Dojście centralne do żyły (centralny cewnik żylny)

Czym jest dojście centralne do żyły?

Dojście centralne do żyły, określane również jako centralny cewnik żylny, ma postać długiej, cienkiej i giętkiej rurki. Cewnik wprowadza się do żyły przez nacięcie w skórze. Cewnik dojścia centralnego jest następnie przemieszczany dalej w świetle żyły, aż jego końcówka znajdzie się wewnątrz serca lub w jego bezpośrednim sąsiedztwie.

Drugi koniec cewnika wystaje na zewnątrz ciała. Ten zewnętrzny koniec jest wyposażony w złącze. Złącze zapobiega wyciekom z cewnika oraz przedostawaniu się drobnoustrojów do organizmu.

Zespół opiekujący się pacjentem może stosować złącze dojścia centralnego do żyły w celu podawania:

• Leków
• Preparatów do żywienia pozajelitowego
• Produktów krwiopochodnych
• Płynów

Za pomocą tego cewnika mogą być również pobierane próbki krwi do badań, takich jak morfologia krwi i badania biochemiczne krwi.

Korzyści ze stosowania dojścia centralnego do żyły

• Ograniczenie konieczności nakłuwania żył dziecka w celu podawania leków, płynów, składników odżywczych i produktów krwiopochodnych oraz pobierania próbek krwi. Czasami nakłucie żyły może być nadal konieczne, ponieważ niektóre badania krwi wymagają pobrania próbki bezpośrednio z żyły.
• Przeszkoleni opiekunowie mogą korzystać z dojścia centralnego w warunkach domowych, postępując zgodnie z instrukcjami zespołu opiekującego się pacjentem.
• Cewnik może zostać założony na wiele miesięcy, a nawet dłużej.
• Rozwiązanie to ogranicza podrażnienie naczyń krwionośnych przez leki i zabiegi.
• Opiekunowie mogą korzystać z dojścia centralnego w celu podawania leków lub składników odżywczych za pomocą strzykawki albo worka z płynem infuzyjnym.
• Niektóre rodzaje dojść centralnych umożliwiają podawanie więcej niż jednego leku jednocześnie.

Zespół opiekujący się pacjentem wyjmie cewnik dojścia centralnego, gdy nie będzie już potrzebny.

Rodzaje dojść centralnych do żyły

Zakładanie centralnego cewnika żylnego

Dojście centralne do żyły zakłada się u dzieci, które są poważnie chore i wymagają długotrwałego leczenia. Zespół opiekujący się pacjentem wytłumaczy rodzicowi lub opiekunowi, dlaczego dziecko wymaga założenia dojścia centralnego do żyły. Przed założeniem cewnika lekarz może wydać zalecenie NPO („nic doustnie”), co oznacza, że dziecko musi się wstrzymać od jedzenia i picia. W takim przypadku należy dopilnować, aby dziecko przestrzegało tego zalecenia.

Podczas procedury zakładania cewnika dziecko może być przytomne lub uśpione (czyli poddane sedacji). Jeśli dziecko jest przytomne, zespół opiekujący się pacjentem poda mu środek znieczulający skórę, aby zapobiec bólowi. W celu zaśnięcia na czas procedury u niektórych pacjentów może zostać zastosowane znieczulenie ogólne.

Znieczulenie i zabiegi chirurgiczne zawsze wiążą się z pewnym ryzykiem. Zespół opiekujący się pacjentem wyjaśni ryzyko i korzyści związane z zabiegiem chirurgicznym i znieczuleniem. Omówione zostaną również korzyści i ryzyko związane z założeniem dojścia centralnego do żyły.

Czego można się spodziewać po założeniu dojścia centralnego do żyły?

• Jeśli u dziecka zastosowano znieczulenie, może ono spać przez około godzinę.
• W pobliżu miejsca wprowadzenia cewnika dziecko może odczuwać bolesność i odrętwienie.
• Może się pojawić niewielkie zasinienie lub wysięk.
• Dziecko może mieć odczucie „ciągnięcia” po zewnętrznej stronie skóry.

Przyzwyczajenie się do obecności cewnika może zająć dziecku kilka dni. Poinformuj zespół opiekujący się pacjentem, jeśli dziecko odczuwa jakikolwiek ból lub dyskomfort.

Pielęgnacja dojścia centralnego do żyły

Jeśli dziecko zostanie wypisane do domu z założonym dojściem centralnym do żyły, zespół opiekujący się pacjentem poinstruuje rodzica lub opiekuna, w jaki sposób pielęgnować to miejsce. Najlepszym rozwiązaniem jest przeszkolenie kilku członków rodziny w zakresie pielęgnacji cewnika. Zapytaj członka zespołu opiekującego się pacjentem o wszelkie kwestie, które nie są do końca zrozumiałe.
Dziecko nie powinno brać udziału w aktywnościach, które mogłyby spowodować uszkodzenie cewnika, takich jak sporty kontaktowe i dynamiczne zabawy. Nie wolno również pływać ani dopuścić do zmoczenia miejsca założenia cewnika, ponieważ zwiększa to ryzyko zakażenia. Co można, a czego nie można robić możesz się dowiedzieć od zespołu opiekującego się pacjentem.
Obserwuj dziecko pod kątem problemów z dojściem centralnym do żyły. Obejmują one zakażenia, tworzenie się skrzeplin i przemieszczanie się cewnika. Niektóre zakażenia, takie jak zakażenie krwi związane z obecnością centralnego cewnika żylnego (ang. central line-associated bloodstream infection, CLABSI), mogą zagrażać życiu. W razie jakichkolwiek obaw należy się niezwłocznie skontaktować z lekarzem.

Więcej informacji