Problemy z płucami i oddychaniem

Niektóre terapie przyjmowane w związku z nowotworem wieku dziecięcego mogą przyczyniać się do wystąpienia problemów z płucami i oddychaniem. Można jednak podjąć działania, które pomagają chronić płuca i dbać o ich zdrowie.

Takim działaniem jest unikanie chorób płuc oraz wczesne wykrywanie i leczenie wszelkich problemów z płucami.

Terapie przeciwnowotworowe, które mogą być przyczyna problemów z płucami i oddychaniem

Terapie, które mogą prowadzić do uszkodzenia płuc, obejmują chemioterapię przy użyciu niektórych leków, radioterapię oraz zabiegi chirurgiczne. Problem ten może się pojawić także w wyniku powikłań po przeszczepie komórek krwiotwórczych (znanego także jako przeszczep szpiku kostnego lub przeszczep komórek macierzystych). Mogą one powodować uszkodzenie maleńkich pęcherzyków tlenowych oraz naczyń krwionośnych w płucach. Terapie te mogą także przyczyniać się do obrzęku dróg oddechowych oraz zwiększonej produkcji śluzu spowodowanych podrażnieniem lub infekcją.

Czynniki ryzyka dotyczące problemy z płucami i oddychaniem

• Młody wiek w momencie leczenia
• Pozytywny wywiad w kierunku chorób płuc
• Palenie tytoniu
• Bierne palenie
• Środki odurzające przyjmowane w formie wziewnej, np. palenie marihuany
• Palenie e-papierosów

Problemy z płucami, które mogą pojawić się jako następstwo leczenia przeciwnowotworowego

• Bliznowacenie płuc (włóknienie płuc)
• Powtarzające się infekcje płuc (przewlekle zapalenie oskrzeli, rozstrzenie oskrzeli lub nawracające zapalenie płuc)
• Zapalenie tkanki płuc i dróg oddechowych (zarostowe zapalenie oskrzelików)
• Rozerwanie pęcherzyków płucnych oraz zgrubienie i zatykanie dróg oddechowych (restrykcyjna/obturacyjna choroba płuc)

Objawy problemów z płucami i oddychaniem

• Duszności
• Częste kaszlenie
• Świszczący oddech
• Ból w klatce piersiowej
• Częste zapalenia oskrzeli, zapalenia płuc
• Męczenie się lub duszności przy niewielkim wysiłku

Co osoby, które chorowały na nowotwór, mogą zrobić, by zadbać o zdrowie płuc

Poznaj ryzyko i monitoruj stan zdrowia

• Poznaj ryzyko rozwinięcia się problemów z płucami i oddychaniem w Twoim przypadku. Zapytaj lekarza, czy przyjmowane w przeszłości leczenie może zwiększać ryzyko choroby płuc.
• Udostępnij kopię swojego planu opieki nad pacjentem, który przeżył chorobę nowotworową swoim lekarzom. Plan ten zawiera szczegóły dotyczące przyjmowanego w przeszłości leczenia przeciwnowotworowego i informacje na temat problemów zdrowotnych, które mogą się pojawić w jego następstwie.
• Zalecana jest coroczna kontrola stanu zdrowia.

Zalecane badania w kierunku problemów z płucami

Badanie czynności płuc – w tym badanie zdolności dyfuzji gazów w płucach (DLCO) i spirometria – może wykazać problemy z płucami, które nie są widoczne w standardowym badaniu.

Dobrą praktyką jest wykonywanie tych badań co najmniej raz na dwa lata po zakończeniu leczenia przeciwnowotworowego, aby sprawdzić, czy rozwijają się jakiekolwiek problemy z płucami. Na podstawie wyników lekarz zdecyduje, czy potrzebne są dalsze badania.

Zapobieganie chorobom płuc u osób, które chorowały na nowotwór

• Zaszczep się przeciwko pneumokokom.
• Co roku przyjmuj szczepionkę przeciwko grypie.
• Unikaj nurkowania, chyba że pulmonolog (lekarz płuc) uzna, że nurkowanie jest w Twoim wypadku bezpieczne.
• Nie pal papierosów.
• Nie pal e-papierosów.
• Unikaj biernego palenia.
• Dbaj o regularną aktywność fizyczną.
• Nie pal marihuany ani nie wdychaj środków odurzających.
• Nie wdychaj toksycznych oparów z chemikaliów, rozpuszczalników i farb.
• Przestrzegaj wszystkich zasad bezpieczeństwa w pracy. W razie potrzeby korzystaj z elementów chroniących drogi oddechowe. Zgłaszaj wszelkie niebezpieczne warunki pracy do urzędu zdrowia i bezpieczeństwa pracy (OSHA).
• Wykonuj regularne badania kontrolne.
• Wykonuj zalecane badania przesiewowe.
• Prowadź zdrowy tryb życia.

Więcej informacji w dokumencie Children’s Oncology Group pt.: Pulmonary Health after Cancer Treatment.