Punkcja lędźwiowa

Punkcja lędźwiowa jest powszechnie wykonywaną procedurą, która jest stosowana m.in. w ramach diagnostyki nowotworów wieku dziecięcego i innych chorób oraz zakażeń u dzieci. Zabieg ten jest również określany jako nakłucie lędźwiowe.

W ramach tej procedury członek zespołu opiekującego się pacjentem pobiera niewielką próbkę płynu otaczającego kręgosłup za pomocą cienkiej igły.

Płyn ten jest znany jako płyn mózgowo-rdzeniowy (PMR). Otacza on i chroni mózg oraz rdzeń kręgowy. Badanie PMR może wykazać u pacjenta obecność choroby lub zakażenia. Organizm stale wytwarza PMR. Oznacza to, że niewielka próbka pobrana podczas punkcji lędźwiowej jest szybko zastępowana przez organizm nowym płynem.

Procedura punkcji lędźwiowej

• Około godzinę przed punkcją lędźwiową członek personelu medycznego może nałożyć maść znieczulającą na obszar, w którym zostanie wykonane wkłucie. Dziecko może również otrzymać lek wywołujący sen, dzięki czemu prześpi całe badanie.
• Jeśli dziecko jest przytomne, w miejscu wkłucia może zostać najpierw wykonany zastrzyk z leku znieczulającego w postaci płynnej. Na potrzeby badania dziecko układa się w pozycji leżącej na boku lub siedzącej na krawędzi łóżka.
• Lekarz zbada palpacyjnie dolny odcinek pleców dziecka w celu znalezienia odpowiedniego miejsca do wprowadzenia igły. Zadba również o to, aby miejsce wkłucia na plecach zostało oczyszczone i odkażone. Zapobiega to ryzyku zakażenia. Podczas oczyszczania pleców dziecko może odczuwać zimno. Na plecy dziecka może zostać nałożona plastikowa folia zwana obłożeniem, dzięki której uwidoczniony zostanie jedynie obszar wykonania wkłucia.
• Następnie lekarz wprowadza igłę w odpowiednie miejsce. Igła ta ma pośrodku kanał, w którym znajduje się mniejsza igła. Gdy większa igła znajdzie się w miejscu docelowym, lekarz wysuwa mniejszą igłę. Proces ten umożliwia pobranie płynu do probówek. Pobieranie próbek płynu trwa maksymalnie 10 minut. Na koniec lekarz wyjmuje igłę, oczyszcza miejsce wkłucia i zakłada opatrunek.

Co dziecko odczuwa podczas badania?

Jeśli dziecko jest przytomne, może poczuć niewielkie ukłucie, a następnie pewien dyskomfort podczas wprowadzania igły. Niektórzy uznają punkcję lędźwiową za bezbolesny zabieg.

Wyniki badania

Informację o czasie oczekiwania na wyniki i sposobie ich przekazania można uzyskać u członka zespołu opiekującego się pacjentem.

Opieka pozabiegowa

Po zakończeniu badania wymagane może być pozostanie w pozycji leżącej na łóżku przez co najmniej 30 minut. Dziecku może również zostać podana woda lub inny płyn. Ma to zapobiec bólowi głowy, który jest częstym działaniem niepożądanym towarzyszącym tej procedurze.

Opatrunek założony dziecku można zdjąć po upływie 24 godzin.

Zapytaj członka zespołu opiekującego się pacjentem o leki, które możesz podać dziecku w przypadku dolegliwości bólowych. Obserwuj dziecko pod kątem oznak zakażenia, w tym:

• Nasilenia bólu, obrzęku lub zaczerwienienia w miejscu nakłucia.
• Wysięku o nieprzyjemnym zapachu z miejsca nakłucia.
• Gorączki.

Jeśli zauważysz u dziecka oznaki zakażenia, niezwłocznie skontaktuj się z członkiem zespołu opiekującego się pacjentem.