Menu
Close
Nudności i wymioty należą do często spotykanych działań niepożądanych związanych z chorobą nowotworową i leczeniem onkologicznym. Objawy te występują w różnym nasileniu – od łagodnego po ciężkie. Mogą wystąpić jeszcze przed leczeniem, w czasie jego trwania i po jego zakończeniu. Według relacji pacjentów z nowotworami wieku dziecięcego i ich rodzin nudności są często uznawane za jedno z najbardziej dokuczliwych działań niepożądanych.
Jeśli nie podejmie się kroków przeciwdziałających nudnościom i wymiotom, będą one miały negatywny wpływ na jakość życia dziecka. Mogą one obniżać samopoczucie emocjonalne oraz zaburzać realizację planu leczenia i codzienne aktywności. Objawy te mogą również prowadzić do niedożywienia, spadku masy ciała i innych powikłań zdrowotnych.
Dla większości dzieci chorujących na nowotwory są dostępne możliwości łagodzenia nudności i wymiotów. Obejmują one leki, zmiany w diecie oraz strategie radzenia sobie z dyskomfortem, takie jak głębokie oddychanie i odwracanie uwagi. Pomocne mogą być również terapie uzupełniające, takie jak akupunktura, aromaterapia i hipnoza.
Nudnościami określamy stan, gdy dana osoba czuje się niedobrze lub odczuwa dyskomfort towarzyszący potrzebie zwymiotowania. Nudności wiążą się zwykle z nieprzyjemnymi odczuciami w gardle lub żołądku. Inne wrażenia, jakie mogą się pojawić w związku z nudnościami, to zawroty głowy, problemy z połykaniem, pocenie się, odczucie zimna lub uderzenia gorąca.
Wymioty mają miejsce w momencie, gdy dochodzi do skurczu mięśni i wypchnięcia w górę zawartości żołądka, która wydostaje się na zewnątrz ciała przez jamę ustną. Typowymi przyczynami nudności i wymiotów są choroby, w tym choroba lokomocyjna, oraz działania niepożądane leków.
Podczas leczenia onkologicznego można się również spotkać z terminem „torsje”. Torsje to inne określenie wymiotów. W leczeniu nudności i wymiotów wykorzystuje się leki przeciwwymiotne.
Nudności i wymioty są ze sobą powiązane, jednak można doświadczać tylko jednej z tych dolegliwości jednocześnie.
Główną przyczyną nudności u dzieci z nowotworami jest chemioterapia. Niemniej jednak również radioterapia i niektóre leki poza cytostatykami mogą wywoływać nudności. U niektórych dzieci nudności mogą wynikać z samej choroby nowotworowej lub z innych problemów zdrowotnych. U dzieci z nowotworami mózgu może występować wodogłowie, czyli nagromadzenie płynu w mózgu. Zwiększone ciśnienie w głowie może powodować ucisk na nerwy i tym samym wywoływać wymioty.
Typowe przyczyny nudności i wymiotów u dzieci z nowotworami obejmują:
Związek między nudnościami i wymiotami a chemioterapią nie jest w pełni wyjaśniony. Wiadomo jednak, że chemioterapia może powodować uwolnienie określonych przekaźników biochemicznych, które regulują procesy związane z odczuwaniem nudności i wymiotami. Niektóre leki przeciwwymiotne oddziałują na te substancje chemiczne, blokując przesyłanie sygnałów.
Nudności mogą wystąpić na pewnym etapie leczenia nawet u 70% dzieci poddawanych chemioterapii. Nasilenie objawów waha się od łagodnego rozstroju żołądka do ostrych wymiotów. Wyróżnia się trzy postacie nudności i wymiotów związanych z chemioterapią:
W przypadku niektórych leków cytostatycznych prawdopodobieństwo wystąpienia nudności i wymiotów jest większe. Leki te można zaklasyfikować do grup w oparciu o to, jak bardzo prawdopodobne jest wystąpienie objawów po ich podaniu:
Grupy te określają prawdopodobieństwo wystąpienia objawów, jeśli nie zostaną podane leki przeciwwymiotne. Dzieci poddawane chemioterapii, która wiąże się z wysokim lub umiarkowanym ryzykiem wymiotów, zwykle otrzymują leki przeciwdziałające nudnościom i wymiotom jeszcze przed wystąpieniem tych objawów.
Dowiedz się od członka zespołu opiekującego się pacjentem, do jakiej kategorii należą leki, które będą podawane Twojemu dziecku. Jeśli są powiązane z wysokim ryzykiem wystąpienia objawów działań niepożądanych, zapytaj o sposoby ich łagodzenia.
| Chemioterapia związana z wysokim ryzykiem nudności i wymiotów |
Chemioterapia związana z umiarkowanym ryzykiem nudności i wymiotów |
|---|---|
| Karboplatyna | Karmustyna |
| Cisplatyna | Klofarabina |
| Cyklofosfamid (w wysokiej dawce) | Cyklofosfamid (w niskiej dawce) |
| Cytarabina (w wysokiej dawce) | Cytarabina (w pośredniej dawce) |
| Daktynomycyna | Daunorubicyna |
| Metotreksat (w wysokiej dawce) | Doksorubicyna (w niskiej dawce) |
| Dakarbazyna | Ifosfamid |
| Doksorubicyna (w wysokiej dawce) | Imatynib |
| Cytarabina + etopozyd lub tenipozyd | Chemioterapia dokanałowa |
| Doksorubicyna + ifosfamid | Metotreksat (w niskiej dawce) |
| Etopozyd + ifosfamid | Temozolomid |
| Cyklofosfamid + doksorubicyna, epirubicyna lub etopozyd |
Istnieje kilka sposobów łagodzenia nudności i wymiotów podczas leczenia onkologicznego. Aby zapewnić dziecku jak najlepszą ochronę przed tymi objawami, należy współpracować z zespołem opiekującym się pacjentem.
W profilaktyce i leczeniu nudności oraz wymiotów mogą być stosowane leki przeciwdziałające tym objawom (leki przeciwwymiotne). Leki często stosowane u pacjentów z nowotworami wieku dziecięcego obejmują:
U niektórych osób stosuje się kombinację leków. Wiele leków stosowanych w celu łagodzenia nudności i wymiotów ma również inne zastosowania. Zapytaj lekarza lub farmaceutę o zastosowanie i instrukcje podawania każdego leku, który przyjmuje Twoje dziecko.
Lekarze przepisują leki przeciwwymiotne w oparciu o schemat chemioterapii, wiek dziecka, rodzaj nowotworu i inne czynniki. Niektórym osobom może zostać przepisany lek, który przyjmuje się przed rozpoczęciem chemioterapii. Leki przeciwwymiotne są również przepisywane doraźnie w zależności od objawów. Rozmowa z zespołem opiekującym się pacjentem na temat objawów jest niezwykle istotna, ponieważ umożliwia wdrożenie najlepszego możliwego sposobu łagodzenia wszelkich działań niepożądanych.
Niektóre pokarmy i zapachy mogą nasilać nudności. Podczas leczenia onkologicznego u wielu osób dochodzi do utraty apetytu. Apetyt i preferencje żywieniowe dziecka mogą ulec zmianie. Znalezienie optymalnych rozwiązań może zająć nieco czasu. Poniżej podano wybrane wskazówki ogólne:
Poznaj więcej wskazówek dotyczących żywienia u pacjentów cierpiących na nudności i wymioty.
Dietetyk jest ważnym członkiem zespołu opiekującego się pacjentem. Ten specjalista może pomóc dzieciom zmagającym się z nudnościami i wymiotami. Dietetyk zapewnia wsparcie przy rozwiązywaniu problemów z żywieniem w chorobie. Jeśli u dziecka występują ciężkie nudności i wymioty, może być konieczne założenie sondy pokarmowej (umożliwiającej żywienie dojelitowe) lub podawanie składników odżywczych drogą dożylną (żywienie pozajelitowe). Procedury te są ważne, ponieważ umożliwiają zapewnienie dziecku odpowiedniego odżywienia i nawodnienia. Dowiedz się więcej o żywieniu w czasie leczenia nowotworu wieku dziecięcego.
Istnieje szereg strategii i terapii uzupełniających, które mogą być pomocne w walce z nudnościami i wymiotami. Należą do nich:
Przed wypróbowaniem jakiejkolwiek terapii uzupełniającej należy zasięgnąć opinii członka zespołu opiekującego się pacjentem w celu upewnienia się, że jest ona bezpieczna. Członek zespołu opiekującego się pacjentem może również pomóc w doborze najbardziej odpowiednich metod łagodzenia objawów.
Porozmawiaj z członkiem zespołu opiekującego się pacjentem na temat nudności i wymiotów. Są dostępne leki i inne strategie, które mogą być pomocne w łagodzeniu tych objawów.
Prowadź dziennik objawów. Notuj w nim, kiedy wystąpiły nudności oraz co powodowało ich nasilenie, a co złagodzenie. Zapisuj również informacje o wszelkich innych objawach, takich jak ból, utrata apetytu, biegunka lub zaparcia. Dzięki temu Ty oraz zespół opiekujący się pacjentem będziecie mogli lepiej zrozumieć charakterystykę objawów u dziecka i przygotować odpowiedni plan przeciwdziałania im.
—
Together nie promuje stosowania żadnej marki produktów wymienionych w niniejszym artykule.
—
Sprawdzono: październik 2022 r.
