Menu
Close
W zależności od rodzaju leczenia lub diagnozy dziecka zespół opiekujący się pacjentem może wydać zalecenia dotyczące szczepionek. Przykładowo u pacjentów z nowotworami wieku dziecięcego konieczne może być odłożenie niektórych szczepień do czasu zakończenia leczenia onkologicznego ze względu na objawy nowotworu lub działania niepożądane chemioterapii.
Rutynowe szczepienia są zalecane u wszystkich osób w Stanach Zjednoczonych. Amerykańska agencja Centers for Disease Control (CDC) każdego roku publikuje zalecany harmonogram szczepień u dzieci. Otrzymanie szczepionki jest również określane jako immunizacja.
Szczepionki umożliwiają organizmowi naukę samodzielnego zwalczania atakujących go określonych drobnoustrojów.
Dzięki szczepionce układ odpornościowy uczy się odpowiedzi na drobnoustrój, którego fragmenty są zawarte w szczepionce, dzięki czemu organizm może rozpoznawać i zwalczać ten drobnoustrój w przypadku kolejnego kontaktu. Układ odpornościowy zapamiętuje drobnoustrój, co pozwala mu na rozpoznanie i atakowanie go w przypadku narażenia na kontakt z nim w przyszłości.
Oznacza to, że po szczepieniu można mieć łagodniejsze objawy zakażenia lub w ogóle nie zachorować.
Zaszczepienie się osób przebywających w otoczeniu pacjenta w grupie ryzyka może pomóc w ochronie tej osoby przed narażeniem na kontakt z danym drobnoustrojem.
U niektórych ciężko chorych dzieci dochodzi do osłabienia układu odpornościowego.
Skuteczność szczepionki zależy od dobrej odpowiedzi układu odpornościowego. Szczepionki mogą nie być wystarczająco skuteczne u osób z osłabionym układem odpornościowym. Osłabiony układ odpornościowy może nie móc zareagować we właściwy sposób i zapamiętać drobnoustrój. Oznacza to, że potencjalnie nie będzie w stanie atakować tego drobnoustroju w przyszłości.
Podanie osobie ze znacznie obniżoną odpornością szczepionki zawierającej osłabioną postać wirusa może wywołać chorobę. Dopóki utrzymuje się osłabienie układu odpornościowego, takim pacjentom nie należy podawać tego rodzaju szczepionek.
Rutynowe szczepienia, z których należy zwykle zrezygnować u osób z osłabionym układem odpornościowym, obejmują:
Amerykańskie Towarzystwo Chorób Zakaźnych (Infectious Diseases Society of America) zaleca wykonywanie u wszystkich dzieci w wieku powyżej 6. miesiąca życia corocznych szczepień przeciwko grypie. Konieczność szczepienia się przeciwko grypie raz w roku wynika ze zmieniającego się co roku składu szczepionki przeciwko grypie. Wirusy wywołujące grypę podlegają ciągłym zmianom. Ponadto odpowiedź układu odpornościowego z czasem słabnie.
Dzieciom z osłabionym układem odpornościowym nie należy podawać szczepionki donosowej przeciwko grypie, ponieważ zawiera ona żywą postać wirusa.
Szczepionka przeciwko grypie w postaci zastrzyku zawiera zabitą postać wirusa grypy. Jej stosowanie jest bezpieczne u osób z osłabionym układem odpornościowym. Można ją podać najpóźniej dwa tygodnie przed chemioterapią lub pomiędzy kolejnymi cyklami chemioterapii.
Pacjenci po przeszczepie, terapii komórkowej (CAR-T) i terapii genowej mogą zostać zaszczepieni przeciwko grypie po upływie sześciu miesięcy od wlewu. Jeśli w lokalnej społeczności pojawi się ognisko zachorowań na grypę, dopuszcza się możliwość zaszczepienia pacjenta przeciwko grypie po upływie czterech miesięcy od przeszczepu.
Wyjątkiem od tych zasad są pacjenci, u których nie przewiduje się dobrej odpowiedzi na szczepionkę przeciwko grypie, choć ryzyko szkodliwości szczepionki u tych pacjentów jest mało prawdopodobne. Przykładami pacjentów, u których nie należy się spodziewać dobrej odpowiedzi, są osoby, które w ciągu ostatnich sześciu miesięcy otrzymały intensywną chemioterapię lub przeciwciała bazujące na limfocytach B.
Dzieci z osłabionym układem odpornościowym mogą zazwyczaj otrzymać wszystkie rutynowe szczepienia z wyjątkiem tych, w których podaje się szczepionki z atenuowanym (osłabionym) wirusem.
Jeśli dziecko nie otrzymało wszystkich szczepionek zgodnie z rutynowym harmonogramem, porozmawiaj na ten temat z opiekującym się nim zespołem.
O odpowiednim momencie zaszczepienia dziecka poinformuje opiekujący się nim zespół. Dziecko można zaszczepić przy użyciu szczepionek z inaktywowanym (zabitym) wirusem oraz szczepionek żywych przeciwko ospie wietrznej oraz przeciwko odrze, śwince i różyczce (szczepionka skojarzona MMR).
Na ogół pacjenci mogą wznowić szczepienia po upływie co najmniej trzech miesięcy od zakończenia chemioterapii. Można wtedy skorzystać z harmonogramu uzupełniania zaległych szczepień. Harmonogram uzupełniania zaległych szczepień jest przewidziany dla tych dzieci, u których szczepienia musiały zostać odroczone.
Przed wznowieniem szczepień u pacjentów, którym podawano przeciwciała bazujące na limfocytach B, należy odczekać co najmniej sześć miesięcy.
U pacjentów po przeszczepach wymagane może być odczekanie dłuższego czasu. W ich przypadku konieczne jest odbycie wszystkich szczepień na nowo, ponieważ procedura przeszczepu wymaga uprzedniego zniszczenia wszystkich komórek układu odpornościowego. Zespół opiekujący się takim pacjentem poinformuje, kiedy nadejdzie bezpieczny moment na rozpoczęcie szczepień.
U pacjentów, którzy otrzymali część rutynowych szczepień podczas chemioterapii, zwykle stosuje się harmonogram uzupełniania zaległych szczepień zakładający powtórne przyjęcie tych szczepionek. Przyczyną tego jest brak możliwości sprawdzenia, czy szczepienia były skuteczne.
Dzieci muszą otrzymać wszystkie szczepienia dozwolone przez lekarza pierwszego kontaktu.
Rodzeństwo i dorośli członkowie rodziny mieszkający z dzieckiem z osłabionym układem odpornościowym powinni zadbać o aktualność wszystkich szczepień, aby zminimalizować ryzyko narażenia dziecka na kontakt z chorobą, której można zapobiec szczepieniem.
W otoczeniu pacjenta nie powinni przebywać domownicy, którzy otrzymali doustną szczepionkę przeciwko polio. (Ta szczepionka nie jest stosowana w Stanach Zjednoczonych).
Jeśli niemowlę w otoczeniu pacjenta niedawno otrzymało szczepienie przeciwko rotawirusom, wszyscy członkowie rodziny powinni często i dokładnie myć ręce po każdym kontakcie z zaszczepionym niemowlęciem, zwłaszcza po jego przewijaniu.
Pacjenci po przeszczepach i podczas leczenia onkologicznego powinni całkowicie zrezygnować z przewijania zaszczepionego niemowlęcia.
Dziecko z osłabionym układem odpornościowym nie powinno mieć kontaktu z osobami:
Więcej informacji na temat szczepień można znaleźć w następujących witrynach:
—
Sprawdzono: październik 2022 r.
