Przejdź do głównej zawartości

Białaczka u dzieci i nastolatków

Czym jest białaczka?

Białaczka jest chorobą nowotworową krwi szpiku kostnego. Jest to najczęstszy rodzaj nowotworu występujący u dzieci i nastolatków. Każdego roku w Stanach Zjednoczonych wykrywa się około 3500–4000 nowych przypadków tej choroby. 

U chorych na białaczkę szpik kostny nie działa prawidłowo. Szpik kostny to miękka tkanka o gąbczastej strukturze znajdująca się w środkowej części większości kości. Można go nazwać fabryką komórek krwi. To stąd pochodzą wszystkie komórki krwi. Na początku mają one postać krwiotwórczych komórek macierzystych.

Z czasem komórki macierzyste zmieniają się w krwinki czerwone, krwinki białe i płytki krwi.

U chorych na białaczkę proces dojrzewania komórek macierzystych przebiega nieprawidłowo. Krew wytwarza zbyt dużo niedojrzałych komórek krwi nazywanych komórkami białaczkowymi.

W takiej sytuacji krew nie może wykonywać swojego zadania. Brakuje w niej:

  • Krwinek czerwonych transportujących tlen do narządów w całym ciele
  • Krwinek białych zwalczających zakażenia i choroby
  • Płytek krwi odpowiedzialnych za krzepnięcie krwi

Białaczka może być ostra lub przewlekła. Określenie „ostra” oznacza, że w przypadku braku leczenia następuje szybki rozwój objawów choroby. Określenie „przewlekła” oznacza, że rozwój choroby i jej objawów odbywa się powoli.

U dzieci częściej występuje białaczka ostra.

Podstawowe informacje na temat krwi

Dowiedz się więcej na temat białaczki i przyczyn powstawania chłoniaków, a także metod leczenia i działań niepożądanych.

Poznaj podstawowe informacje na temat krwi

Oznaki białaczki

Do oznak i objawów zaliczają się: 

Diagnoza białaczki

Leczenie białaczki

Dobór leczenia zależy od rodzaju białaczki. Najczęściej stosowaną metodą leczenia jest chemioterapia.

Inne stosowane metody leczenia to:

Grafika przedstawiająca proces krwiotwórczy i sposób powstawania komórek nowotworowych (blastów). W górnej części grafiki znajduje się komórka macierzysta krwi. Po lewej stronie zobrazowano jej przekształcenie się w szpikową komórkę macierzystą, z której z kolei powstają płytki krwi, krwinki czerwone, mieloblasty i monoblasty. Mieloblast przekształca się w krwinki białe (nazywane również granulocytami), a monoblast – w monocyt. Po prawej stronie zobrazowano przekształcenie się komórki macierzystej krwi w limfoidalną komórkę macierzystą, z której z kolei powstają limfoblasty (które dojrzewają, tworząc krwinki białe).

Prawidłowy proces wytwarzania krwi.

Grafika przedstawiająca proces krwiotwórczy i sposób powstawania komórek nowotworowych (blastów). W górnej części grafiki znajduje się komórka macierzysta krwi. Po lewej stronie zobrazowano jej przekształcenie się w szpikową komórkę macierzystą, z której z kolei powstają płytki krwi, krwinki czerwone, mieloblasty i monoblasty. Mieloblast przekształca się w krwinki białe (nazywane również granulocytami), a monoblast – w monocyt. Po prawej stronie zobrazowano przekształcenie się komórki macierzystej krwi w limfoidalną komórkę macierzystą, z której z kolei powstają limfoblasty (które dojrzewają, tworząc krwinki białe) i komórki nowotworowe (blasty).

Proces wytwarzania krwi skutkujący powstaniem komórek nowotworowych (blastów).

Rokowanie w przypadku białaczki

W rozmowach na temat rokowania lekarze często posługują się wskaźnikiem nazywanym odsetkiem przeżyć 5-letnich. Jest to odsetek pacjentów, którzy przeżyli co najmniej pięć lat od momentu, w którym wykryto u nich nowotwór. 

W przypadku białaczek ostrych dzieci, u których choroba nie pojawi się po upływie pięciu lat, najprawdopodobniej zostały wyleczone. Rzadko zdarza się, aby po tak długim czasie nastąpił nawrót tego rodzaju nowotworu. 

Wskaźniki przeżycia stanowią jedynie wartości szacunkowe. Najlepszym źródłem informacji, jeśli chodzi o szanse przeżycia danego dziecka, jest jego lekarz. 

Białaczki ostre

Ogólny odsetek przeżyć 5-letnich w przypadku ostrej białaczki limfoblastycznej (ALL) wieku dziecięcego wynosi około 90%.  

Ogólny odsetek przeżyć 5-letnich w przypadku ostrej białaczki szpikowej (AML) wynosi 65–75%. Wskaźniki przeżycia różnią się w zależności od podtypu AML i innych czynników. Przykładowo odsetek wyleczeń w przypadku ostrej białaczki promielocytowej (APL), podtypu AML, wynosi obecnie ponad 90%. W przypadku niektórych z pozostałych podtypów AML odsetek ten jest jednak niższy.

Białaczki przewlekłe

W przypadku białaczek przewlekłych odsetek przeżyć 5-letnich jest mniej przydatnym wskaźnikiem, gdyż nawet niewyleczone dzieci z białaczką mogą żyć przez długi czas. W przeszłości zgłaszany odsetek przeżyć 5-letnich w przypadku przewlekłej białaczki szpikowej (CML) wynosił 60–80%. Aktualnie jest on dużo wyższy.

Najważniejsze informacje

  • Białaczka jest chorobą nowotworową krwi i szpiku kostnego.
  • O białaczce mówimy, gdy proces dojrzewania komórek krwiotwórczych występujących w szpiku kostnym przebiega nieprawidłowo.
  • Metody leczenia obejmują chemioterapię, terapię celowaną, immunoterapię i/lub przeszczep szpiku kostnego.
  • Informacje na temat długoterminowych perspektyw dla danego dziecka można uzyskać od jego lekarza.


Sprawdzono: listopad 2022 r.