Problemy z kręgosłupem u osób, które chorowały na nowotwór wieku dziecięcego

Niektóre terapie przeciwnowotworowe mogą być przyczyną nieprawidłowego ustawienia kręgosłupa.

Może to być przyczyną pojawiania się skoliozy lub kifozy. Obie choroby można leczyć.

Skolioza

Skolioza oznacza boczne skrzywienie kręgosłupa.

Zdrowy kręgosłup wygląda jak prosta linia, gdy patrzy się na niego od tyłu. W przypadku skoliozy kształt kręgosłupa przypomina literę „S” lub „C”.

Skoliozę rozpoznaje się, gdy kąt odchylenia bocznego kręgosłupa wynosi 10 stopni w badaniu RTG.

Oznaki skoliozy:

• Nierówne łopatki
• Nierówne biodra
• Nierówna linia talii
• Przechylenie pleców w bok
• Pozycja głowy nie wyznacza środka odległości pomiędzy kośćmi biodrowymi
• Jedna noga dłuższa od drugiej

Przyczyny i czynniki ryzyka skoliozy w następstwie leczenia nowotworu wieku dziecięcego

Skolioza dotyka wielu młodych osób, w szczególności nastolatków. Często jej przyczyny są nieznane.

Pacjenci, którzy otrzymywali określone rodzaje radioterapii, są bardziej narażeni na nierównomierny rozwój mięśni, kości i tkanek miękkich pleców.

Ryzyko skoliozy dotyczy osób wyleczonych z nowotworu wieku dziecięcego w następujących przypadkach:

• Gdy nowotwór znajduje się w kręgosłupie lub jego okolicy.
• Gdy w obrębie kręgosłupa lub klatki piersiowej wykonywany jest zabieg chirurgiczny. Nie dotyczy to umieszczenia cewnika centralnego.
• Gdy radioterapia obejmuje tułów lub jakikolwiek obszar między ramionami a miednicą. Napromieniowanie może prowadzić do nierównomiernego rozwoju mięśni, kości i tkanek miękkich pleców. Przyczyny podwyższonego ryzyka:
  • Dawka wynosiła 20 Gy lub więcej.
  • Radioterapia obejmowała połowę obszaru klatki piersiowej lub brzucha.
  • Pacjent przeszedł także zabieg chirurgiczny klatki piersiowej, jamy brzusznej lub kręgosłupa.

Przyczyny i czynniki ryzyka kifozy w następstwie leczenia nowotworu wieku dziecięcego

Ryzyko kifozy dotyczy osób w następujących przypadkach:

• Gdy nowotwór znajduje się w kręgosłupie lub jego okolicy.
• Pacjent przeszedł zabieg chirurgiczny w obrębie kręgosłupa, klatki piersiowej lub nadbrzusza (nie dotyczy to umieszczenia cewnika centralnego).
• Pacjent przyjmował radioterapię klatki piersiowej i nadbrzusza, zwłaszcza w dawce 20 Gy lub wyższej.
  • Promieniowanie może powodować rozciąganie więzadeł kręgosłupa, pogłębiając naturalną krzywiznę kręgosłupa.
  • Może także przyczyniać się do nierównomiernego rozwoju mięśni i więzadeł pleców.

Leczenie skoliozy i kifozy

Po rozpoznaniu skoliozy lub kifozy pacjenci są zazwyczaj kierowani do ortopedy.

Leczenie obydwu schorzeń jest zwykle realizowane etapowo:

• Obserwacja. Krzywizna kręgosłupa jest uważnie monitorowana, zwłaszcza w okresie dojrzewania i innych okresach szybkiego wzrostu. Jeśli skrzywienie nie ulega pogorszeniu, wystarczającym działaniem jest sama obserwacja.
• Orteza. Jeśli skrzywienie pogłębia się, kolejnym etapem leczenia zazwyczaj jest stosowanie plastikowej ortezy kręgosłupa. Ortezę można nosić pod ubraniem. Pozwala ona zatrzymać proces pogłębiania się skrzywienia kręgosłupa i pomaga w skorygowaniu postawy ciała.
• Zabieg chirurgiczny. Zabieg przeprowadzany jest w przypadku poważnego stanu pacjenta, którego nie da się poprawić przez obserwację lub przy pomocy ortezy. 

Jak osoby, które chorowały na nowotwór, mogą radzić sobie z problemami z kręgosłupem

Poznaj ryzyko i monitoruj stan zdrowia

• Poznaj ryzyko rozwinięcia się problemów z kręgosłupem w Twoim przypadku. Zapytaj lekarza, czy przyjmowane w przeszłości leczenie może zwiększać ryzyko problemów z kręgosłupem.
• Udostępnij kopię swojego planu opieki nad pacjentem, który przeżył chorobę nowotworową swoim lekarzom. Plan ten zawiera szczegóły dotyczące przyjmowanego w przeszłości leczenia przeciwnowotworowego – w tym transfuzji krwi – i informacje na temat problemów zdrowotnych, które mogą się pojawić w jego następstwie.

Badania przesiewowe pod kątem problemów z kręgosłupem

• Wykonuj regularne badania, w tym badania w kierunku problemów z kręgosłupem. Lekarz może rozpoznać skoliozę i kifozę podczas badania fizykalnego. Rozpoznanie można potwierdzić badaniem RTG.
• Porozmawiaj ze swoim lekarzem, jeśli skrzywienie Twojego kręgosłupa wydaje Ci się niepokojące.

Więcej informacji w dokumencie Children’s Oncology Group pt.: Scoliosis and Kyphosis Health.