အဓိကအကြောင်းအရာ skip

နာတာရှည်ရိုးတွင်းခြင်ဆီ သွေးကင်ဆာ (CML)

နာတာရှည်ရိုးတွင်းခြင်ဆီ သွေးကင်ဆာဟာ ဆိုသည်မှာအဘယ်နည်း။

နာတာရှည်ရိုးတွင်းခြင်ဆီ သွေးကင်ဆာဆိုသည်မှာ အခြားသော သွေးကင်ဆာအားလုံးကဲ့သို့ပင် သွေးနှင့် ရိုးတွင်းခြင်ဆီကင်ဆာဖြစ်သည်။ ကျန်းမာသော သွေးဆဲလ်များကို တိုက်ထုတ်သော သွေးကင်ဆာဆဲလ်များ အများအပြားရိုးတွင်းခြင်ဆီထဲတွင် စတင်ဖြစ်လာချိန်တွင် သွေးကင်ဆာစတင်ဖြစ်ပွါးသည်။ ကျန်းမာသောဆဲလ်များအလုံအလောက်မရှိတော့ခြင်းသည် ခန္ဓာကိုယ်သည် ကူးစက်ရောဂါကို တိုက်ခိုက်နိုင်ခြင်းမရှိတော့ဘဲ သွေးသည်ကောင်းမွန်စွာမလည်ပတ်နိုင်တော့ပါ။

CMLဆိုသည်မှာ နာတာရှည် သွေးကင်ဆာဖြစ်သည်။ ဆိုလိုသည်မှာ အချိန်အတော်ကြာမှာ တစ်ဖြည်းဖြည်းချင်း တိုးပွားလာတာဖြစ်ပါတယ်။ ထို့ကြောင့် ကလေးသည် ရောဂါလက္ခဏာတွေမပေါ်မှီ ရက်သတ္တပတ်များ သို့မဟုတ် လများစွာကြာနိုင်ပါတယ်။ နှိုင်းယှဉ်ပြောရလျှင် ့် ပြင်းထန် ကင်ဆာများသည် ကလေးများကို ရောဂါလက္ခဏာတွေ မြန်မြန်ဆန်ဆန် ပေါ်လာတာကြောင့် မြန်မြန်ဖျားနာစေပါတယ်။

CMLသည် ကလေးတွင် ဖြစ်ခြင်းသည်အလွန်ရှားပါသည်။ အမေရိကန်ပြည်ထောင်စုနှင့် ကနေဒါနိုင်ငံတို့တွင် တစ်နှစ်လျှင် ၁၁၀-၁၂၀ ဖြစ်ရပ်များသာလျှင်တွေ့ရပါသည်။ ကလေးကင်ဆာများ၏ ၃ ရာခိုင်နှုန်းခန့်သာရှိပါဖြစ်ပွားပါသည်။

CMLဖြစ်နေသော ကလေး ၉၀ မှ ၉၅ ရာခိုင်နှုန်းခန့်သည် ဖီလာဒဲလ်ဖီးယား ခရိုမိုဆုန်းဟုခေါ်သော သန္ဓေပြောင်းလဲခြင်းကြောင့်ဖြစ်သည်။ စီအမ်အယ်လ်၏ ကင်ဆာဖြစ်စေသောဇီဝကမ္မဖြစ်စဉ်များကို ပစ်မှတ်ထားသော တိုင်းယိုဆင်း ကိုင်းနေ့စ်ကို ဟန့်တားသောဆေးများ(TKIs) ဟုခေါ်သော ဆေးများသည် ပထမဉီးစားပေးကုသမှုဖြစ်သည်။

နာတာရှည်ရိုးတွင်းခြင်ဆီ သွေးကင်ဆာ၏ ရောဂါလက္ခဏာများ

ရောဂါလက္ခဏာများမြန်မြန်ပေါ်သော ပြင်းထန်သွေးကင်ဆာနှင့်မတူဘဲ CML သည် တဖြည်းဖြည်းချင်းဖြစ်ပေါ်သော နာတာရှည်ရောဂါဖြစ်သည်။ CML ဖြစ်နေသော ကလေးတွင် ပထမဆုံး ရောဂါလက္ခဏာပေါ်မည်မဟုတ်ပါ။ ၎င်းတို့ကြီးထွားလာသည်နှင့် အောက်ပါ လက္ခဏာများ ပါ၀င်ပါသည်။

  • မောပန်းခြင်းနှင့် အားအင်ကုန်ခမ်းခြင်း
  • ကိုယ်အလေးချိန်ချခြင်း
  • အဖျား
  • ညဘက်ချွေးထွက်ခြင်း
  • နံရိုးအောက် နာကျင်ခြင်း သို့မဟုတ် ပြည့်နေသကဲ့သို့ ခံစားရခြင်း
  • အရိုးနှင့် အဆစ်များ နာကျင်ခြင်း

နာတာရှည်ရိုးတွင်းခြင်ဆီ သွေးကင်ဆာကို ရောဂါရှာဖွေဖော်ထုတ်ခြင်း

သွေးနှင့် ရိုးတွင်းခြင်းဆီ စစ်ဆေးမှုအဖြေများသည် CML၏ ရောဂါရှာဖွေဖော်ထုတ်မှုကို ညွှန်ပြပါသည်။ နောက်ထပ်စစ်ဆေးချက်များသည် ရောဂါရှာဖွေဖော်ထုတ်မှုကို အတည်ပြုပေးမည်ဖြစ်ပြီး ရောဂါ၏ အခြေခံဗီဇကို စိစစ်ပေးခြင်းနှင့် ကိုယ်ခန္ဓာ၏ အခြားအစိတ်အပိုင်းများကို ပြန့်နှံ့သွားခြင်းရှိမရှိကို ဖော်ပြပါလိမ့်မည်။

အောက်ပါ ဆေးစစ်ချက်အမျိုးအစားများ ပါ၀င်ပါသည်။-

  • ကိုယ်ခန္ဓာစမ်းသပ်စစ်ဆေးမှုနှင့် ကျန်းမာရေးမှတ်တမ်း
  • သွေးစစ်ခြင်း
  • ရိုးတွင်ခြင်ဆီ စစ်ခြင်း
  • ခရိုမိုဆုန်းနှင့် ဗီဇ ပြောင်းလဲမှုများကို စစ်ဆေးရန် ရိုးတွင်ခြင်ဆီစစ်ဆေးခြင်း

အကယ်၍ ကင်ဆာဟုဆုံးဖြတ်ထားပါက ကင်ဆာမျိုးကွဲများကို တိတိကျကျညွှန်ပြရန် ထပ်ဆောင်းစစ်ဆေးမှုများကို လုပ်ဆောင်ပါသည်။ ဤစမ်းသပ်မှုများတွင် အောက်ပါအချက်များ ပါဝင်ပါသည်။

ကင်ဆာပျံ့နှံ့မှုရှိမရှိကို ဆုံးဖြတ်သည့် စစ်ဆေးစမ်းသပ်မှုများတွင် အောက်ပါတို့ပါဝင်ပါသည် -

နာတာရှည်ရိုးတွင်းခြင်ဆီ သွေးကင်ဆာရောဂါအတွက် ကုသမှု

ကုသမှုသည် ကင်ဆာအဆင့်ပေါ်တွင် မူတည်သည်။ CMLတွင် အဆင့် ၃ ဆင့်ရှိသည်။ ၎င်းအဆင့်သည် သွေးနှင့် ရိုးတွင်းခြင်ဆီထဲရှိ သွေးကင်ဆာ (အရွယ်မရောက်သေးသောဆဲလ်များ)၏ အရေအတွက်ပေါ်တွင် မူတည်သည်။

နာတာရှည်- ၁၀%အောက်မှာ အရွယ်မရောက်သေးသောဆဲလ်များဖြစ်သည်။

အရှိန်မြင့်လာခြင်း - ၁၀- ၁၉%မှာ အရွယ်မရောက်သေးသောဆဲလ်များဖြစ်သည်။

အရွယ်မရောက်သေးသောဆဲလ် -၂၀% သို့မဟုတ် များနေခြင်းမှာ အရွယ်မရောက်သေးသောဆဲလ်များဖြစ်သည်။ မောပန်းခြင်း၊ ဖျားနာခြင်း နှင့် သရွက်ရက်ကြီးခြင်းများသည် အရွယ်မရောက်သေးသောဆဲလ်အဆင့်တွင် ဖြစ်ပွားပြီး အရွယ်မရောက်သေးသောဆဲလ်များ ရုတ်ခြည်းပြောင်းလဲမှုဟုခေါ်သည်။

ကင်ဆာကျိတ်၏ သွေးကြောအသစ်ဖြစ်စေနိုင်မှုကို တားဆီးသော ဆေးဖြင့်ကုသည့် ကုထုံး

CMLအတွက် ပထမဦးစားပေးကုထုံးမှာ များသောအားဖြင့် imatinib အိုင်မေတီနမ့်)(ဂလီးဗက်®).ဆေးဖြစ်ပါသည်။ တိုင်ယိုဆင်း ကိုင်းနေ့စ်သည် ကင်ဆာဆဲလ်များကို ကြီးထွားစေသော တိုင်ယိုဆင်း ကိုင်းနေ့စ် အင်ဇိုင်းကို တားဆီးရန် တိုင်ယိုဆင်း ကိုင်းနေ့စ်တားဆေး (TKIs) ကို ထုတ်လုပ်ခဲ့သည်။ အကယ်၍ လူနာများသည် အိုင်မေတီနမ့်ကို ခံနိုင်စွမ်းမရှိလျှင်အခြား TKI ဆေးများဖြစ်သော dasatinib (ဒစာတီနမ့်) နှင့် nilotinib (နီလိုတီနမ့်) တစ်ခါတစ်လေ အသုံးပြုသည်။

imatinib (အိုင်မေတီနမ့်) နှင့် အခြားသော tyrosine kinase တားဆေးများ (TKIs) ကို ကုထုံးအတွက် ပထမဦးစားပေးသုံးရခြင်းမှာ ဤဆေးများသည် ယေဘုယျအားဖြင့် ဘေးထွက်ဆိုးကျိုးနည်းသောကြောင့်ဖြစ်သည်။ မည်သို့ပင်ဆိုစေ tyrosine kinase တားဆေးများသည် အချိန်တော်တော်များများတွင် CMLကို အမြစ်မဖြတ်နိုင်သောကြောင့် လူနာများသည် ၎င်းတို့ကျန်ရှိသော သက်တမ်းတစ်လျှောက်လုံးတွင် သုံးစွဲရမည့် အလားအလာတွင်ရှိသည်။ TKIs (တီအေအိုင်စ်) သည် ဆေးအသစ်ဖြစ်သောကြောင့် နှစ်ပေါင်းများစွာ ဤဆေးကို သုံးစွဲလျှင် ဖြစ်လာမည့် ဘေးထွက်ဆိုးကျိုးကို ဆရာ၀န်များ ခုထိမသိသေးပါ။

ပစ်မှတ်ထား ကုထုံးအကြောင်းဆက်လက်လေ့လာပါ။

ဟီမာတိုပွိုင်အက်တစ် ဆဲလ် (သွေးဖြစ်ဆဲလ်) အစားထိုးကုသမှု

မျိုးတူဗီဇကွဲ မူရင်းသွေးဆဲလ် အစားထိုးခြင်း (ရိုးတွင်းခြင်ဆီ အစားထိုး ကုသခြင်း သို့မဟုတ် ပင်မဆဲလ် အစားထိုး ကုသခြင်း)သည် CMLအတွက် နောက်ထပ်ရွေးချယ်စရာ ကုထုံးဖြစ်သည်။ အစားထိုးခြင်းသည် CMLကို ကုသနိုင်သော်လည်း ကုသမှုတွင် ပြင်းထန်သည့် ဘေးထွက်ဆိုးကျိုးများရှိနိုင်သည်။ မျိုးတူဗီဇကွဲ အစားထိုးခြင်းတွင် ကလေးများသည် ကျန်းမာသော အလှူရှင်ထံမှာ မူရင်းသွေးဆဲလ်များကို (သွေးဆဲထုတ်လုပ်ပေးသော) လက်ခံရရှိမည်။ အစားထိုးမှုတစ်ခုအတွက် အကျုံးဝင်ရရှိရန် လူနာများထံတွင် သင့်တော်သောလှူဒါန်းသူတစ်ဦး ရှိရပါမည်။ အလှူရှင်၏ဆဲလ်များကို လက်မခံမီ လူနာတွင်ရှိနေသော ရိုးတွင်းခြင်ဆီထဲရှိ သွေးဆဲလ်များကို ကီမိုဆေးသွင်းကုထုံး (chemotherapy) နှင့် တစ်ခါတစ်ရံ ဓာတ်ရောင်ခြည် (radiation) တို့ဖြင့် ဖျက်ဆီးပစ်မည်။ လူနာသည် ကျန်းမာသော အလှူရှင်၏ ဆဲလ်များကို သွေးကြောထဲသွင်းခြင်းနည်းမှတစ်ဆင့် လက်ခံရရှိမည်။ အောင်မြင်လျှင် အလှူရှင်၏ ဆဲလ်အသစ်များသည် အတွင်းပိုင်းတွင် ကြီးထွားလာပြီး လူနာ၏ ဆဲလ်များကို အစားထိုးသွားမည်။ ရလဒ်အနေဖြင့် လူနာသည် ကျန်းမာသော သွေးဆဲလ်များ စတင်ထုတ်မည်ဖြစ်သည်။

နာတာရှည်ရိုးတွင်းခြင်ဆီ သွေးကင်ဆာ၏ ရောဂါ ကြိုတင်ခန့်မှန်းချက်များ

ကင်ဆာကုသပျောက်ကင်းနိုင်နှုန်း စာရင်းအင်းများကို ဆွေးနွေးရာတွင် ကင်ဆာရောဂါရှာတွေ့ပြီးနောက် ထိုလူနာများသည် အနည်းဆုံး ၅ နှစ် အသက်ရှင်နိုင်မည်ဆိုသည့် ၅-နှစ် ရှင်သန်နိုင်နှုန်း ဟု ခေါ်သော နံပါတ်တစ်ခုကို ဆရာဝန်များက မကြာခဏဆိုသလို အသုံးပြုကြသည်။ နာတာရှည် သွေးကင်ဆာများအတွက် ငါးနှစ်တာ အသက်ရှင်သန်နိုင်နှုန်းများသည် အကူအညီနည်းပါးသည်။ အဘယ်ကြောင့်ဆိုသော် ကလေးများသည် အမှန်တကယ်မကုသပဲ သွေးကင်ဆာဖြစ်ကာ အသက်ပိုရှည်စွာနေနိုင်သောကြောင့်ဖြစ်သည်။ ကလေး နာတာရှည်ရိုးတွင်းခြင်ဆီ သွေးကင်ဆာ (CML) အတွက် ငါးနှစ်တာ အသက်ရှင်သန်နိုင်နှုန်းများသည် ၈၀-၉၀ ရာခိုင်နှုန်းဖြစ်သည်။

နာတာရှည်ရိုးတွင်းခြင်ဆီ သွေးကင်ဆာရောဂါ၏ လက်ရှိ သုတေသန၏ အာရုံစိုက်မှု

  • CML ဆဲလ်များကို TKI တစ်ခုတည်းအသုံးပြုခြင်းနှင့် လုံး၀အပြီးအပြတ် အမြစ်မဖြတ်နိုင်( မဖျက်စီးနိုင်)ပါ။ ရိုးတွင်းခြင်ဆီ အစားထိုးကုသခြင်းသည် CMLကို ကုသနိုင်သည့် အလားအလာရှိသော်လည်း သက်တမ်းတစ်လျှောက်လုံးတွင် အသက်အန္တရာယ်ချိန်းခြောက်နိုင်သည့် နောက်ဆက်တွဲရောဂါအသစ်များ ရှိလာနိုင်သည်။ သုသေတနနှင့်ဆိုင်သော မေးခွန်း။ ။ အခြားကုသမှုများနှင့် CMLကို အမြစ်ဖြတ်ကုသနိုင်ဖို့ဆိုတာ ဖြစ်နိုင်မလား။ 
  • ကလေးများတွင် TKIs ကို ကာလကြာရှည်စွာအသုံးပြုခြင်းသည် ဘေးထွက်ဆိုးကျိုးများစွာရှိသည်။ ထိုအရာများသည် အထူးသဖြင့် ကြီးထွားခြင်း၊ ဖွံ့ဖြိုးခြင်းနှင့် မျိုးအောင်ခြင်းစသည့် အကျိုးသက်ရောက်မှုများရှိသည်။

သုသေတနနှင့်ဆိုင်သော မေးခွန်း။ ။ဤနောက်ဆက်တွဲရောဂါအသစ်များကို လျှော့နည်းစေရန် ကုသမှုနည်းလမ်းထဲ၏ အစောပိုင်းတွင် အဟန့်အတားဖြစ်စေသည်ဆိုတာ ဖြစ်နိုင်သလား။ 

  • ကုသမှု အလားအလာ (ကြိုတင်ခန့်မှန်းချက်) သည် ရင့်ကျက်မှုအတွေ့အကြုံပေါ်တွင်မူတည်သည်။ ကလေးများတွင် ရောဂါကြိုတင်ခန့်မှန်းချက်အတွက် သုတေသနပညာရှင်များသည် တိုးတက်ရန်နှင့် အမှတ်သတ်မှတ်သော စနစ်အလုပ်ဖြစ် အထမြောက်ရန် လုပ်ဆောင်နေကြသည်။
  • ကြာမြင့်သည့်အချိန်အတွက် ရောဂါသက်သာလက္ခဏာများ လျော့နည်းလာသောကလေးများ၏ အပိုင်းတစ်ခုရှိသည်။ သုသေတနနှင့်ဆိုင်သော မေးခွန်းများ။ ။ TKI ဆေးပမာဏကို ပြောင်းလဲခြင်း သို့မဟုတ် ရပ်တန့်ဖို့ ဖြစ်နိုင်သလား။
  • ဆေးပေးခြင်းကို ရပ်တန့်ရန် မည်သူများသည် အကောင်းဆုံးဖြစ်သနည်း။ ဆေးပေးခြင်းပမာဏကို လျှော့ချရန် ဖြစ်နိုင်ပါသလား။
  • ကလေးများတွင်ဖြစ်နေသော CML သမိုင်းတစ်လျှောက်တွင် TKI ကို အချိန်အကြာကြီး လက်ခံနေခြင်းသည် သက်သေမပြနိုင်သေးပါ။ သုသေတနနှင့်ဆိုင်သော မေးခွန်း- ထိုလူနာများအား ဘဝတစ်လျှောက်လုံးစာ လိုက်ကြည့်ရန် ကလေး CML မှတ်ပုံတင်ရာနေရာတစ်ခုကို ဖန်တီးရန် ဖြစ်နိုင်ပါသလား။

---
ဤဆောင်းပါးတွင် ဖော်ပြထားသည့် မည့်သည့်ကုန်ပစ္စည်းအမှတ်တံဆိပ်ကိုမျှ သုံးစွဲရန် Together
က ထောက်ခံချက် မပေးပါ။

---
ပြန်လည်သုံးသပ်ခဲ့သည့်ရက်စွဲ- ဇွန်လ 2018