Przejdź do głównej zawartości

Witamy

Together to nowa platforma informacyjna dla wszystkich osób zmagających się z nowotworami wieku dziecięcego – pacjentów, ich rodziców i pozostałych członków rodziny oraz bliskich.

Dowiedz się więcej

Ultrasonografia

Obrazowanie ultrasonograficzne

Obrazowanie ultrasonograficzne jest również określane jako sonografia. W badaniu tym wykorzystuje się fale dźwiękowe o wysokiej częstotliwości do pozyskania obrazów przedstawiających struktury wewnątrz ciała. Te fale dźwiękowe nie są słyszalne dla ludzkiego ucha.

Obrazy ultrasonograficzne przedstawiają stan struktur ciała w momencie badania. Mogą one przedstawiać strukturę i ruch narządów wewnętrznych. Ponadto ta metoda badania umożliwia zobrazowanie przepływu krwi przez naczynia krwionośne.

Obrazowanie ultrasonograficzne jest bezpieczną techniką umożliwiającą wyraźne uwidocznienie tkanek i narządów wewnątrz ciała.

Obraz ultrasonograficzny przedstawiający masę w nadnerczu.

Obraz ultrasonograficzny przedstawiający masę w nadnerczu.

Jak działa ultrasonografia?

Technik ultrasonografii używa głowicy zwanej przetwornikiem do uwidocznienia struktur wewnątrz ciała. Przetwornik przesyła do ciała fale dźwiękowe. Fale te są odbijane przez narządy i tkanki. W wyniku tego procesu tworzony jest obraz narządów wewnętrznych.

  • Do badania ultrasonograficznego dziecko powinno być położone na kozetce. Obrazowany obszar ciała jest odkryty.
  • Technik nakłada bezbarwny żel na bazie wody na obrazowany obszar ciała. Żel ten zapewnia lepszy kontakt przetwornika ze skórą. Przy pierwszym kontakcie żel może wywołać uczucie zimna. 
  • Następnie technik dociska przetwornik do skóry w obrazowanym obszarze ciała. W celu uzyskania optymalnego obrazu technik przesuwa przetwornik w obrębie tego obszaru.
  • Po zakończeniu badania technik usuwa żel z ciała dziecka.
     

Badania z podaniem środka kontrastowego

W niektórych badaniach ultrasonograficznych wykorzystywany jest środek kontrastowy. Środek kontrastowy umożliwia uwidocznienie przepływu krwi w narządach ciała.

Środek kontrastowy wstrzykuje się do krwiobiegu. Jeśli dziecko nie ma jeszcze założonego dostępu dożylnego ani portu, personel pielęgniarski wykona u dziecka wkłucie dożylne. Jeśli konieczne jest założenie wkłucia dożylnego, przed wykonaniem tej procedury personel omówi ją z pacjentem i jego rodzicem bądź opiekunem.

Stosowany środek kontrastowy ma postać mikropęcherzyków. Te małe cząstki mają wielkość odpowiadającą w przybliżeniu wielkości krwinek czerwonych. Mikropęcherzyki są wyraźnie widoczne na obrazach ultrasonograficznych. Ten rodzaj środka kontrastowego stanowi bezpieczną i skuteczną metodę wzmocnienia obrazu ultrasonograficznego.

Środek kontrastowy przypomina wyglądem mleko. Jest on zamknięty w niewielkiej fiolce. Działania niepożądane występują rzadko i nie są długotrwałe. Jeśli masz pytania dotyczące zastosowania mikropęcherzyków, poproś o pomoc członka zespołu opiekującego się pacjentem.

Ultrasonografia dopplerowska

Ultrasonografia dopplerowska może być częścią badania ultrasonograficznego. Ultrasonografia dopplerowska umożliwia zobrazowanie przepływu krwi przez naczynia krwionośne, w tym główne tętnice i żyły. Ultrasonografia dopplerowska pozwala na uwidocznienie następujących nieprawidłowości:

  • Obiektów blokujących przepływ krwi, takich jak skrzepliny.
  • Zwężenia naczyń krwionośnych.
  • Guzów i innych nieprawidłowości naczyń krwionośnych i układu naczyniowego.

Obrazy ultrasonograficzne przedstawiają stan struktur i narządów ciała w czasie rzeczywistym.

Zastosowania ultrasonografii

Ultrasonografia diagnostyczna

Ultrasonografia może być pomocnym narzędziem w diagnostyce nowotworów wieku dziecięcego, do których zaliczają się:

Ultrasonografia jest również techniką wykorzystywaną w biopsjach cienko- i gruboigłowych . Biopsje te są wykonywane w ramach diagnostyki guzów nowotworowych. Ultrasonografia może pomóc lekarzom w uwidocznieniu zajęcia pobliskich naczyń krwionośnych przez guza nowotworowego.

Pacjent płci męskiej poddawany ultrasonografii.

Technik mocno dociska przetwornik do skóry pacjenta w badanym obszarze ciała.

Obrazowanie ultrasonograficzne wykorzystuje się do oceny:

  • Wyrostka robaczkowego
  • Żołądka/odźwiernika 
  • Wątroby
  • Pęcherzyka żółciowego
  • Śledziony
  • Trzustki
  • Jelita/okrężnicy
  • Nerek
  • Pęcherza moczowego
  • Jąder
  • Jajników
  • Macicy
  • Tarczycy
  • Tętnic i żył

Ultrasonograficzne badania przesiewowe 

Niektóre szpitale dziecięce wykorzystują ultrasonografię jako metodę badań przesiewowych u pacjentów z chorobami genetycznymi. Choroba genetyczna może zwiększać u tych pacjentów ryzyko rozwoju guzów nowotworowych. Na przykład u pacjentów z zespołem Beckwitha-Wiedemanna, Denysa-Drasha lub WAGR istnieje większe ryzyko rozwoju guza Wilmsa.

Przetwornik przesyła do ciała fale dźwiękowe. Narządy i tkanki odbijają te fale. Odbicia fal umożliwiają utworzenie obrazu narządów wewnątrz ciała.

Jak przygotować dziecko do ultrasonografii

  • Dopilnuj, aby dziecko było ubrane w wygodną i luźną odzież. Konieczne może być zdjęcie niektórych elementów ubioru i biżuterii w obszarze ciała poddawanym badaniu. Czasami do badania wymagane jest przebranie się w koszulę szpitalną.
  • W przypadku ultrasonografii wątroby, pęcherzyka żółciowego, śledziony i trzustki dziecko powinno się wstrzymać od jedzenia i picia przez 6–8 godzin przed badaniem.
  • W przypadku ultrasonografii nerek, pęcherza moczowego i miednicy dziecko może zostać poproszone o wypicie do 2 litrów płynów na 2–3 godzin (bez oddawania moczu) przed badaniem w celu wypełnienia pęcherza moczowego. Najlepiej jest pić wodę. Wypicie prawie dwóch litrów wody może stanowić wyzwanie dla dziecka, należy jednak dopilnować, aby wypiło jak największą ilość płynu bez oddawania moczu.

W celu przygotowania dziecka do ultrasonografii należy postępować zgodnie z instrukcjami zespołu opiekującego się pacjentem.

Wyniki ultrasonografii

Obrazy są poddawane dokładnej ocenie dokonywanej przez radiologa, czyli lekarza specjalizującego się w interpretacji badań obrazowych. Lekarz ten wysyła następnie raport do członka zespołu opiekującego się pacjentem, który skierował pacjenta na badanie. Lekarz prowadzący pacjenta informuje pacjenta i jego rodzica lub opiekuna o wynikach badania. W rzadkich przypadkach radiolog może omówić wyniki badania dziecka tuż po jego zakończeniu.

W celu obserwacji zmiany chorobowej lub stanu pacjenta na przestrzeni czasu lekarze mogą wykonywać badania kontrolne. Badania kontrolne są czasami najlepszym sposobem na weryfikację skuteczności leczenia lub stabilności zmiany chorobowej na przestrzeni czasu.

Najważniejsze informacje

  • W obrazowaniu ultrasonograficznym wykorzystuje się fale dźwiękowe do pozyskiwania obrazów narządów i tkanek wewnątrz ciała.
  • Technik nakłada żel na obrazowany obszar ciała. Następnie dociska głowicę do skóry w obrazowanym obszarze ciała.
  • W niektórych badaniach ultrasonograficznych wykorzystywany jest środek kontrastowy wstrzykiwany do krwiobiegu.
  • Ultrasonografia pomaga lekarzom w diagnozowaniu określonych nowotworów oraz stanowi metodę badania przesiewowego pod kątem chorób genetycznych.
  • W celu przygotowania dziecka do ultrasonografii należy postępować zgodnie z instrukcjami zespołu opiekującego się pacjentem.


Sprawdzono: wrzesień 2022 r.