အဓိကအကြောင်းအရာ skip

ကြိုဆိုပါသည်

Together သည် - လူနာများနှင့် မိဘများ၊ မိသားစုဝင်များနှင့် သူငယ်ချင်းများအပါအဝင် - ကလေးကင်ဆာကြောင့် ထိခိုက်မှုရှိသူတိုင်းအတွက် ရင်းမြစ်အသစ်တစ်ခု ဖြစ်ပါသည်။

ပိုမိုလေ့လာရန်

G Tube၊ (GJ Tube) နှင့် J Tube နေရာချခြင်း

ဂျီ ပြွန် (G Tube)၊ ဂျီဂျေပြွန် (GJ Tube)၊ နှင့် ​ဂျေ ပြွန် (J Tube) များကို ဝမ်းဗိုက်နံရံတွင် ဖောက်ထားသည့် အပေါက် (stoma) တစ်ခုမှတဆင့် နေရာချခြင်း။ အပေါက်ဖောက်သည့် လုပ်ထုံးလုပ်နည်းကို အော့စ်တိုမီ (ostomy) ဟုခေါ်ပါသည်။ အစာထည့်သည့်ပြွန်အတွက် အပေါက်ဖောက်သည့် လုပ်ငန်းစဉ်အဆင့်ဆင့်ကို အဓိက နည်းလမ်း ၃ ခုဖြင့် လုပ်နိုင်ပါသည် -

  1. ပုံရိပ်-လမ်းညွှန်ဖြင့် ထည့်ခြင်း (Image-guided)
  2. ခွဲစိတ်ပြီးထည့်ခြင်း (Surgical)
  3. အူလမ်းကြောင်းကြည့်မှန်ပြောင်းမှတဆင့် ထည့်ခြင်း (Endoscopic)

လုပ်ငန်းစဉ်အဆင့်ဆင့်အမျိုးအစားသည် ဆေးရုံတွင်းရရှိနိုင်သောရင်းမြစ်များ၊ ဆေးဖက်ဆိုင်ရာအဖွဲ့၏ ကျွမ်းကျင်မှု၊ လူနာ၏ ကျန်းမာရေးအချက်အလက်များ၊ နှင့် လူနာအနေဖြင့် အခြားခွဲစိတ်မှုဆိုင်ရာ လုပ်ထုံးလုပ်နည်းများ လိုမလို စသည့်အချက်အမြောက်အများအပေါ် မူတည်ပါလိမ့်မည်။

အကယ်၍ အစာထည့်သည့်ပြွန်ကို အထွေထွေမေ့ဆေး (general anesthesia) သုံးပြီးထည့်ပါက လုပ်ထုံးလုပ်နည်းမစတင်မီ သီးသန့်အချိန်ပမာဏတစ်ခုအတွင်း ဘာကိုမှ မစားမသောက်ရန် လူနာအား ပြောကြားနိုင်ပါသည်။ NPO လမ်းညွှန်ချက်များကို လိုက်နာရန် အလွန်အရေးကြီးပါသည်။

စောင့်ကြည့်ရန် နှင့် နာကျင်မှုကို ထိန်းချုပ်ရန် လူနာများအနေဖြင့် ဆေးရုံတွင် ညအိပ်နေရလေ့ရှိပါသည်။ အစာသွင်းပိုက် နေရာချအပြီးတွင် စောင့်ရှောက်ရေးအဖွဲ့က သီးခြား NPO လမ်းညွှန်ချက်များ ပေးပါလိမ့်မည်။ အစာအိမ်ဖောက်ထည့်ခြင်းမှ ပြန်လည်နာလန်ထူချိန် နှင့်/သို့မဟုတ် အစာအိမ်ဖောက်ထည့်ပြီးနောက်တွင် ပေးသည့်ဆေးများ အပြောင်းအလဲရှိနိုင်ပါသည်။ သောက်သုံးနေသည့် သို့မဟုတ် စီစဉ်ထားသည့် ဆေးဝါးပြောင်းလဲမှုတစ်ခုခုရှိပါက မိသားစုများအနေဖြင့် ဆွေးနွေးသင့်ပါသည်။ အစာသွင်းပိုက် အလုပ်ကောင်းကောင်းလုပ်ကြောင်းနှင့် အစာခြေစနစ်ကောင်းကောင်းချိန်ညှိကြောင်း သေချာအောင်ပြုလုပ်ရန် အရည်များ နှင့် အစာလမ်းကြောင်းမှထည့်သည့်အစာများကို တဖြည်းဖြည်းချင်း စတင်ပါမည်။

အစာအိမ်ဖောက်ပြီး ပြွန်ထည့်ခြင်း၊ အစာအိမ်-အူသိမ်ဖောက်ပြီး ပြွန်ထည့်ခြင်း၊ နှင့် အူသိမ်ဖောက်ပြီး အစာထည့်ခြင်း လုပ်ပြီးနောက်ဆက်တွဲအကျိုးဆက်များ

အစာသွင်းပိုက်တစ်ခု နေရာချခြင်းက ကင်ဆာရောဂါကုသမှုခံယူစဉ်အတောအတွင်း လုပ်လေ့ရှိသော လုပ်ထုံးလုပ်နည်းတစ်ခုဖြစ်သည်။ သို့သော်လည်း မေ့ဆေး နှင့် ခွဲစိတ်သည့် လုပ်ထုံးလုပ်နည်းများနှင့်အတူ အန္တရာယ်များ အစဉ်ပါဝင်လေ့ရှိပါသည်။ ဆရာဝန်က လုပ်ထုံးလုပ်နည်းအသေးစိတ် နှင့် အန္တရာယ်များနှင့် အကျိုးကျေးဇူးများကို ရှင်းပြပါလိမ့်မည်။ ကူးစက်ရောဂါဖြစ်ပွားမည့် အန္တရာယ်ကို လျှော့ချရန် နှင့် အစာသွင်းပိုက် အလုပ်ကောင်းကောင်းလုပ်အောင် ထိန်းသိမ်းရန် စောင့်ရှောက်ရေးလမ်းညွှန်များအားလုံးကို လိုက်နာရန် အရေးကြီးပါသည်။

ထည့်သွင်းချိန်အတောအတွင်း အဓိကအန္တရာယ်များတွင် မေ့ဆေးကြောင့်ရသည့် ပြဿနာများ သို့မဟုတ် အနီးအနားရှိကိုယ်တွင်းအင်္ဂါများ ထိခိုက်ဒါဏ်ရာရမှုများ ပါဝင်ပါသည်။ အစာသွင်းပိုက် နေရာချပြီးနောက် အများဆုံးဖြစ်လေ့ရှိသော နောက်ဆက်တွဲပြဿနာများမှာ ပြွန်နေရာရွေ့သွားခြင်း၊ ပြွန်ပိတ်ခြင်း သို့မဟုတ် ယိုခြင်း၊ အစာခြေသည့် ပြဿနာများဖြစ်ခြင်း၊ ပြွန်ပတ်လည်ရှိ အရေပြားတွင် ပြဿနာများရှိခြင်း နှင့် ကူးစက်ပိုးဝင်ခြင်း တို့ဖြစ်သည်။

ဆိုးဝါးသည့် နောက်ဆက်တွဲရှုပ်ထွေးမှုများမှာ ရှားပါးပါသော်လည်း ဖြစ်တတ်ပါသည်။ မေးခွန်းများ သေချာမေးပြီး စောင့်ရှောက်ရေးအဖွဲ့မှပေးသော လမ်းညွှန်များအားလုံးကို သေချာလိုက်နာပါ။ အစာသွင်းပိုက် နေရာချပြီးနောက် ဆေးဝါးများ အပြောင်းအလဲတစ်ခုခု ရှိမရှိအကြောင်း သင်၏ဆရာဝန်နှင့် စစ်ဆေးပါ။

ပုံရိပ် လမ်းညွှန်ဖြင့် အစာအိမ်ဖောက်ပြီး ပြွန်ထည့်ခြင်း နှင့် အစာအိမ်-အူသိမ်လယ်ဖောက်ပြီး ပြွန်ထည့်ခြင်း

ပုံရိပ်လမ်းညွှန်ဖြင့် အစာအိမ်ဖောက်ပြီး ပြွန်ထည့်ခြင်းက ဝမ်းဗိုက်မှတဆင့် အစာအိမ်တွင်းသို့ အစာထည့်သည့်ပြွန် နေရာချခြင်းကို လမ်းညွှန်ပေးရန် ဖလူရိုစကုပ်ပီ (fluoroscopy) နည်းကို အသုံးပြုပါသည်။ ယင်းနည်းလမ်းကို ဓာတ်မှန်ဖြင့်ကြည့်၍ အရေပြားအောက်မှ အစာအိမ်တွင်းသို့ဖောက်ထည့်ခြင်း (percutaneous radiologic gastrostomy) (PRG) ဟုလည်းသိကြပါသည်။ ယင်းလုပ်ငန်းစဉ်အဆင့်ဆင့်အတွင်း အစာအိမ် နှင့် ဝမ်းဗိုက်ကို လက်ငင်းဓာတ်မှန်ရိုက်ထားသည့်ပုံကို ဗွီဒီယို မော်နီတာတစ်ခုပေါ်တွင် ပြပါသည်၊ သို့ဖြစ်ပါ၍ ယင်းကိုလုပ်နေချိန်အတောအတွင်း ဓာတ်မှန်ဆိုင်ရာအဖွဲ့က လုပ်ထုံးလုပ်နည်းကို ကြည့်ရှုနိုင်ပါသည်။ ကနဦးပြွန်သည် အစဉ်အားဖြင့် ခပ်ရှည်ရှည်ပြွန်တစ်ခုဖြစ်ပါသော်လည်း အနာကျက်သွားပြီးနောက်တွင် ယင်းအား မသိသာသည့် ကိရိယာတစ်ခုဖြင့် ပြောင်းလဲနိုင်ပါသည်။ တစ်ခါတစ်ရံတွင် မသိသာသည့် ပြွန်ကို ကနဦးမှာကတည်းက နေရာချနိုင်ပါသည်။

ခွဲစိတ်နည်းဖြင့် အစာအိမ်ဖောက်ခြင်း၊ အစာအိမ်နှင့်အူသိမ်လယ်ဖောက်ခြင်း နှင့် အူသိမ်လယ်ဖောက်ခြင်း

ခွဲစိတ်နည်းဖြင့် အစာထည့်သည့်ပြွန်(G tube၊ GJ tube၊ သို့မဟုတ် J tube) နေရာချခြင်း ကို ခွဲစိတ်ခန်းအတွင်း လူနာအား အထွေထွေမေ့ဆေး (general anesthesia)ပေးထားချိန်တွင် လုပ်ဆောင်ပါသည်။ အစာသွင်းပိုက်ကို အစာအိမ်နံရံမှတဆင့်ဖြတ်၍ အစာအိမ်တွင်း (G tube) သို့မဟုတ် အူသေး (GJ tube) အတွင်း တိုက်ရိုက် နေရာချပါသည်။ အူသိမ်ဖောက်ထည့်သည့် (J) ပြွန်ကို အူသေးနံရံမှတဆင့်ဖြတ်၍ တိုက်ရိုက်နေရာချပါသည်။ ယင်းပြွန်များက မသိသာသည့် သို့မဟုတ် ကြယ်သီးသဏ္ဍာန် ကိရိယာများဖြစ်သည်။ အကယ်၍ ပြွန်ရှည်တစ်ခုကို ကနဦးတွင်အသုံးပြုထားပါက ၆ ပတ်အတွင်း လမ်းကြောင်းအနာကျက်သွားပြီးနောက် မသိသာသည့်ကိရိယာတစ်ခုဖြင့် အစားထိုးနိုင်ပါသည်။

ခွဲစိတ်မှုက ခွဲကြောင်းသေး အမြောက်အများသုံးကာ အနည်းဆုံးထိုးဖောက်၍ မှန်ပြောင်းဖြင့်ခွဲစိတ်မှု (laparoscopic) သို့မဟုတ် ခွဲကြောင်းကြီးကြီးတစ်ခုသုံးသည့် ဖွင့်ပြီးခွဲစိတ်မှုမျိုး ဖြစ်နိုင်ပါသည်။ လက်ပရိုစကုပ်မှန်ပြောင်း (laparoscopic) ဖြင့်ခွဲစိတ်မှုတွင် လုပ်ငန်းစဉ်အဆင့်ဆင့်ကို လမ်းညွှန်ပေးရန် အလွန်သေးငယ်သော ကင်မရာတစ်ခုကို ထည့်သွင်းပါသည်။ ဖွင့်ပြီးခွဲစိတ်မှုတစ်ခုတွင် အစာအိမ် သို့မဟုတ် အူသေးအတွင်း ရောက်ရှိရန် ဝမ်းဗိုက်နံရံကိုဖြတ်၍ ခွဲကြောင်းကြီးကြီးတစ်ခုလုပ်ပါသည်။

ယေဘုယျအားဖြင့် မှန်ပြောင်းဖြင့် (laparoscopic) G tube နေရာချခြင်းကို ဖွင့်ပြီးခွဲစိတ်မှုဖြင့် လုပ်ဆောင်ပါသည်။ သို့ပါသော်လည်း နံရံများ ကပ်နေခြင်း၊ အနာရွတ်တစ်ရှူးများရှိခြင်း သို့မဟုတ် ရောဂါနှင့်ဆက်စပ်သော အချက်များရှိပါက ဖွင့်၍ခွဲစိတ်မှု လိုအပ်နိုင်ပါသည်။ လုပ်ထုံးလုပ်နည်းအတွက် စုစုပေါင်းကြာချိန်မှာ မေ့ဆေးနှင့် ပြန်လည်နာလန်ထူခြင်းအပါအဝင် ၁-၂ နာရီခန့် ကြာလေ့ရှိပါသည်။

အူတွင်းကြည့်မှန်ပြောင်းထည့်ပြီး အရေပြားအောက်မှ အစာအိမ်ဖောက်ခြင်း (PEG)

အူတွင်းကြည့်မှန်ပြောင်းထည့်ပြီး အရေပြားအောက်မှ အစာအိမ်ဖောက်ခြင်း (PEG) ဆိုသည်မှာ အူတွင်းကြည့်မှန်ပြောင်းတစ်ခု သုံးပြီး အစာသွင်းပိုက်တစ်ခု ထည့်သွင်းနေရာချခြင်းဖြစ်သည်။ အူတွင်းကြည့်မှန်ပြောင်းဆိုသည်မှာ ပိန်ပိန်၊ ရှည်ရှည်၊ ကွေးလွယ် ဆန့်လွယ်သော ကိရိယာတစ်ခုဖြစ်ပြီး အဖျားတွင် မီးသီး နှင့် ကင်မရာတစ်လုံး တပ်ထားပါသည်။ အူတွင်းကြည့်မှန်ပြောင်းကို ပါးစပ်မှသွင်းပြီး အစာမျိုလမ်းကြောင်း တစ်လျှောက်ဖြတ်ကာ အစာအိမ်တွင်းသို့ ရွှေ့ပြီးထည့်ပါသည်။ ဗွီဒီယို မော်နီတာတစ်ခုမှ အစာအိမ်အတွင်းပိုင်း၏ ရုပ်ပုံတစ်ခုကို ပြသသည့်အတွက် အစာထည့်ပြွန်ကို နေရာမှန်တွင် ချပေးနိုင်ပါသည်။ အစာသွင်းပိုက်က အစာအိမ်မှဖြတ်သန်းပြီး အရေပြားအပြင်ဖက်သို့ ဝမ်းဗိုက်ပေါ်ရှိ ခွဲကြောင်းသေးတစ်ခုမှဖြတ်၍ ထွက်ပါသည်။ ယင်းလုပ်ထုံးလုပ်နည်းကို အထွေထွေမေ့ဆေး ဖြင့် လုပ်ဆောင်လေ့ရှိပါသည်။ လုပ်ထုံးလုပ်နည်းအတွက် စုစုပေါင်းကြာချိန်မှာ မေ့ဆေးနှင့် ပြန်လည်နာလန်ထူခြင်းအပါအဝင် ၁-၂ နာရီခန့် ကြာလေ့ရှိပါသည်။ PEG သည် ရှည်ရှည်ပြွန်တစ်ချောင်းဖြစ်လေ့ရှိသော်လည်း လမ်းကြောင်း အနာကျက်ပြီးနောက်တွင် မသိသာလှသည့် ကိရိယာတစ်ခုဖြင့် ပြောင်းနိုင်ပါသည်။

---
ပြန်လည်သုံးသပ်ခဲ့သည့်ရက်စွဲ- ဒီဇင်ဘာလ၊ ၂၀၁၈ ခုနှစ်