Przejdź do głównej zawartości

Witamy

Together to nowa platforma informacyjna dla wszystkich osób zmagających się z nowotworami wieku dziecięcego – pacjentów, ich rodziców i pozostałych członków rodziny oraz bliskich.

Dowiedz się więcej

Obrazowanie metodą pozytronowej tomografii emisyjnej (PET)

Czym jest obrazowanie PET?

Obrazowanie metodą pozytronowej tomografii emisyjnej (ang. positron emission tomography, PET) uwidacznia czynność narządów i tkanek w organizmie.

Do czego służy obrazowanie PET?

Obrazy PET pomagają lekarzom w diagnozowaniu i leczeniu nowotworów.

Umożliwiają one uwidocznienie i śledzenie aktywności komórek, w tym komórek nowotworowych. Obrazowanie PET umożliwia ocenę:

  • Przepływu krwi
  • Szybkości wzrostu guza nowotworowego
  • Skuteczności działania leków cytostatycznych stosowanych w chemioterapii 

Czym jest obrazowanie PET-TK?

W niektórych przypadkach obrazowanie PET jest przeprowadzane jednocześnie z tomografią komputerową (TK). Obrazowanie PET-TK pozwala na zgromadzenie danych uzyskanych obiema technikami – PET i TK – oraz połączenie ich na obrazach. 

Obrazowanie PET-TK dostarcza lekarzom informacji dotyczących czynności, wielkości, kształtu i położenia nowotworu oraz sąsiadujących z nim obszarów.

Najpierw odbywa się obrazowanie TK. W jego wyniku tworzone są obrazy anatomiczne narządów i struktur ciała.

Następnie przeprowadzane jest obrazowanie PET, w którym uzyskiwane są obrazy przedstawiające metaboliczne lub czynnościowe zmiany w tkankach.

Obraz PET-TK pacjenta pediatrycznego z chłoniakiem nieziarniczym
Obraz PET-TK w płaszczyźnie bocznej pacjenta pediatrycznego z chłoniakiem nieziarniczym
Obraz PET-TK w płaszczyźnie osiowej pacjenta pediatrycznego z chłoniakiem nieziarniczym

Obrazowanie PET-TK pozwala na zgromadzenie danych uzyskanych obiema technikami – PET i TK – oraz połączenie ich na obrazach.

Na jakiej zasadzie odbywa się obrazowanie PET?

Obrazowanie PET polega na pomiarze poziomu glukozy, czyli rodzaju cukru, w komórkach.

Przed badaniem PET dziecku wstrzykuje się znacznik radioaktywny. Ma on postać glukozy połączonej z niewielką ilością materiału radioaktywnego.

Komórki nowotworowe mogą rosnąć i dzielić się w szybkim tempie. W związku z tym pochłaniają one znacznie więcej glukozy niż zdrowe komórki. Materiał radioaktywny połączony z cząsteczkami glukozy jest widoczny na obrazach PET w postaci jasnych obszarów. 

Nastolatek z nowotworem ułożony do obrazowania PET otrzymuje zastrzyk ze znacznika radioaktywnego.

Pacjentom wstrzykuje się znacznik radioaktywny, który ma postać glukozy połączonej z niewielką ilością materiału radioaktywnego.

Czego się spodziewać podczas wizyty w ośrodku w celu wykonania badania PET?

Każdy szpital pediatryczny ma inne procedury, jednak zazwyczaj można się spodziewać poniżej opisanego przebiegu wizyty.

  • Pacjent i jego rodzic lub opiekun rejestrują się w punkcie rejestracji i przechodzą do poczekalni. Następnie zostaną wywołani w celu udania się do pomieszczenia z aparatem do obrazowania PET.
  •  Personel pielęgniarski lub technik sprawdzi u dziecka poziom glukozy. Jeśli poziom jest prawidłowy, zostanie wykonany zastrzyk ze znacznika radioaktywnego (FDG).
  • Następnie konieczne jest odczekanie około 45 minut, aż znacznik rozprzestrzeni się po całym ciele.
  • Aparat do obrazowania PET ma duże wymiary i okrągły kształt z otworem pośrodku, przez który przesuwa się stół do obrazowania. Gdy nadejdzie czas badania, technik pomaga dziecku w ułożeniu się na stole. Technik zadba o to, aby pozycja dziecka była prawidłowa. Następnie technik uda się do sąsiedniego pomieszczenia, gdzie widzi i słyszy pacjenta oraz może z nim rozmawiać podczas badania.
  • Badanie jest bezbolesne. Jedyną niedogodnością dla dziecka jest konieczność pozostawania w nieruchomej pozycji przez 30–45 minut. Dziecko może otrzymać lek wywołujący sedację, dzięki czemu może przespać całą procedurę. Dziecięcy psychoonkolog kliniczny może również poćwiczyć z pacjentem techniki relaksacji.
Nastolatek z nowotworem poddawany pierwszej fazie obrazowania PET – na twarzy pacjenta widoczne są czerwone wskaźniki laserowe.

Po włączeniu aparatu do obrazowania pacjent zobaczy czerwone wskaźniki laserowe obrazowania, nie są one jednak odczuwalne w żaden inny sposób.

Po włączeniu aparatu do obrazowania dziecko zobaczy czerwone wskaźniki laserowe obrazowania, nie są one jednak odczuwalne w żaden inny sposób.

  • Po włączeniu aparatu do obrazowania dziecko zobaczy czerwone wskaźniki laserowe obrazowania, nie są one jednak odczuwalne w żaden inny sposób. Aparat do obrazowania PET nie robi dużo hałasu. Jego ścianki nie stykają się z ciałem pacjenta. Dziecko może w czasie badania słuchać muzyki lub oglądać film.
  • Stół przesuwa się przez duży otwór pośrodku aparatu kilka razy podczas badania.
  • Jeśli nie zastosowano sedacji, dziecko może zwykle od razu po badaniu powrócić do zwykłych aktywności. W przypadku sedacji należy odczekać, aż leki znieczulające przestaną działać, przebywając w pomieszczeniu przeznaczonym specjalnie do tego celu.

Jak przygotować dziecko do obrazowania PET?

O badaniu należy porozmawiać zespołem opiekującym się pacjentem. Ponadto poniższe wskazówki ogólne mogą okazać się przydatne.

  • W ramach przygotowania do badania na kilka godzin przed obrazowaniem dziecko nie powinno przyjmować określonych pokarmów lub napojów ani wykonywać ćwiczeń fizycznych, ponieważ może to mieć wpływ na wyniki obrazowania.
  • Dziecko powinno być ubrane w luźną i wygodną odzież. Aparaty do obrazowania PET wymagają chłodzenia, więc w pracowni badań może być zimno.
  • W placówce należy się pojawić kilka minut przed wyznaczonym terminem wizyty w celu rejestracji. 

Czy obrazowanie PET jest bezpieczne?

Poziom promieniowania jest bardzo niski. Zespół opiekujący się pacjentem wyjaśni ryzyko i korzyści związane z badaniem. W razie jakichkolwiek obaw pacjenci i ich rodziny powinni porozmawiać z członkiem opiekującego się nimi zespołu.

Materiał radioaktywny jest szybko wydalany z organizmu. Za sprawą naturalnego procesu rozpadu promieniotwórczego radioaktywność materiału z czasem zanika. Materiał ten jest ponadto wydalany z organizmu z moczem lub kałem w ciągu pierwszych kilku godzin po badaniu.

Zespół medyczny z pewnością poinformuje pacjenta i jego rodzinę o konieczności picia dużych ilości wody w celu wypłukania materiału radioaktywnego z organizmu.

Choć poziom radioaktywności jest bardzo niski, należy mimo wszystko stosować poniższe środki ostrożności podczas opieki nad dzieckiem po badaniu:

  • Zawsze myj ręce po przewinięciu dziecka lub kontakcie z jego płynami ustrojowymi.
  • Przez dwa dni po badaniu zużyte pieluchy należy przechowywać w oddzielnym pojemniku na śmieci i dopiero po tym okresie wyrzucić je razem ze zwykłymi śmieciami.
  • Jeśli jesteś w ciąży, nie przytulaj dziecka przez co najmniej 24 godziny po badaniu. Ponadto dziecko powinno unikać bezpośredniego kontaktu z niemowlętami i małymi dziećmi w dniu badania.

W jaki sposób przekazywane są wyniki badania?

Obrazy analizuje lekarz specjalizujący się w medycynie nuklearnej. Po analizie opis trafia do lekarza prowadzącego pacjenta. Lekarz prowadzący omawia wyniki podczas kolejnej wizyty z pacjentem i jego rodzicem lub opiekunem.


Sprawdzono: styczeń 2022 r.