အဓိကအကြောင်းအရာ skip

ဖန်းတနယ်လ်

အထောက်အကူပြုကုထုံး

ကုန်အမှတ်တံဆိပ်အမည်များ:

Actiq®; Duragesic®; Sublimaze®

မကြာခဏအတှကျအသုံးပွု:

နာကျင်ခြင်း

ကလစ်ဘုတ် သင်္ကေတ

ဖန်းတနယ်လ်ဆိုတာဘာလဲ?

ဖန်းတနယ်လ်နာကျဉ်မှုသက်သာစေရန်အသုံးပြုသည့် ဘိန်းပါသောဆေး တစ်မျိုးဖြစ်သည်။ ဖန်းတနယ်လ်ဆေးသည် ပုံစံအမျိုးမျိုး၊ ဆေးပြင်းအားအမျိုးမျိုးဖြင့်လာတတ်သည်။ အခြားနာကျင်မှု သက်သာစေသည့်ဆေးများကို သောက်နေသည့်တိုင်အောင် ပြင်းပြင်းထန်ထန် သို့မဟုတ် ဆက်တိုက်နာကျင်နေသေးပါက ၎င်းဆေးကို အသုံးပြုနိုင်သည်။ ဖန်းတနယ်လ်ဆေးကို ခွဲစိပ်နေစဉ်နှင့် ခွဲစိပ်ပြီးနောက် နာကျင်မှုသက်သာစေရန်အတွက်လည်း အသုံးပြုနိုင်သည်။

အချို့သောဖန်းတနယ်လ်ဆေးပုံစံများသည် အာနိသင်ချက်ချင်းပြတတ်သည်။ အလျင်အမြန်အာနိသင်ပြတတ်သောဆေးပုံစံများတွင် လျှာအောက်ငုံဆေး ဆေးပြားများနှင့် ဖြန်းဆေး၊ ငုံဆေးပြားများ၊ ပါးစောင်ထဲထည့်ငုံဆေးပြားများ ပျော်ဝင်နိုင်သောဆေးပြားနှင့် နှာခေါင်းတွင်းဖြန်းဆေးတို့ပါဝင်ကြသည်။ ဘိန်းကဲ့သို့သော အခြားအမျိုးအစားနာကျင်မှုသက်သာစေသည့်ဆေးပေးထားချိန်တွင် ထပ်မံနာကျင်သေးပါက ဤဆေးများကို မကြာခဏအသုံးပြုရလေ့ရှိသည်။ (အလွန်အမင်းနာကျဉ်နေသည့်အခါ)

ဖန်းတနယ်လ်ဆေးကို အရေပြားပေါ်တွင်ကပ်သည့် ဆေးအဖြစ်လည်းပေးနိုင်သည်။ အရေပြားကပ်ဆေးများမှာ ဆေးအာနိသင်ကို အချိန်နှင့်အမျှ တဖြည်းဖြည်းချင်းထုတ်လွှတ်ပေးသည်။ တာရှည် သို့ ဆက်တိုက်နာကျင်မှုမျိုးတွင် အသုံးပြုနိုင်သည်။

ဘေးကင်းစေရန်ရည်ရွယ်၍ ဖန်းတနယ်လ်ဆေးပေးခြင်းကို ဥပဒေအရထိန်းချုပ်ထားသည်။ ဖန်းတနယ်လ်ဆေးကို အချိန်ကာလကြာရှည်အသုံးပြုပါက ဤဆေးကိုအသုံးမပြုဘဲမနေနိုင်သည့် အလေ့အထ ဖြစ်သွားနိုင်သည်။ ဆေးကိုတလွဲအသုံးပြုနေသော သို့မဟုတ် ဆေးစွဲနေသော လက္ခဏာတို့ကိုရှိ/မရှိ စောင့်ရှောက်ကုသပေးသည့်အဖွဲ့မှ စောင့်ကြည့်နေမည်။ မိသားစုများအနေဖြင့် အသုံးပြုထားသည့်ဆေးပမာဏများကို မှတ်တမ်းတင်ထားသင့်သည်။ သို့မှသာ ဆရာဝန်အနေဖြင့် နာကျဉ်မှုသက်သာစေရန် သင့်တော်သည့်ဆေးပမာဏကို ချိန်ဆပေးနိုင်မည် ဖြစ်သည်။

ဖန်းတနယ်လ်ဆေးအသုံးပြုနေသည့်လူနာများတွင် အသက်ရှူခြင်း၊ နှလုံးခုန်နှုန်းနှင့် အောက်ဆီဂျင်ပါဝင်မှုတို့၏ပြောင်းလဲမှုများကို စောင့်ကြည့်နေနိုင်သည်။

ဖန်းတနယ်လ်ဆေးသည် နာကျဉ်မှုသက်သာစေသည့် ဆေးပြင်းတစ်မျိုးဖြစ်သည်။ ဆေးပမာဏများသွားပါက အသက်အန္တရာယ်ကိုပါ ထိခိုက်စေနိုင်သည်။ ဆေးပမာဏနှင့် ဆေးကိုင်တွယ်အသုံးပြုခြင်း လမ်းညွှန်ချက်များကို သေသေချာချာလိုက်နာပါ။ ကလေးများနှင့် အိမ်မွေးတိရစ္ဆာန်တို့ လက်လှမ်းမမီနိုင်သောနေရာတွင် ထားပါ။

ဆေးလုံးနှင့် ဆေးတောင့် သင်္ကေတ

ပါးစပ်အတွင်း ပျော်ဝင်နိုင်သောဆေးပြား၊ ဆေးအလွှာပါး သို့မဟုတ် ငုံဆေးအနေဖြင့်ပေးနိုင်သည်

 
ကပ်ခွာ သင်္ကေတ

အရေပြားပေါ်တွင် ကပ်နိုင်သည့်အပြား သို့မဟုတ် စက်ကိရိယာ အနေဖြင့်ပေးနိုင်သည်

 
ဆေးဘူး သင်္ကေတ

ပါးစပ် သို့မဟုတ် နှာခေါင်းအတွင်းသို့ ဖြန်းဆေးအနေဖြင့်ပေးနိုင်သည်

 
ဆေးထိုးအပ် သင်္ကေတ

ဆေးရည်အနေဖြင့် ထိုးပေးနိုင်သည်

 
စက်ဝိုင်းသင်္ကေတထဲမှ အာမေဋိတ်အမှတ်အသား

ဖြစ်နိုင်ခြေရှိသော ဘေးထွက်ဆိုးကျိုးများ

  • အိပ်ငိုက်သလိုဖြစ်ခြင်း
  • ဝမ်းချုပ်ခြင်း
  • ခေါင်းမူးဝေခြင်း
  • အိပ်ငိုက်သလိုခံစားနေရခြင်း
  • အသက်ရှုခြင်းဆိုင်ရာ ပြဿနာများ
  • ပျို့အန်ချင်လာခြင်းနှင့် ပျို့အန်ခြင်း
  • ခံတွင်းပျက်ခြင်း
  • ဝမ်းလျှောခြင်း
  • ခေါင်းကိုက်ခြင်း
  • နုံးခွေခြင်း သို့မဟုတ် အားနည်းခြင်း
  • အာခြောက်ခြင်း
  • စိတ်ပြောင်းလဲလွယ်ခြင်း (ပုံမှန်ထက် ပိုဝမ်းနည်း သို့မဟုတ် ပိုဝမ်းသာသလိုခံစားနေခြင်း)
  • အိပ်မပျော်ခြင်း
  • ဆီးသွားသည့်အခါပြဿနာဖြစ်ခြင်း
  • ဝမ်းဗိုက်နာကျင်မှု
  • အေးသလိုခံစားနေရခြင်း
  • ချွေးထွက်ခြင်း
  • ပါးစပ်အနာပေါက်ခြင်း သို့မဟုတ် ကျဉ်ခြင်း (ပါးစောင်ထဲထည့်သည့်ဆေး)
  • လက်၊ ခြေဖဝါး သို့မဟုတ် ခြေထောက်များရောင်ရမ်းခြင်း
  • သွေးပေါင်ချိန်ကျခြင်း

ဖန်းတနယ်လ်ဆေးသောက်သူတိုင်း အဆိုပါဘေးထွက်ဆိုးကျိုးများကို တွေ့ကြုံရမည် မဟုတ်ပါ။ အဖြစ်များသော ဘေးထွက်ဆိုးကျိုးများကို စာလုံးမည်းနှင့်ပြထားသည်။ သို့သော် အခြားသော ဘေးထွက်ဆိုးကျိုးများလည်း ရှိနိုင်သည်။ မသင်္ကာစရာ ဘေးထွက်ဆိုးကျိုးအားလုံးကို သင့်ဆရာဝန် သို့မဟုတ် ဆေးစပ်သူအား အသိပေးပါ။

နောက်ဆက်တွဲဆိုးကျိုးသင်္ကေတ

ရေရှည်တွင်ဖြစ်တတ်သော ပြဿနာများ

  • ဆေးကိုအချိန်ကာလကြာရှည်အသုံးပြုပါက လူနာအချို့တွင် ဆေးမတိုးတော့ခြင်း သို့မဟုတ် ဆေးစွဲသွားခြင်း ဖြစ်လာနိုင်သည်။
မိသားစုသင်္ကေတ

မိသားစုများအတွက် အကြံပြုချက်များ

ဤအချက်များနှင့် အခြားထောက်ခံချက်များကို သင့်ဆရာဝန် သို့မဟုတ် ဆေးစပ်သူနှင့် တိုင်ပင်ဆွေးနွေး ဖြစ်ပါစေ။

  • ဆရာဝန်တစ်ဦးဦးကို မပြောထားဘဲ ဖန်းတနယ်လ်ဆေးပုံစံ သို့မဟုတ် ဆေးအမျိုးအစား ပြောင်းလဲအသုံးပြုခြင်း မပြုရ။
  • အကယ်၍ ဤဆေးကိုပုံမှန်အသုံးပြုနေပါက ဝမ်းချုပ်ခြင်းသက်သာစေရန် လူနာများအနေဖြင့် အရည်များများသောက်ခြင်း သို့မဟုတ် အမျှင်ဓာတ်များများစားပေးသင့်သည်။ လူနာဝမ်းမသွားသည်မှာ ၃ ရက်မှ ၅ ရက်အထိကြာလာပါက စောင့်ရှောက်သူအဖွဲ့ကို အသိပေးပါ။ လူနာများဝမ်းချုပ်ခြင်းကိုသက်သာစေရန် ဝမ်းနှုတ်ဆေးသောက်ရန် လိုအပ်နိုင်သည်။
  • ဖန်းတနယ်လ်ဆေးကို ကာလရှည်ကြာအသုံးပြုနေပါက ဆေးပညာရှင်၏ကြီးကြပ်မှုမပါဘဲ ဆေးသောက်ရပ်ပစ်ခြင်း မပြုသင့်ပါ။ ဆေးဖြတ်လိုက်ခြင်းကြောင့်ဖြစ်တတ်သောဆိုးကျိုးများကိုလျော့ချပေးနိုင်ရန် ဆေးပမာဏကို ဖြည်းဖြည်းချင်း လျှော့ချသွားရန် လိုအပ်နိုင်သည်။
  • ဖန်းတနယ်လ်ဆေးကို အချို့သောဆေးများဖြင့်တွဲသုံးပါက အန္တရာယ်ရှိနိုင်သည်။ ထိုဆေးများတွင် အခြားသောနာကျဉ်မှုသက်သာစေသည့်ဆေးများ၊ အိပ်ဆေးများ၊ ကြွက်သားတင်းမာမှုလျော့ချပေးသည့်ဆေးများ၊ ဓာတ်မတည့်မှုနှင့် အယားသက်သာစေသည့်ဆေးများနှင့် အအေးမိနှာစေးပျောက်ဆေးများ
  • လူနာများသည် ဤဆေးကိုသုံးနေသည့် ကာလတွင် အရက်သောက်ခြင်းကို ရှောင်ကျဉ်သင့်သည်။
  • လူနာများကိုယ်ဝန်ရှိနေပါက၊ ကလေးယူရန်ကြိုပမ်းနေပါက သို့မဟုတ် နို့တိုက်နေပါက ဆရာဝန်အား ပြောပြထားသင့်သည်။

ဖန်းတနယ်လ်ဆေးကို အိမ်တွင်အသုံးပြုခြင်း-

  • အညွှန်းပါပမာဏထက် ကျော်လွန်၍သောက်ခြင်း သို့မဟုတ် မကြာခဏသောက်ခြင်းတို့ မပြုလုပ်ရ။
  • ဤဆေးသည် သင်အားခေါင်းမူးခြင်း သို့မဟုတ် အိပ်ငိုက်သလိုဖြစ်စေနိုင်ပြီး၊ လဲကျနိုင်ခြေကိုပါ များသွားစေသည်။ လူနာများသည် ဤဆေး၏အာနိသင်သက်ရောက်မှုကို မသိရမချင်း အန္တရာယ်ဖြစ်စေနိုင်သော အလုပ်လုပ်ခြင်းများကို မလုပ်ဆောင်သင့်ပါ။ လှေကားတတ်ရာတွင်သတိထားပါ။ လှဲလျောင်းနေ သို့မဟုတ် ထိုင်နေရာမှ မတ်တပ်ထလိုက်သည့်အခါတွင် သတိထားပါ။
  • အသက်ရှူနှေးခြင်း၊ မြန်ခြင်း သို့ ခက်ခက်ခဲခဲအသက်ရှူနေရခြင်း သို့မဟုတ် ပုံမှန်မဟုတ်ဘဲ အိပ်ငိုက်သလိုဖြစ်နေခြင်း စသည့်လက္ခဏာများကို စောင့်ကြည့်ထားပါ။
  • ဖန်းတနယ်လ်ဆေးပုံစံတစ်ခုစီတိုင်းတွင် အသုံးပြုပုံလမ်းညွှန်သီးသန့်စီ ရှိသည်။ မည်သည့်မေးခွန်းကိုမဆို သင်၏ ဆရာဝန် သို့မဟုတ် ဆေးပညာရှင်တို့နှင့် ဆွေးနွေးပါ။ အောက်တွင်ဖော်ပြထားသော အချက်အလက်များမှာ ယေဘုယျနားလည်နိုင်စေရန်အတွက်သာ ဖြစ်သည်။ ဆရာဝန်၏ညွှန်ကြားချက်များကို အမြဲတမ်းလိုက်နာပါ။
    • အရေပြားပေါ်ကပ်ဆေး (Duragesic®)- သန့်ရှင်း၍ ခြောက်သွေ့သောနေရာပေါ်သို့ကပ်ပေးပါ။ အကယ်၍ ကပ်ဆေးပြားမှာ ပေါက်ပြဲ သို့ ပျက်စီးနေပါက အသုံးမပြုပါနှင့်။ ကပ်ဆေးပြားကို ၇၂ နာရီတစ်ကြိမ် အသစ်လဲပေးပါ။ အရင်ကပ်ထားသောနေရာတွင် အသစ်တစ်ခုကို ပြန်မကပ်ရ။ အသုံးပြုထားပြီးသောကပ်ဆေးပြားများကို အိမ်သာတွင်းသို့စွန့်ပစ်သင့်သည်။ အပူချိန်များနေပါက ဆေးပမာဏအမြောက်အများကို ထုတ်လွှတ်သွားစေနိုင်သည်။ ရေနွေးအိတ်များ၊ ရေပူကန်များ၊ နေပူဆာလှုံခြင်းနှင့် ရေပူစိမ်ချိုးခြင်းစသည့် အပူများစေသည့်အရာများကို ရှောင်ကျဉ်ပါ။ ထိုကပ်ဆေးပြားတွင် သံသတ္တုပါဝင်နေနိုင်သောကြောင့် MRI မရိုက်မီ ခွာထားပေးသင့်သည်။
    • ပါးစောင်ထဲထည့်ဆေးပြားအလွှာ (Onsolis®)- ရေ သို့ လျှာဖြင့် ပါးစောင်အတွင်းပိုင်းကို စိုစွတ်သွားစေရန် ပြုလုပ်ပါ။ ဆေးပြားအလွှာကို ပါးစောင်အတွင်းထဲထည့်လိုက်ပါ။ ထိုနောက်ကပ်သွားသည့်တိုင်အောင် ၅ စက္ကန့်မျှဖိကိုင်ထားပေးပါ။ နေသားတကျထားပြီးနောက် ပျော်ဝင်သွားပါစေ။ (မိနစ် ၁၅-၃၀ ခန့်မျှ) ဝါးစားခြင်း၊ ချိုးဖဲ့ခြင်း သို့ ဖြဲခြင်း မပြုလုပ်ရ။
    • ပါးစောင်ထဲထည့်ငုံဆေး (Fentora®)- ဆေးပြားကို အပေါ်ဘက်ရှိ ပါးစောင်တွင်ထားလိုက်ပါ။ ပျော်ဝင်သွားပါစေ။ (မိနစ် ၁၅-၂၅ ခန့်မျှ) ဆေးပြားကို ဝါးစားခြင်း၊ အမှုန့်ခြေခြင်း၊ နှစ်ပိုင်းဖြတ်ခြင်း၊ ချိုးဖဲ့ခြင်း သို့ မျိုချခြင်းမပြုလုပ်ရ။
    • နှာခေါင်းဖြန်းဆေး (Lazanda®)- နှုတ်သီးပုံစံကို နှာခေါင်းပေါက်အတွင်းသို့ ထိုးထည့်ထားလိုက်ပါ။ အခြားနှာခေါင်းပေါက်တစ်ဖက်ကို လက်ဖြင့်ပိတ်ထားလိုက်ပါ။ ဆေးတစ်ကြိမ်ဖြန်းရန် ဆေးဗူးကိုဖိလိုက်ပါ။ "ကလစ်" ဟုသည့်အသံတစ်ချက်မြည်သံကြားရမည်။ ထို့နောက် အကွက်ငယ်တွင်လည်း ဆေးဖြန်းပြီးကြောင်းညွှန်ပြနေပါလိမ့်မည်။ အနည်းဆုံး မိနစ် ၃၀ ကြာမျှ နှပ်ညစ်ခြင်းမပြုလုပ်ရ။
    • ငုံဆေး (Actiq®)- လက်ကိုင်ကိုကိုင်ထားပါ။ ထို့နောက် ငုံဆေးကို အောက်ဘက်ရှိ ပါးစောင်တစ်ဖက်တွင် ထည့်လိုက်ပါ။ ဆေးပြားကို ပါးစောင်တစ်ဘက်မှ အခြားတစ်ဘက်သို့ မကြာခဏပြောင်းပေးပါ။ ဆေးအရည်ပျော်သွားစေရန် လက်ကိုင်ကိုလှည့်ပေးပါ။ လုံးဝပျော်ဝင်သွားစေရန် အချိန် ၁၅ မိနစ်ကျော်စောင့်ပါ။ ငုံဆေးပြားကို ငုံထားပေးပါ။ ကိုက်ခြင်း၊ ဝါးစားခြင်း သို့မဟုတ် အလုံးအတိုင်းမျိုချခြင်း မပြုလုပ်ရ။
    • လျှာ‌အောက်ဖြန်းဆေး (Subsys®)- ဖြန်းဆေးဘူးကို လက်မနှင့် လက်ချောင်းများဖြင့် ညှပ်ပြီးကိုင်ထားလိုက်ပါ။ ဖြန်းဆေးနှုတ်သီးထိပ်ဝကို လျှာအောက်သို့ချိန်ထားလိုက်ပါ။ ဆေးဖြန်းရန် လက်မနှင့် လက်ချောင်းများကို ဖိညှစ်လိုက်ပါ။ ဆေးကိုမထွေးထုတ်ရ။ ပါးလုပ်မကျင်းပစ်ရ။
    • လျှာအောက်ငုံဆေးပြား (Abstral®)- ဆေးပြားကိုလျှာအောက်သို့ထည့်ထားလိုက်ပြီး၊ ပျော်ဝင်သွားပါစေ။ အကယ်၍လိုအပ်ပါက ဆေးမထည့်မီလျှာအောက်ကို ရေဖြင့်စိုစွတ်နေစေရန် ပြုလုပ်ထားလိုက်ပါ။ ဆေးပြားကို ဝါးစားခြင်း၊ အမှုန့်ခြေခြင်း၊ စုပ်ခြင်း သို့မဟုတ် မျိုချခြင်းမပြုလုပ်ရ။ ဆေးပြားလုံးဝအရည်မပျော်သေးမီ အစာစားခြင်း သို့မဟုတ် ရေသောက်ခြင်း မပြုလုပ်ရ။
  • ဆေးသောက်ရန် မေ့သွားပါက သတိရရချင်း တိုက်ပါ။ နောက်တစ်ကြိမ် ဆေးသောက်ချိန်နှင့် ကပ်သွားပါက မသောက်ဘဲထားပါ။ ဆေး ၂ ခွက်စာကို တစ်ချိန်တည်းမသောက်ရပါ။
  • ဖန်းတနယ်လ်ဆေးကို ဆေးကို အခန်းအပူချိန်တွင် သိုလှောင်သိမ်းဆည်းပါ။
  • သက်တမ်းလွန်ဆေးဝါးများကို အသုံးမပြုပါနှင့်။
  • ဘေးကင်းစွာသိမ်းဆည်းခြင်းနှင့် ဆေးစွန့်ပစ်ခြင်းလမ်းညွှန်ချက်များကို လိုက်နာပါ။