ဆစ်ပါဝင်သော သောက်စရာ၊ ပဲတောင့်များ၊ ဂေါ်ဖီထုပ်၊ ပန်းဂေါ်ဖီနှင့် ပန်းမုန်လာတို့ကို ရှောင်ကြဉ်ပါ။
• အကန့်အသတ်နှင့်စားရသော သို့မဟုတ် ရှောင်ကြဉ်ရန် အစားအစာများ- 
  • ကဖိန်းဓာတ်
  • နို့နှင့် နို့ထွက်ပစ္စည်းများ
  • ဖျော်ရည်နှင့် သကြားပါဝင်သော သောက်စရာများ
  • စပ်သော သို့မဟုတ် အဆီ သို့မဟုတ် သကြားပါဝင်မှုများသော အစားအစာများ
  • ပူလွန်း သို့မဟုတ် အေးလွန်းသော အစားအစာများ

• အရည်များများသောက်ပြီး ပူနွေးသောသောက်စရာတို့ကို စမ်းကြည့်ပါ။
• ကော်ဖီ၊ လက်ဖက်ရည်နှင့် ကိုလာအပါအဝင် ကဖင်းဓာတ်ပါဝင်သော သောက်စရာတို့ကို သောက်ပါ။
• မနက်ခင်းတွင် ပထမဆုံးအဖြစ် ပူနွေးသော သောက်စရာတစ်ခွက်ကို သောက်ပါ သို့မဟုတ် အနှံအစေ့ပူပူတစ်ခုကို စားပါ။
• အသီးအနှံများ၊ ဟင်းသီးဟင်းရွက်များနှင့် အစေ့အဆန်များကဲ့သို့ အမျှင်ပါသော အစားအစာများကို များများစားပါ။
  • အစေ့အဆန်များပါသော ပေါင်မုန့်များနှင့် အသီးအနှံတို့ကို ရွေးချယ်ပါ။ အစားအစာအညွှန်းများကို ဖတ်ပြီး 100% ဂျုံ၊ ရိုင်းစပါး၊ အုတ်ဂျုံ သို့မဟုတ် ဖွဲနုတို့သည် ပထမ သို့မဟုတ် ဒုတိယပါဝင်ပစ္စည်းအဖြစ် ပါဝင်သောအရာတို့ကို ရွေးချယ်ပါ။
  • ဆန်အဖြူ သို့မဟုတ် အာလူးတို့အစား ဆန်အညို သို့မဟုတ် ရိုင်းဆန်ကို စားပါ။
  • မူလအတိုင်း ဂျုံမှုန့်နှင့် ဖုတ်ပါ။ အချို့ဟင်းချက်နည်းများတွင် ဂျုံမှုန့်အဖြူ သို့မဟုတ် စွယ်စုံသုံး ဂျုံမှုန့်တို့ကိုယ်စား ၎င်းကို အစားထိုးနိုင်သည်။
  • ဖုတ်ထားသော ပဲသီးတောင့်များကို မကြာခဏစားပါ။
  • ဟင်းအိုး သို့မဟုတ် စွန်ပြုတ်တို့ထဲသို့ အခြောက်ခံထားသော ပဲတောင့်နှင့် ပဲလုံးတို့ကို ထည့်ပါ။
  • အခွံများပါသော လတ်ဆတ်သည့် အသီးအနှံနှင့် ဟင်းသီးဟင်းရွက်တို့ကို ဖျော်ရည်များအစား ရွေးချယ်ပါ။
  • မက်မန်းနှင့်ဆင်သော ဆီးသီးခြောက်၊ စပျစ်သီးခြောက် သို့မဟုတ် အနီရောင် ဘယ်ရီသီးခြောက်ကဲ့သို့ အခြောက်ခံထားသော သစ်သီးမုန့်တို့ကို စားပါ။
• ကိုယ်လက်လှုပ်ရှားမှုကို ပိုမိုလုပ်ဆောင်ပါ။

• ပူတင်း၊ ဂျယ်လီ၊ အာလူးထောင်း၊ ခေါက်ဆွဲ အခေါင်းပွနှင့် ဒိန်ခဲ၊ ပန်းသီးအနှစ်၊ ငှက်ပျောသီးများနှင့် ရေခဲမုန့်ကဲ့သို့ ပျော့သောအစားအစာများကို စားပါ။
• စားရာတွင် လွယ်ကူစေရန် ဖျော်စက်ကိုသုံးပါ သို့မဟုတ် အစားအစာတို့ကို လှီးပါ။
• အရည်တို့ကို မျိုချရလွယ်ကူစေရန် ပိုက်ကို အသုံးပြုပါ။
• ရေခဲချောင်း၊ ရေခဲမုန့်၊ မစ်ရှိတ်၊ အသီးအနှံနှင့်နွားနို့ရောစပ်ဖျော်ထားသောခပ်ပျစ်ပျစ်အရည် သို့မဟုတ် အနံ့အရသာရှိသောရေခဲကဲ့သို့ အေးသောအစားအစာများကို ကျွေးပါ။
• အနှံအစေ့ကိုမစားမီ ပျော့စေရန် နို့ထဲသို့ နှစ်ထားပါ။
• စွပ်ပြုတ်၊ စတူး၊ အသီးအနှံနှင့်နွားနို့ရောစပ်ဖျော်ထားသောခပ်ပျစ်ပျစ်အရည်များနှင့် ချက်ဖြုတ်ပြီးသောအသီးဖျော်ရည်အိတ်များတွင် အသီးအနှံနှင့် ဟင်းသီးဟင်းရွက်များကို ထည့်ပါ။
• စားပွဲများ ပူနွေးစေရန်နှင့် နှပ်ရန် ပေါင်းအိုးကို အသုံးပြုပါ။
• အသားဟင်းပွဲများတွင် ဟင်းအနှစ်ထည့်ပါ။
• ငန်သော၊ စပ်သော၊ ချဉ်သော သို့မဟုတ် ဟင်းခတ်အမွှေးအကြိုင်များစွာပါသော အစားအစာတို့သည် ပါးစပ်နှင့် လည်ချောင်းကို အပူလောင်စေနိုင်သောကြောင့် ၎င်းတို့ကို ရှောင်ကြဉ်ပါ။
• ပေါင်မုန့်မီးကင်နှင့် မု့န်ကြွပ်ကဲ့သို့ မာသော သို့မဟုတ် ကြမ်းသော အစားအစာများကို ရှောင်ကြဉ်ပါ။
• ခံတွင်းကို ပုံမှန် ဂရုစိုက် သန့်ရှင်းရေး လုပ်ပါ။-
  • စားပွဲနှင့် သရေစာများ စားပြီးနောက် ပျော့ပျောင်းသော သွားပွတ်တံကို အသုံးပြုပါ။
  • သွားပွတ်တံကို သွားတိုင်းပေါ်သို့ ညင်သာစွာတင်ပြီး အဝိုင်းပုံစံတိုက်ပါ။ သွားဖုံးများကို ထိခိုက်စေနိုင်သောကြောင့် အားနှင့်မဖိပါနှင့်။
  • သွားများကြား သေချာသန့်ရှင်းရေးလုပ်ရန် သွားတိုက်ပြီးပါက သွားကြားထိုးကြိုးကို အသုံးပြုပါ။ သွားဖုံးများကို မထိခိုက်မိစေရန် ညင်ညင်သာသာ လုပ်ဆောင်ပါ။
  • ပါးစပ်သည် သွားတိုက်ရန် နာလွန်းပါက ဖော့ကို ရေစွတ်ပြီး အသုံးပြုပါ။
  • ပြုစုစောင့်ရှောက်ရေးအဖွဲ့က အကြံပြုထားသော ခံတွင်းသန့်စင်ရေကို အသုံးပြုပါ။
  • နှုတ်ခမ်းများ ရေဓာတ်မခန်းခြောက်စေရန် လုပ်ဆောင်ပါ။
  • သွားပိုးစားခြင်း သို့မဟုတ် ခံတွင်းပြဿနာများကို စစ်ဆေးရန် သွားဆရာဝန်နှင့် ပုံမှန်တွေ့ဆုံပါ။

• နေ့အချိန်တွင်  စားစရာနှင့် သရေစာများကို နည်းနည်းချင်း စားပါ။
• မစ်ရှိတ်၊ အသီးအနှံနှင့်နွားနို့ရောစပ်ဖျော်ထားသောခပ်ပျစ်ပျစ်အရည် နှင့် စွပ်ပြုတ်များကို သောက်ပါ။
• အစားအစာအသစ်နှင့် ဟင်းခတ်အမွှေးအကြိုင်အသစ်များကို စမ်းကြည့်ပါ။
• ရေခဲမုန့်၊ အာလူးအစာသွပ် သို့မဟုတ် အိုးလိုက်တည်ခင်းသောဟင်းပွဲများကဲ့သို့ ကယ်လိုရီအပိုပါသော အစားအစာများကို စားပါ။
• အစပိုင်းတွင် အနည်းငယ်မျှစား၍ တဖြည်းဖြည်းပိုစားပါ။
• အစားအစာသည် သတ္တုအရသာဖြစ်နေပါက ပလတ်စတစ် ဇွန်း၊ ခရင်းများကို သုံးပါ။
• အစာစားရန် သတိပေးချက် သတ်မှတ်ထားပါ။ ဥပမာ ဗိုက်မဆာစေကာမူ သတ်မှတ်အချိန်များတွင် အစာစားရန် ဖုန်းသတိပေးချက် သို့မဟုတ် အစီအစဉ် သတ်မှတ်ထားပါ။
• အကြိုက်ဆုံး အစားအစာများကို နေ့ပိုင်း ကြိုက်သည့်အချိန်တွင် စားပါ။ ဥပမာ မနက်စာ အစားအစာကို ကောင်းမည်ဟုထင်ပါက ညစာအတွက် စားပါ။
• မု့န်သရေစာများကို အနားတွင်ထားပါ။
• အစာစားချင်စိတ်ပိုမိုဖြစ်ပေါ်စေရန် မစားမီ လမ်းလျှောက်ပါ သို့မဟုတ် လေ့ကျင့်ခန်း အပေါ့စား လုပ်ဆောင်ပါ။
• စားပွဲချိန်တွင် အစားအစာ ပိုမိုဝင်ဆန့်နိုင်ရန် အရည်ကို ကန့်သတ်ပါ။
• အစားစားချင်စိတ်ပိုဖြစ်စေရန် အစားအစာကို စားချင်စဖွယ် ပြင်ဆင်ပါ။ အစားအစာများကို ရောင်စုံ ပန်းကန်ပြားများ သို့မဟုတ် အကြိုက်ဆုံး ဇာတ်ကောင်ပုံပါသော ပန်းကန်များပေါ်တွင် ထည့်ပါ။

မည်သို့ပင်ဖြစ်စေ အချို့ကလေးများသည် ကင်ဆာရောဂါကို ခံစားနေရစဉ်ကာလအတွင်း အစာစားချင်စိတ်ကို ထိန်းသိမ်းရာတွင် အခက်အခဲများရှိသည်။ အာဟာရပိုမိုတိုးလာစေရန် လုပ်ဆောင်သော ယေဘုယျနည်းစနစ်များမှာ-

• တစ်နေ့လျှင် ခြောက်ကြိမ်စားပါ – ထမင်းကြီးသုံးကြိမ်နှင့် မုန့်သရေစာ သုံးကြိမ်။
• ခွန်အားဖြစ်စေသော စားပွဲများ – အဆီဓာတ်များစွာပါသော အစားအစာကို ကျွေးပါ သို့မဟုတ် တစ်ကိုက်တိုင်းသည် အာဟာရဖြစ်စေရန် ဟင်းရွက်အဆီခဲ၊ ဒိန်ခဲ သို့မဟုတ် ဟင်းအနှစ် သို့မဟုတ် ဆော့စ်တို့ကို ထည့်ပါ။
• မျိုးစုံ လုပ်ဆောင်ပါ – အမေရိကန်များအတွက် အာဟာရ လမ်းညွှန်ချက်များ အရ အစားအစာအုပ်စုများအားလုံးမှ အစားအစာမျိုးစုံကို ကျွေးပါ။