ကြိုဆိုပါသည်
Together သည် - လူနာများနှင့် မိဘများ၊ မိသားစုဝင်များနှင့် သူငယ်ချင်းများအပါအဝင် - ကလေးကင်ဆာကြောင့် ထိခိုက်မှုရှိသူတိုင်းအတွက် ရင်းမြစ်အသစ်တစ်ခု ဖြစ်ပါသည်။
ပိုမိုလေ့လာရန်မီဒူလာရီ သိုင်းရွိုက်ကင်ဆာ (MTC) သည် ထူးခြား၍ ခွဲခြားနိုင်သော သိုင်းရွိုက်ကင်ဆာများနှင့် မတူသည့် ထူးခြားသော သိုင်းရွိုက်ကင်ဆာ အမျိုးအစား ဖြစ်ပါသည်။ ဤကင်ဆာသည် သိုင်းရွိုက်ဂလင်းများ၏ ပါရာဖော်လီကျူလာ C ဆဲလ်များတွင် စတင်ပါသည်။ ဤဆဲလ်များသည် ကာစီတိုနင်ဟုခေါ်သော ဟော်မုန်းများကို ပြုလုပ်ပါသည်။ ကာစီတိုနင်သည် အခြားသိုင်းရွိုက်ဟော်မုန်းများနှင့် မတူဘဲ အိုင်အိုဒင်းမှ ပြုလုပ်သည် မဟုတ်ပါ။
MTC သည် ကလေးများတွင် အလွန်ရှားပါးသည်။ အများအားဖြင့် ကလေး MTC သည် မျိုးရိုးဆိုင်ရာ ပင်ကိုယ်သဘာဝနှင့် သက်ဆိုင်ပါသည်။ မိသားစု MTC သို့မဟုတ် ဟော်မုန်းထုတ်သည့် ပုံမှန်မဟုတ်သည့် ကင်ဆာ လက္ခဏာများ အများအပြားပေါ်ပေါက်သည့် အမျိုးအစား (၂) (MEN ရောဂါလက္ခဏာစုများ) ဖြစ်ပါသည်။
မျိုးရိုးလိုက်သော သို့မဟုတ် မိသားစုမှ ရသော MTC သည် RET မျိုးရိုးဗီဇ၏ ဗီဇလိုင်း သန္ဓေပြောင်းခြင်းကြောင့် ဖြစ်ရပါသည်။ RET မျိုးရိုးဗီဇ၏ ဗီဇပြောင်းလဲမှုသည် များစွာသော ဟော်မုန်းထုတ်သည့်စနစ်တွင် ပုံမှန်မဟုတ်သည့် ကင်ဆာလက္ခဏာ တစ်ရှူးပေါ်ပေါက်လာမှုကို ဖြစ်စေပါသည်။ ဤအခြေအနေများသည် ဟော်မုန်းထုတ် စနစ် ကို သက်ရောက်မှုရှိပြီး ဖီယိုခရိုမိုဆိုက်တိုမာနှင့် ပါရာသိုင်းရွိုက် မလုံလောက်မှုရောဂါကို ဖြစ်စေနိုင်သည်။ တိကျသော ဗီဇပြောင်းလဲမှုအမျိုးအစားသည် MTC ၏ လုပ်ဆောင်ချက်နှင့် သက်ဆိုင်ရာ ကျန်းမာရေး အခြေအနေများကို လွှမ်းမိုးနိုင်သည်။ RET ဗီဇပြောင်းလဲမှုဖြစ်ပွားသော လူနာများ၏ မိသားစုဝင်များသည် မျိုးရိုးနှင့်ဆိုင်သည့် ဆွေးနွေးအတိုင်ပင်ခံခြင်းကို ရယူခြင်း နှင့် စမ်းသပ်စစ်ဆေးခြင်းများကို ပြုလုပ်သင့်သည်။
သိုင်းရွိုက်ကင်ဆာ၏ အဓိက လက္ခဏာများမှာ သိုင်းရွိုက်ဂလင်းတွင် ရောင်ရမ်းနေသော အဖု သို့မဟုတ် အလုံး ရှိခြင်းဖြစ်သည်။ တစ်ခါတစ်ရံ လည်ပင်းရှိ ပြန်ရည်ကျိတ်များသည် ရောင်ရမ်းနေသည့်ပုံဖြင့် ပေါ်လာတတ်သည်။ အခြားဖြစ်နိုင်သည့် ရောဂါလက္ခဏာများတွင် အသက်ရှူခြင်းနှင့်ဆိုင်သော ပြဿနာ၊ မျိုချရန် ခက်ခဲခြင်း သို့မဟုတ် နာကျင်ခြင်းနှင့် အသံဝင်ခြင်းတို့ ဖြစ်သည်။ သို့ရာတွင် တစ်ခါတစ်ရံ သိုင်းရွိုက်ကင်ဆာသည် လက္ခဏာများကို မထွက်ပေါ်စေဘဲ ကျန်းမာရေးစစ်ဆေးမှသာ ပေါ်လာတတ်သည်။
ကလေးများတွင် မီဒူလာရီ သိုင်းရွိုက်ကင်ဆာသည် မျိုးရိုးလိုက် ရောဂါလက္ခဏာစုတစ်ရပ်၏ အစိတ်အပိုင်းတစ်ရပ်အနေဖြင့် တွေ့မြင်ရတတ်သည်။ အချို့အခြေအနေများတွင် သိုင်းရွိုက်ဂလင်းသည် MTC အားကာကွယ်သည့် အနေဖြင့် မည်သည့် လက္ခဏာမှ မပေါ်မီ ဖယ်ရှားပစ်နိုင်ပါသည်။
ဆရာဝန်များသည် သိုင်းရွိုက်ကင်ဆာကို နည်းလမ်းများစွာဖြင့် စမ်းသပ်ကြပါသည်။ ဤစမ်းသပ်မှုများတွင် အောက်ပါအချက်များ ပါဝင်ပါသည်။
မီဒူလာရီ သိုင်းရွိုက်ကင်ဆာ၏ အဆင့် သို့မဟုတ် ရောဂါ၏ အတိုင်းအတာသည် အကျိတ်၏ အရွယ်အစားနှင့် ကင်ဆာသည် ပြန်ရည်ကျိတ်များ သို့မဟုတ် ခန္ဓာကိုယ်၏ အခြား အစိတ်အပိုင်းများသို့ ပျံ့နှံ့မှုရှိမရှိ အပေါ်တွင် မူတည်ပါသည်။
အဆင့် | ရောဂါ၏ အတိုင်းအတာ |
---|---|
အဆင့် ၁ | အကျိတ်သည် ကန့်လန့်ဖြတ် အတိုင်းအတာအားဖြင့် ၂ စင်တီမီတာ သို့မဟုတ် ၎င်းထက်ပို၍ သေးငယ်ကာ သိုင်းရွိုက်သို့ မရောက်ရှိပါ။ ရောဂါ ပျံ့နှံ့မှု မရှိသေးပါ။ |
အဆင့် 2 | အကျိတ်သည် ကန့်လန့်ဖြတ် အတိုင်းအတာအားဖြင့် ၂ စင်တီမီတာထက် ပို၍ကြီးပါသည်။ ၎င်းသည် အစပိုင်းတွင် ပြန်ရည်ကျိတ်များ သို့မဟုတ် အခြားနေရာများသို့ ပျံ့နှံ့ခြင်းမရှိဘဲ သိုင်းရွိုက်သို့ မရောက်ရှိပါ။ |
အဆင့် 3 | အကျိတ်သည် သိုင်းရွိုက်ဂလင်း၏ အပြင်ဘက်အနည်းငယ်ကို ပိုပြီး ကြီးလာနိုင်ပြီး လည်ပင်းတွင်းရှိ အနီးအနားမှ ပြန်ရည်ကျိတ်များသို့ ရောဂါပျံ့နှံ့မှု ရှိပါသည်။ |
အဆင့် 4 | အတော်အသင့် သို့မဟုတ် ပြင်းထန်သော ရောဂါဖြစ်သည့် သက်သေလက္ခဏာများ ပေါ်လာသည်။ ထိုအကျိတ်သည် သိုင်းရွိုက်မှလွန်ပြီး အခြားတစ်ရှူးထဲသို့ ပျံ့နှံ့ပါသည်။ အနီးအနားရှိ ပြန်ရည်ကျိတ်များ သို့မဟုတ်/နှင့် အခြားဝေးသော နေရာများထိ ထိုအကျိတ်သည် ပျံ့နှံ့နိုင်ပါသည်။ |
MTC ရှိနိုင်သည့် ပင်ကိုယ်သဘာဝ ရှိသော ကလေးများတွင် MTC သေချာဖြစ်မလာခင် တွင် အဓိက လုပ်ဆောင်ရမည်မှာ ထို MTC မကြီးထွားလာမီ သိုင်းရွိုက်ကို အန္တရာယ်ကင်းစွာ ဖယ်ရှားနိုင်ရန် ဖြစ်သည်။ အထူးသဖြင့် MTC သည် ဝေးကွာသည့် နေရာများသို့ မပျံ့နှံ့မီ ပြုလုပ်ရမည်။ ရောဂါအခြေအနေတိုးတက်မှုအား ခန့်မှန်းခြင်းသည် ရောဂါ၏ အတိုင်းအတာ (အဆင့်) နှင့် ဆက်နွယ်ပါသည်။
ရောဂါအခြေအနေတိုးတက်မှုကို လွှမ်းမိုးသည့် အချက်များတွင် အောက်ပါတို့ ပါဝင်ပါသည်။
စည်းမျဉ်းများစွာနှင့် တာဝန်များစွာပါဝင်သော အဖွဲ့ကို မီဒူလာရီ သိုင်းရွိုက်ကင်ဆာ၏ ကုသမှုနှင့် ၎င်းအား အကဲဖြတ်ခြင်းအတွက် လိုအပ်ပါသည်။ ဆက်လက်ဖြစ်ပေါ်လာမည့် ရောဂါအလားအလာ နှင့် အလိုမရှိသည့် ကုသမှုဆိုင်ရာဘေးထွက်ဆိုးကျိုးများ၏ ထိခိုက်မှုများကို လျှော့ချရာ၌ လူနာ၏ အသက်ရှင်နိုင်မှုအား အဓိကထားပြီး ဦးစားပေးပြီး စောင့်ရှောက်မှုဆိုင်ရာ ဆုံးဖြတ်ချက်များကို ပြုလုပ်ပါသည်။ ရောဂါပြန်လည်ဖြစ်မှုနှင့် ထည့်သွင်းစဉ်းစားရမည့် အခြားအခြေအနေများကြောင့် ( ဉပမာ ဟော်မုန်းများ၏ လုပ်ဆောင်ချက်၊ ဒုတိယ ဖြစ်လာနိုင်သည့် ကင်ဆာရောဂါများ၊ မျိုးရိုးဗီဇ၏ ပင်ကိုသဘာဝ) ရေရှည် နောက်ဆက်တွဲ ဂရုစိုက်စောင့်ရှောက်မှုများကို လူနာအားလုံးအတွက် လိုအပ်ပါသည်။ MTC အား ကုသရာတွင် သိုင်းရွိုက်ဂလင်းကို ဖယ်ရှားရန်အတွက် သိုင်းရွိုက်အား လုံးဝခွဲစိတ်ဖြတ်တောက်မှုပြုလုပ်ရန် အကြံပြုထားသည်။ ထူးခြား၍ ခွဲခြားနိုင်သော သိုင်းရွိုက်ကင်ဆာများနှင့် မတူဘဲ မီဒူလာရီ သိုင်းရွိုက်ကင်ဆာသည် အိုင်အိုဒင်းကို ရယူလက်ခံခြင်းမရှိပါ။ ထို့ကြောင့် MTC အား ပုံရိပ်ဖမ်းရန်နှင့် ကုသရန်အတွက် ရေဒီယို ဓာတ်သတ္တိကြွသော အိုင်အိုဒင်းအား အသုံးမပြုပါ။ သိုင်းရွိုက်ကို ဖယ်ရှားရန် ခွဲစိတ်ကုထုံး ပြီးသွားသောအခါ လူနာများသည် လီဗိုသွိုင်ရိုဇင်းဟု ခေါ်သော တစ်သက်တာ သိုင်းရွိုက်ဟော်မုန်း အစားထိုးသည့် ဆေးကုသမှုကို လိုအပ်ပါသည်။ TSH ကို ပုံမှန် အတိုင်းအတာ အတွင်းစောင့်ကြည့်လေ့လာပြီးထိန်းသိမ်းထားပါသည်။ TSH အား ထိန်းချုပ်ခြင်းသည် မီဒူလာရီ သိုင်းရွိုက်ကင်ဆာတွင် မလိုအပ်ပါ။
လူနာများသည် သိုင်းရွိုက်ကင်ဆာ ကုသခြင်းပြီးနောက် ဘက်စုံဆေးဝါးကူညီမှု အသင်းမှ တစ်သက်တာ စောင့်ကြည့်လေ့လာခြင်းနှင့် နောက်ဆက်တွဲ ဂရုစိုက်ခြင်း များကို ခံယူရန် လိုအပ်ပါသည်။ စမ်းသပ်မှုများ၏ အကြိမ်အရေအတွက်နှင့် အမျိုးအစားများအတွက် တိကျသည့် ညွှန်းဆိုချက်များသည် လူနာ၏လိုအပ်ချက်နှင့် သိုင်းရွိုက်ကင်ဆာ၏ အမျိုးအစားနှင့် အဆင့် အပေါ်မူတည်ပြီး ကွဲပြားပါသည်။ ထပ်ဆောင်းထည့်သွင်းစဉ်းစားရမည့်အချက်များတွင် သိုင်းရွိုက် ဟော်မုန်း အစားထိုးသည့် ကုသမှုကို စွဲမြဲစွာလုပ်ဆောင်ရန် အထောက်အပံ့ပြုလုပ်ခြင်း ပါဝင်သည်။
လက်ရှိ စောင့်ကြည့်နေမှုတွင် ရုပ်ပိုင်းဆိုင်ရာ စစ်ဆေးခြင်း၊ ကာစီတိုနင်အဆင့်ကို တိုင်းတာခြင်း၊ နှင့် လည်ပင်းကို အာထရာဆောင်းရိုက်ခြင်းတို့ ပါဝင်ပါသည်။ လူနာများအား မျိုးရိုးဗီဇဆိုင်ရာ ဗီဇပြောင်းလဲမှုကို သိရှိစေရန် အခြားကင်ဆာရောဂါများနှင့် ဆိုင်သော လက္ခဏာများ ရှိမရှိကိုလည်း စစ်ဆေးသင့်ပါသည်။
ရေရှည်စောင့်ရှောက်မှုတွင် ပါဝင်သော အဓိကအချက်များ
လူနာများအပေါ် ကုသမှုအတောအတွင်းနှင့် ပြန်လည် နလန်ထချိန်တွင် စိတ္တလူမှုရေးဆိုင်ရာ အထောက်အပံ့များပံ့ပိုးပေးခြင်းသည် အကျိုးရှိနိုင်ပါသည်။ စိတ်ပညာ၊ ကလေးဘဝရှင်သန်မှု၊ လူမှုကူညီရေးလုပ်ငန်းနှင့် အခြားစည်းမျဉ်းများအတွက် ကိုယ်စားပြုဆောင်ရွက်သော စောင့်ရှောက်မှုအဖွဲ့ဝင်များသည် ဘဝအရည်အသွေးကို သက်ရောက်မှုရှိနိုင်သည့် ကုသမှုများကို ဖြေရှင်းကိုင်တွယ်ရာတွင်လည်းကောင်း စွဲမြဲစွာခံယူစေရန်အတွက်လည်းကောင်း အထောက်အကူဖြစ်စေသည်။ လုပ်ဆောင်နိုင်သည့် အချက်များတွင် နေ့စဉ် ဆေးဝါးသုံးစွဲမှု၊ ခွဲစိတ်မှု အမာရွတ်များကြောင့် ဖြစ်သော ခန္ဓာကိုယ်ပုံရိပ်ဆိုင်ရာ စိုးရိမ်ပူပန်မှုများကို ချိန်ညှိခြင်းနှင့် ချိန်ညှိခြင်းဆိုင်ရာ အခြားလိုအပ်မှုများ ပါဝင်ပါသည်။
လူနာများသည် လည်ပင်းလှုပ်ရှားနိုင်မှုနှင့် လှုပ်ရှားနိုင်သည့်အဆင့်ကို သိရှိစေရန် ခွဲစိတ်မှုပြီးဆုံးသောအခါ ရုပ်ပိုင်းဆိုင်ရာ ကုထုံး ကို လည်း လိုအပ်နိုင်ပါသည်။
အထွေထွေကျန်းမာရေးနှင့် ရောဂါ ကာကွယ်ခြင်းအတွက် ကင်ဆာရောဂါပျောက်ကင်းသူ အားလုံးသည် ကျန်းမာသော နေထိုင်မှုပုံစံနှင့် စားသောက်မှု အလေ့အထများကို မွေးမြူသင့်ပါသည်။ ထို့ပြင် မူလအစကတည်းက ပြသခဲ့သော ဆရာဝန်ထံတွင် ပုံမှန် ရုပ်ပိုင်းဆိုင်ရာ ကျန်းမာရေးစစ်ဆေးမှုများနှင့် စမ်းသပ်စစ်ဆေးမှုများကိုလည်း အနည်းဆုံး တစ်နှစ်တစ်ကြိမ် ဆက်လက်လုပ်ဆောင်သင့်ပါသည်။
---
ပြန်လည်သုံးသပ်ခဲ့သည့်ရက်စွဲ- ဇွန်လ 2018