Działania niepożądane

Działania niepożądane to problemy zdrowotne będące skutkiem leczenia onkologicznego. Leczenie miejscowe, takie jak radioterapia, zazwyczaj wpływa tylko na obszar ciała poddawany terapii. Leki wprowadzane do krwiobiegu i rozprowadzane po całym ciele, co ma miejsce w przypadku chemioterapii, mają bardziej ogólnoustrojowe działania niepożądane. Lekarze dobierają terapie w taki sposób, aby jak najbardziej ograniczyć działania niepożądane, a jednocześnie skutecznie leczyć chorobę nowotworową.

Działania niepożądane są trudne do przewidzenia. U niektórych pacjentów mogą wystąpić łagodne działania niepożądane, podczas gdy u innych problemy będą bardziej poważne. Ten sam pacjent może doświadczyć różnych działań niepożądanych przy kolejnych cyklach leczenia.

Nasilenie większości działań niepożądanych związanych z leczeniem onkologicznym zmniejsza się wraz z zakończeniem terapii. Jednak życie z objawami działań niepożądanych może być trudne, zarówno w kontekście fizycznym, jak i emocjonalnym. Zespół medyczny pomaga pacjentom przygotować się na działania niepożądane i łagodzić je, jeśli wystąpią.

Inne często spotykane działania niepożądane związane z leczeniem nowotworów wieku dziecięcego

Niektóre działania niepożądane występują częściej. Radzenie sobie z tymi problemami stanowi często dłuższy proces, podczas którego rodziny znajdują rozwiązania najlepiej dopasowane do ich potrzeb. Warto jednak zapoznać się z pomocnymi strategiami opisanymi poniżej.

Utrata apetytu

Podczas leczenia onkologicznego u wielu dzieci dochodzi do utraty apetytu. Ponadto niektóre leki mogą zmieniać sposób, w jaki dziecko odczuwa smak lub zapach jedzenia. Dieta bogata w składniki odżywcze i utrzymywanie zdrowej masy ciała mają kluczowe znaczenie w walce z chorobą nowotworową.

Wskazówki dotyczące żywienia:

• Wybieraj zdrowe produkty spożywcze, gdy tylko jest to możliwe.
• Jedz posiłki i przekąski częściej, ale w mniejszych porcjach.
• Pij dużo płynów.
• Podejmuj regularną aktywność fizyczną.
• Próbuj różnych rodzajów produktów spożywczych i/lub testuj plany posiłków/przekąsek, aby zobaczyć, co najlepiej się sprawdza w Twoim przypadku.
• Prowadź dziennik, w którym będziesz zapisywać informacje o swoim apetycie, przyjmowanych posiłkach i aktywności fizycznej.

Radzenie sobie z działaniami niepożądanymi

Radzenie sobie z działaniami niepożądanymi może być bardzo trudne. Pacjenci i ich rodziny często czują się przytłoczeni zarówno fizycznie, jak i emocjonalnie. O niektórych działaniach niepożądanych ciężko jest rozmawiać. Uczucia frustracji, smutku, złości, zażenowania lub skrępowania są normalne. Przebieg terapii jest jednak inny u każdej osoby, należy więc pamiętać, jak ważne jest informowanie zespołu opiekującego się pacjentem o wszelkich objawach.

Dostępnych jest wiele leków, które pomagają przy problemach, takich jak ból, nudności, zaparcia i biegunka. W przypadku wielu pacjentów korzystna jest konsultacja ze specjalistą opieki paliatywnej lub leczenia bólu, który współpracuje z zespołem medycznym w ramach łagodzenia działań niepożądanych i zwiększania komfortu pacjenta.

Również sami pacjenci i ich rodzice odkrywają w toku leczenia, co sprawia, że objawy ustępują lub nasilają się i wypracowują sposoby pomagające w przetrwaniu każdego dnia. W miarę możliwości należy próbować:

• Zdrowo się odżywiać
• Podejmować aktywność fizyczną
• Utrzymywać dobre nawyki związane ze snem

Starsze dzieci i ich rodzice mogą rozważyć prowadzenie zapisu działań niepożądanych. Korzystając z dziennika lub aplikacji mobilnej, można śledzić:

• Występowanie objawów i ich nasilenie
• Pory występowania objawów
• Sposoby, dzięki którym objawy łagodnieją lub ustępują

Oprócz leków u wielu pacjentów sprawdzają się inne strategie radzenia sobie z bólem i dyskomfortem, na przykład:

• Techniki relaksacji
• Głębokie oddychanie
• Masaż
• Biofeedback
• Terapia zabawą
• Muzyka i terapia przez sztukę

Rozmowy z innymi dziećmi i ich rodzinami mogą być źródłem innych pomysłów oraz stanowić wsparcie w radzeniu sobie z działaniami niepożądanymi. Świadomość, że inni również przechodzą lub przechodzili przez to samo może przynieść ukojenie. Choć może to wymagać rozwiązania kilku problemów i dobrej organizacji, kontrolowanie działań niepożądanych jest możliwe.